Bakı, 14 noyabr, P.İmanova, AZƏRTAC

Noyabrın 14-də Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası (AMEA) Rəyasət Heyətinin növbəti iclası keçirilib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, əvvəlcə AMEA-nın prezidenti, akademik Akif Əlizadə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamına əsasən AMEA-nın İqtisadiyyat İnstitutunun 60 illik yubileyi münasibətilə təltif olunmuş əməkdaşlara mükafatları təqdim edib.

Tədbirdə dövlətimizin başçısının “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası redaksiya heyətinin yeni tərkibinin təsdiq edilməsi haqqında” müvafiq Fərmanının əhəmiyyəti də vurğulanıb.

İclasda AMEA-nın Yer Elmləri Bölməsinin akademik-katibi, akademik Fəxrəddin Qədirov, AMEA-nın müxbir üzvü Qurban Yetirmişli və geologiya-mineralogiya üzrə fəlsəfə doktoru Əvəz Salamovun birgə hazırladığı “Abşeron yarımadasının müasir geodinamik şəraiti: təhlükəli geoloji proseslərin modelləşdirilməsi və monitorinqi” mövzusunda məruzə dinlənilib. Bildirilib ki, son illər AMEA-nın Geologiya və Geofizika İnstitutunda və Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzində Abşeron yarımadasında müasir geodinamik və seysmik şəraitin monitorinqi, geoloji dərinlik quruluşlu modellərin tərtibi və təhlükəli geoloji proseslərin müasir metodlarla öyrənilməsi və proqnozlaşdırılması istiqamətində fundamental elmi tədqiqatlar aparılır. Məruzədə, həmçinin Abşeron yarımadasının müasir seysmogeodinamik şəraiti, azdərinlikli təhlükəli geoloji proseslərin geoloji quruluşunun modelləşdirilməsi və monitorinqinə dair aparılmış fundamental elmi tədqiqat işlərinin nəticələri şərh edilib.

Məruzə dinlənildikdən sonra müzakirə olunub, suallar cavablandırılıb, müvafiq qərar qəbul olunub.

Sonra iclasda AMEA-nın "Türkologiya" jurnalının 2016-2018-ci illər üzrə fəaliyyəti haqqında müzakirə aparılıb.

Azərbaycan Dillər Universitetinin rektoru, akademik Kamal Abdullayev bildirib ki, jurnal SSRİ Elmlər Akademiyası və Azərbaycan Elmlər Akademiyasının birgə nəşri kimi “Sovetskaya Türkologiya” adı ilə 1970-ci ilin aprelindən nəşr olunur. Jurnal 1992-ci ildən etibarən “Türkologiya” adı altında buraxılır. Müstəqilliyin ilk illərində nəşrin ciddi maliyyə çətinlikləri ilə üz-üzə qaldığını deyən akademik vurğulayıb ki, jurnal müəyyən fasilələrlə işıq üzü görüb. 2016-cı ildən etibarən AMEA Rəyasət Heyətinin təsisi ilə ildə dörd nömrəsi nəşr edilən jurnalda Azərbaycan, türk, rus və ingilis dillərində məqalələr dərc olunur.

Alim nəzərə çatdırıb ki, jurnal Rəyasət Heyətinin qərarına uyğun şəkildə profilini genişləndirib, türkologiya elminin tarixini, türk xalqlarının tarixi və mədəni zənginliklərini, yazılı abidələrini, mifologiyasını, dil və ədəbiyyat problemlərini, incəsənət nümunələrini, fəlsəfi fikrini, dünya türkoloji mərkəzlərini öyrənən məqalələrə geniş yer verir.

Vurğulanıb ki, jurnalda son üç ildə yerli alimlərlə yanaşı, ABŞ, Almaniya, Fransa, Polşa, Çexiya, Macarıstan, Türkiyə, Rusiya, Misir, İran, Monqolustan, Əfqanıstan, Orta Asiya ölkələri, Koreya Respublikası və Yaponiyadan olan alimlərin məqalələri dərc edilib.

