Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi

ELM VƏ TƏHSİL

Yer orbitindəki tullantılar gələcəkdə qazanclı biznes modeli ola bilər

Yer orbitindəki tullantılar gələcəkdə qazanclı biznes modeli ola bilər

Vyana, 19 yanvar, AZƏRTAC

Yer kürəsi ətrafında minlərlə obyekt hərəkət edir: fəzaya buraxılan raketlərin müxtəlif pillələri, modul və parçaları, toqquşmalar nəticəsində fəzaya səpələnən qalıqlar və ya yanacağı tükənmiş peyklər.

AZƏRTAC xəbər verir ki, bu sahədə müxtəlif şirkətlər üçün qazanclı biznes layihələri mümkündür. Peyk Sənayesi Assosiasiyasının məlumatına görə, kosmosdakı peyklərin sayı son beş ildə 50 faiz artıb və bu tendensiya yüksələn xətlə inkişaf edir. Fəzaya buraxılan peyklərin sayının sürətlə artması kosmosda onların müxtəlif servis və digər təminatının həyata keçirilməsi, sıradan çıxmış peyklərin orbitdən kənarlaşdırılması və ya təmir edilməsi üçün yeni fəaliyyət imkanları açır.

Almaniyanın n-tv kanalı bu sahədə fəaliyyət göstərən firmalarla bağlı araşdırma aparıb. Kanadanın peyk istehsalçısı SSL (Space Systems/Loral) şirkətindən bildirilib ki, hazırda kosmosdakı bir çox peyklərin istifadə müddəti onların yanacağının tükənməsi ilə başa çatır. “Hesab edin ki, bir təyyarənin yanacağı bitdiyinə görə eyni zamanda onun istifadə müddəti də başa çatır. Yer kürəsində anlaşılmaz olan bu vəziyyət kosmosda onilliklərdən bəri adi haldır”, - deyən şirkətin kosmos infrastrukturu üzrə vitse-prezidenti Al Tadros qeyd edib ki, belə peyklər öz orbitini tərk edir və milyonlarla dollar dəyərə malik bu obyektlər itirilir. Məhz bu kimi peyklərə fəzada xidmət göstərilməsi yeni biznes sahəsinə çevrilməkdədir. SSL şirkəti 2021-ci ildə xüsusi pilotsuz kosmik peyki fəzaya buraxmağa hazırlaşır. “Təcili yardım” funksiyasını daşıyacaq bu kosmik gəmi Yerdən 36 min kilometrədək yüksəkdə hərəkət edən peyklərlə birləşərək onlara yanacaq dolduracaq, təmir edəcək, müvafiq komponentləri dəyişə biləcək. Onlarla peykə belə bir xidməti göstərən kosmik gəmi hər dəfə yeni peyk missiyalarının həyata keçirilməsindən qat-qat ucuza başa gələcək. Hazırda 50-dən çox geostasionar peykə malik telekommunikasiya nəhəngi İntelsat şirkəti artıq SSL şirkəti ilə əməkdaşlığa dair müqavilə imzalayıb. SSL-in göstərdiyi xidmətlər sırasında, həmçinin öz orbitindən çıxmış peykləri “qoşqu” vasitəsilə düzgün hərəkət trayektoriyasına geri qaytarmaq da olacaq.

Yaponiyanın 2013-cü ildə təsis edilmiş Astroscale şirkəti isə Yer kürəsi ətrafında fəzada hərəkət edən tullantıların toplanması üzrə ixtisaslaşıb. Şirkət ilk kosmik aparatı test üçün 2020-ci ildə fəzaya buraxacaq və maqnit sisteminə malik bu aparat fəzada qiymətli tullantıları toplayacaq.

Airbus şirkəti isə “Space Tug” proqramı çərçivəsində 2023-cü ildən etibarən fəzada sıradan çıxmış və təmirə yararsız köhnə peykləri Yer səthinin 200 kilometr yüksəkliyinə qədər hərəkət etdirərək atmosferdə yanıb məhv olmasını həyata keçirməyə hazırlaşır.

