Bakı, 4 fevral, AZƏRTAC

Xərçəng orqanizmin istənilən hissəsini zədələyə biləcək 100-dən çox xəstəliyin ümumi adıdır. Xərçəngin səciyyəvi əlamətlərindən biri öz adi sərhədləri hüdudundan kənarda anomal hüceyrələrin sürətlə yaranmasıdır. Mütəxəssislər bildirirlər ki, müasir dövrdə xərçəng xəstəliklərinin yaranma səbəbləri yaxşı məlumdur və bu, yeni xəstəlik hallarının təxminən üçdə bir hissəsinin qarşısını almağa imkan verir. Xərçəng şişi erkən mərhələdə aşkar edildikdə onun uğurlu müalicəsi mümkündür. Bundan əlavə, xərçəngin bir sıra növlərində şişlərin erkən mərhələdə aşkar edilməsi və lazımi qaydada müalicəsi sağalma şansını artırır. Belə ki, məlum kanserogenlərin müxtəlif növləri ilə, o cümlədən tütün tüstüsü ilə kontaktdan çəkinməklə xərçəng xəstəliyinə tutulma hallarının 40 faizə qədərinin qarşısını almaq olar.

Xərçəngə qarşı Beynəlxalq Mübarizə Birliyi (International Union Against Cancer, UICC) 2005-ci ildən başlayaraq hər il fevralın 4-də Dünya Xərçənglə Mübarizə Gününü (World Cancer Day) qeyd edir. Həmin Günün məqsədi - ictimaiyyətin diqqətini bu qlobal problemə cəlb etmək, onkoloji xəstəliklərin nə dərəcədə təhlükəli olmasını və indi çox geniş yayılmasını xatırlatmaqdır. Həmin gündə xərçəng xəstəliyinə tutulanların vəziyyətini yüngülləşdirmək üçün kollektiv və ya fərdi tədbirlər görülməsi təklif edilir. 2016-2018-ci illərdə Dünya Xərçənglə Mübarizə Günü “Biz bacararıq. Mən bacararam” şüarı altında keçiriləcək.

Onkologiya və xərçəng xəstəliklərinin müalicəsi sahəsində Azərbaycanda da ciddi işlər görülür. AZƏRTAC xəbər verir ki, 2006-cı ildə Prezident İlham Əliyev tərəfindən imzalanmış “Onkoloji yardım haqqında” Qanun bədxassəli şişlərdən əziyyət çəkən Azərbaycan vətəndaşların pulsuz xüsusi tibbi və sosial yardım alması üçün hüquqi əsas yaradıb, “Onkoloji xəstələrin şiş əleyhinə əsas preparatlarla təminatı üzrə Tədbirlər Proqramı” isə dövlətimizin təbabətə və Azərbaycan əhalisinin sağlamlığının qorunmasına qayğısının əyani göstəricisidir. Nəticədə respublikada onkoloji xəstəliklərin müalicə səviyyəsi əvvəlki illərlə müqayisədə xeyli artıb. Belə ki, əvvəllər bütün onkoloji əməliyyatlar bir binada aparıldığı halda Milli Onkologiya Mərkəzinin (MOM) cərrahiyyə korpusu tikiləndən sonra bu sahədə irəliləyiş müşahidə olunur. Bakıda fəaliyyət göstərən MOM və Azərbaycan Tibb Universitetinin Onkoloji Klinikası ilə yanaşı respublikanın 9 regionunda müasir avadanlıq və dərman preparatları ilə təchiz olunmuş onkoloji dispanserlər fəaliyyət göstərir. Bundan əlavə, MOM-un diaqnostika və poliklinika bölmələrinin tikintisi aparılır.

Hazırda Azərbaycan Prezidentinin diqqət və qayğısı sayəsində Milli Onkologiya Mərkəzi ən müasir tibbi texnika ilə, o cümlədən mobil diaqnostik komplekslə təchiz olunub. Beləliklə, onkoloji xəstələrin şiş əleyhinə preparatlarla təmin edilməsi problemi aradan qaldırılıb. Zəngin maddi- texniki bazası və güclü kadr potensialı olan MOM artıq bu gün dünyanın aparıcı onkoloji mərkəzləri ilə müqayisə edilə bilər. Mərkəzin əməkdaşları yüksək keyfiyyətli onkoloji xidmətlər göstərir, bədxassəli şişlərin erkən mərhələdə diaqnostikasını, bu xəstələrin müasir cərrahi, şüa və dərman vasitələri ilə müalicəsini, habelə mövcud müalicə üsullarının daha da təkmilləşdirilməsi məqsədilə genişmiqyaslı elmi araşdırmalar aparırlar.

Mərkəzin son illərdə qazandığı uğurlardan biri də 2014-cü il oktyabrın 8-də MOM ilə bədxassəli şişlərin radioterapiyası üçün müasir texnoloji avadanlıqlar layihələşdirən və istehsal edən “Varian Medikal Sistem” şirkəti (Amerika) arasında Əməkdaşlıq haqqında Saziş imzalanmasıdır. Beləliklə, Milli Onkologiya Mərkəzi rəsmi referens-mərkəz statusu alıb. Bu sənəd tərəfdaşlar arasında əməkdaşlığın genişləndirilməsi, müasir texnologiyaların Azərbaycana daha qısa müddətdə çatdırılması, xarici ölkələrin mütəxəssisləri ilə geniş fikir mübadiləsi aparılması üçün imkan yaradır. Bundan əlavə, imzalanmış saziş Milli Onkologiya Mərkəzində onkoloji xəstələrə göstərilən xidmətlərin yüksək səviyyəsinin dünya miqyaslı digər aparıcı klinikalar tərəfindən etiraf olunmasını təsdiq edir. 2015-ci ilin noyabr ayında Azərbaycan MOM və ABŞ-dakı M.D.Anderson adına Onkoloji Mərkəz ((MD Anderson Cancer Center) arasında uzunmüddətli əməkdaşlıq haqqında müqavilə imzalanıb. Yaxın vaxtlarda İsveçrənin “Roche Tissue Diagnostics” şirkəti MOM-un klinik biokimya laboratoriyasına Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiya ölkələri üzrə referens-mərkəz statusu verib. Bu o deməkdir ki, bundan sonra Gürcüstan, Qazaxıstan, Türkmənistan, Tacikistan, Qırğızıstan və Özbəkistan onkoloji mərkəzləri və laboratoriyaları Milli Onkologiya Mərkəzinin ən müasir standartlara cavab verən laboratoriyasının imkanlarından istifadə edə biləcəklər. Bu gün akademik Cəmil Əliyevin rəhbərlik etdiyi Milli Onkologiya Mərkəzi respublika əhalisinə göstərilən ixtisaslı onkoloji yardım üzrə elmi-metodiki və profilaktik işlərin əlaqələndirilməsi ilə məşğul olan baş qurumdur.