Qeyd olunanları nəzərə alaraq, Rəyasət Heyəti jurnalın profilinin genişləndirilməsi ilə əlaqədar müxtəlif elm sahələrini əhatə edən yeni beynəlxalq məsləhətçilər şurasının tərkibinin təsdiqi və digər istiqamətlərdə tapşırıqlar verib.

Gündəlikdəki növbəti məsələ “Azərbaycan faunası” Milli İnformasiya Sisteminin yaradılması haqqında olub. AMEA-nın Biologiya və Tibb Elmləri Bölməsinin akademik-katibi, akademik Əhliman Əmiraslanov bildirib ki, zənginliyi ilə seçilən Azərbaycan faunası dünya biomüxtəlifliyində xüsusi yer tutmaqla yanaşı, Qafqaz faunasının 70 faizini özündə əks etdirir. Akademik milli faunanın dəqiq inventarlaşdırıldığını, sistematikasının tərtib edildiyini diqqətə çatdırıb: “Alim və mütəxəssislərin 80 illik elmi axtarışları nəticəsində milli faunada 1500 növ ibtidai canlı, 1200 növ parazit qurd, 290 növ rotatori, 360 növ xərçəngkimi, 200 növ molyusk, 25 mindən çox həşərat, 2 minə yaxın hörümçəkkimi, 12 dəstəyə aid 100 növ və yarımnöv balıq, 2 dəstəyə aid 10 növ amfibiya, 3 dəstəyə aid 54 növ sürünən, 16 dəstəyə aid 400 növ quş, 7 dəstəyə aid 110 növ məməli canlı təsvir edilib, bu canlıların növ tərkibi, biologiyası və ekologiyasına dair 200-ə yaxın monoqrafiya və kitab, minlərlə elmi məqalə dərc olunub”.

Bu nəşrlərin içərisində dörd cildlik “Azərbaycanın heyvanlar aləmi” kitabının xüsusi yer tutduğunu deyən akademik əsərdə fauna müxtəlifliyinin təsnifatı və təbiətdəki rolu ilə yanaşı, ölkənin kənd təsərrüfatında və sənayesində istifadə xüsusiyyətlərinin əks etdirildiyini vurğulayıb.

Ə.Əmiraslanov kitabın nəşrindən 20 ildən çox vaxt keçdiyini, bu dövr ərzində dünya zooloji tədqiqatlarında ən müasir metodların tətbiqi ilə kəskin dəyişiklik və yüksəlişlər baş verdiyini, müasir informasiya texnologiyalarının bu sahəyə də güclü sirayət etdiyini söyləyib. Akademik Ə.Əmiraslanov AMEA-nın Biologiya və Tibb Elmləri Bölməsi, AMEA-nın Zoologiya İnstitutu tərəfindən Rəyasət Heyətinə bu sahədəki mövcud vəziyyətlə bağlı təkliflər verildiyini də əlavə edib.

Rəyasət Heyəti diqqətə çatdırılan və zooloji tədqiqatların milli informasiya təminatının gücləndirilməsinin, bu sahədə “Azərbaycan Respublikasında bioloji müxtəlifliyin qorunmasına və davamlı istifadəsinə dair 2017-2020-ci illər üçün Milli Strategiya”da və digər müvafiq dövlət sənədlərində qeyd edilən hədəflərin həyata keçirilməsinin vacibliyini nəzərə alaraq qərar qəbul edib. Məsələ ilə bağlı AMEA-nın Zoologiya İnstitutuna müvafiq tapşırıqlar verilib.

Tədbirdə AMEA Rəyasət Heyəti nəzdində Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin Əsasnaməsinin təsdiqi, eləcə də mərkəzin elmi tədqiqat və texnoloji layihələrinin fəaliyyət istiqamətlərini müəyyənləşdirmək, hazırlanmış müvafiq hesabatları qəbul etmək və qiymətləndirmək məqsədilə Elmi-texniki şuranın yaradılması və tərkibinin təsdiqi ilə bağlı qərar qəbul olunub.

İclasda bir sıra kadr məsələlərinə də baxılıb.