Mütəxəssislərin hesablamalarına görə, hazırda Yer kürəsi ətrafında hərəkət edən 23 min obyektdən cəmi 1900-ü aktiv peyklərdir. Mavi planet ətrafında saatda 20-30 min km/saat sürətlə hərəkət edən digər obyektlərin təxminən üç mini qeyri-aktiv peyklər, iki mini raket modulları (müxtəlif pillələr) və ya minlərlə parça və tullantılardır.

Gələcəkdə Yer orbitində müxtəlif məqsədlərə (telekommunikasiya, hərbi və elmi) xidmət edən peyklərin sayının daha artacağını nəzərə alaraq, onlara daha səmərəli xidmət imkanları hazırlanmalı və həmçinin kosmik nəqliyyatın daha yaxşı beynəlxalq nizamlanması həyata keçirilməlidir.

Elgün Niftəli

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Vyana

Xəbəri sosial şəbəkələrdə paylaşın

Bizi sosial şəbəkələrdə izləyin

Bu ilin fevralında Türkiyənin ticarət balansının kəsiri azalıb

Tədqiqat: Təbii və süni dadlandırıcılar qanda şəkəri azaldır

Bakıda informasiya texnologiyaları və onların tətbiqi üzrə 2-ci beynəlxalq konfrans keçiriləcək

Laçındakı Aqrosənaye parkında 46 müəssisə fəaliyyət göstərəcək

Qulu Ağsəsin “Görsən üşüyürsən...” adlı şeirlər kitabı çap olunub

Moskvada MDB İqtisadi Şurasının iclası keçirilib

Türkiyədə ABŞ nümayəndə heyəti ilə Ukrayna müharibəsi və terrorizmlə mübarizə məsələləri müzakirə ediləcək

Argentina millisinin futbolçusunu hədələyən cinayətkarlar saxlanılıb

Yaz mövsümü və allergik xəstəliklər

Azərbaycan Premyer Liqasında daha 2 turun cədvəli məlum olub

Deputat: Mart soyqırımları bəşər tarixində ən qanlı faciələrdəndir

Əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Neftçalada vətəndaşları qəbul edib

Bakıda VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu keçiriləcək

Barselonada ekstremal quraqlıq hökm sürür

“Uğurlarımın arxasında duran ən böyük səbəb budur” – peşə məktəbi məzununun UĞUR HEKAYƏSİ

Azərbaycan Kubokunda yarımfinal mərhələsinin cavab oyunlarının proqramı açıqlanıb

Fransa dövləti və Daxili Təhlükəsizlik Baş İdarəsi məhbusu necə manipulyasiya edib?

Salyan sakinindən külli miqdarda heroin götürülüb

ABŞ-ın Ukraynaya yardımının ümumi məbləği 113 milyard dolları keçib

Sabah ölkə ərazisində hava şəraiti dəyişkən buludlu olacaq

“60 çiçək – bir çələng” adlı Zəfər almanaxı işıq üzü görüb

Baş katib: Azərbaycan basketbolunda yeni tarix yazmaq istəyirik

Ən varlı amerikalıların 1 faizinin sərvəti 44,6 trilyon dollara yüksəlib

Milli Kitabxanada 31 Mart - Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü ilə əlaqədar tədbir təşkil olunub

Kembricdə şahzadə Filippin heykəlini demontaj edəcəklər

BDU-da Günəş aktivliyinin tədris göstəricilərinə təsiri məsələsi müzakirə olunub

Moskvada MDB İqtisadi Şurasının 101-ci iclası başlayıb

Ölkəyə idxal olunan bir sıra qida məhsullarında uyğunsuzluqlar aşkarlanıb

Səhiyyə Nazirliyi Laçın şəhərində uşaqların kompleks tibbi müayinəsini aparıb və maarifləndirici aksiya təşkil edib

Olimpiya idman növləri üzrə federasiyalar üçün seminar keçirilib

Ramazan bayramı ilə əlaqədar Bakı-Qəbələ-Bakı marşrutu üzrə qatarların hərəkətində dəyişiklik edilir

Dövlət Ekoloji Təhlükəsizlik Xidməti ictimai-iaşə obyektlərinin sahiblərinə çağırış edib

Cənubi Koreyada sürət qatarı ilə doğum səviyyəsi arasında maraqlı əlaqə tapıblar

Bakı kəndləri arasında futbol turniri başlayır 

AzMİU-da maarifləndirici seminar - Plastik tullantıların təbiətə zərəri

Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyinin sədri Gəncə şəhərində vətəndaşlarla görüşüb

Milli Məclisin növbəti plenar iclasının vaxtı açıqlanıb

Kainatın bir çox sirrini açmağa imkan yaradan texnoloji yenilik

Azərbaycan cüdoçuları “Böyük Dəbilqə” turnirinin ilk günündə medal qazana bilməyiblər

Mart soyqırımı - insanlığın faciəsi

Naxçıvandan olan şəhid ailələrinin üzvləri Şuşada

Bakıda keçiriləcək lisenziya turnirinə satılan biletlərin sayı açıqlanıb

Sağlam və düzgün qidalanmanın ən önəmli qaydalarından biri meyvə və tərəvəzləri mövsümündə istehlak etməkdir

NATO İspaniyada üçüncü hərbi-dəniz bazasını yerləşdirir

GUAM ölkələri insan alverinə və qanunsuz miqrasiyaya qarşı mübarizəni gücləndirəcək

Fövqəladə Hallar Nazirliyi tərəfindən daha bir qanunsuz tikili sökülüb

Yunanıstanda 6 bal gücündə zəlzələ olub

Vüqar Rəhimzadə: XX əsrdə xalqımız böyük bəlalarla üzləşsə də, sınmadı, güc topladı və məqsədinə nail oldu

Azərbaycanda hansı şəxslərin təhsil haqqı dövlət vəsaiti hesabına ödəniləcək?

Ukraynaya raket hücumu nəticəsində 6 bölgənin enerji infrastrukturuna ziyan dəyib

Sumqayıt Kimya Sənaye Parkında ağacəkmə aksiyası keçirilib

Alimlər fövqəlnovanın ən erkən mərhələlərini qeyd edirlər

Qubada III Aqrobiznesin İnkişafı Forumu keçirilir - YENİLƏNİB

Donald Tusk Ukrayna müharibəsinin uzanacağını güman edir

Füzulidə daha 35 ailəyə mənzillərinin açarları təqdim olunub - YENİLƏNİB VİDEO

Azərbaycan Karate Federasiyasında fəxri prezidentlik institutu yaradılır

Dördüncü “Yüksəliş” müsabiqəsinə 14 min nəfərdən çox iştirakçı qeydiyyatdan keçib

Gürcüstanda müsəlman icmasına daha 20 məscid veriləcək

Cəmiyyətin Ermənistan işğalı altında olan kəndlərin azad ediləcəyi ilə bağlı gözləntisi yüksəkdir-SORĞU

Oğuz sakinlərindən nəcib təşəbbüs - yanmış meşə sahələri bərpa edilir FOTO VİDEO

“Heydər Əliyev və Azərbaycan mərasim mədəniyyəti” kitabı çapdan çıxıb

“Hoa Lo” həbsxanası - Fransanın Vyetnamdakı cinayətlərinin şahidi VİDEO

İnzibati Xətalar Məcəlləsinin bir sıra maddələri üzrə cərimələrin məbləği artırılır

“Şahin” hərbi-idman oyununun Şəki rayon turunda 11 komanda mübarizə aparıb

Elektroenergetika və bərpaolunan enerji sahəsində Texniki Komitə yaradılıb

Məktəbəhazırlıq qruplarında, 4-cü və 6-cı siniflərdə şagirdlərin yerdəyişmə prosesi dayandırılacaq

“N” hərbi hissəsində komanda-qərargah təlimi keçirilib

Müasir imperializm ideyasının sələfi olan Qərb merkantilizmi indi də Ermənistanı “xərcləyir” - ŞƏRH

İKTA operator və provayderlərə radiotezliklərdən səmərəli istifadəni tövsiyə edib

Cinayət-Prosessual Məcəlləyə təklif edilən bir sıra dəyişikliklər təsdiqlənib

Görkəmli ədibin 125 illiyi adını daşıdığı kitabxanada qeyd edilib

Alzheimer xəstəliyi orqan nəqli ilə də yayıla bilər

Hüquqşünas kimi 5 ildən artıq işləyən Azərbaycan vətəndaşları hakim ola biləcəklər

Aprelin 15-dən 19-dək ölkəmizdə quş qripi xəstəliyinə qarşı epizootoloji monitorinq keçiriləcək

Ramiz Əskərin yaradıcılığında əski və çağdaş türk abidələrinin tədqiqi və tərcüməsi - seminar

Ermənistanda Vladimir Solovyovun verilişlərinin yayımı dayandırılıb

Kukla Teatrı aprel repertuarını açıqlayıb

“Qarabağ”ın qapıçısı Azərbaycan və Rusiya çempionatlarını müqayisə edib

Yunis Hüseynov: “Qarabağ” bütün oyunlarını uduzsa belə, çempion olacaq

Mülki Prosessual Məcəlləyə dəyişikliklər təsdiqlənib

Elm və təhsil naziri Samuxda vətəndaşları qəbul edəcək

Bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadə sahəsində layihələrin həyata keçirilməsi üzrə komissiyanın iclası keçirilib

Azərbaycanda su təchizatı və kanalizasiya sisteminə qoşulmanın qayda və şərtləri yenilənəcək

“İlham Əliyev. İnkişaf - məqsədimizdir” çoxcildliyinin 132-ci kitabı çapdan çıxıb

Bərdədə “Peşə təhsili və özəl dövlət əməkdaşlığı” mövzusunda regional forum keçirilir

Bill Qeyts: Süni intellekt gələcəkdə asan tapşırıqları da yerinə yetirə bilməyəcək

İqlim dəyişikliyi saatların bir saniyə itirməsinə səbəb ola bilər

Azərbaycanın su qıtlığı probleminin həllində əldə edilən irəliləyişlər müzakirə edilib

Valideynlik hüququndan məhrumetmə barədə iddia qaldıra bilənlərin sayı artırılır

Nazir: TDT-nin platformasından istifadə etməklə biz aqrar sektorun inkişafına töhfə verə bilərik

Türkiyəli nazir: Zəlzələ zonasında 300 min obyekt tikilir

Ölkəmiz ABŞ-da Oyun Tərtibatçıları Konfransında təmsil olunub

Kiyev və Varşava təhlükəsizlik zəmanəti barədə saziş imzalamağı planlaşdırır

Azərbaycan gimnastları Dünya Kubokunda iştirak edəcəklər

ABŞ husilərə aid daha dörd PUA-nın vurulduğunu bildirib

FHN: Ötən sutka ərzində 2-si azyaşlı olmaqla 5 nəfər xilas edilib

Vaşinqtonda Hirşhorn kolleksiyasının sərgisi açılıb

Məktəb psixoloqları üçün müsabiqə

Türkiyədə FETÖ ilə əlaqədə şübhəli bilinən daha 70 nəfər saxlanılıb

BDU-nun müəllimi Rumıniyanın Aleksandr İohan Kuzi adına Yassı Universitetində mühazirə deyib