Fevralın 22-də Londonun Hitrou hava limanında Azərbaycan Respublikasının və Böyük Britaniyanın dövlət bayraqları dalğalanırdı. Böyük Britaniyanın Baş naziri Con Meycorun dəvəti ilə Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev həmin gün buraya üç günlük rəsmi görüşə gəldi. Heydər Əliyevi bu səfərdə xarici işlər naziri Həsən Həsənov, dövlət müşavirləri Vəfa Quluzadə, Qabil Hüseynli, Vahid Axundov, Milli Məclisin xarici əlaqələr komissiyasının sədri Yusif Səmədoğlu, respublikanın səhiyyə, maliyyə, xarici iqtisadi əlaqələr nazirliklərinin rəhbərləri, bir sıra şirkətlərin və müəssisələrin başçıları və digər rəsmi şəxslər, mətbuat işçiləri təmsil edirlər.

Təyyarənin pilləkəni yanında Azərbaycan rəhbərini Böyük Britaniya kraliçasının şəxsi nümayəndəsi və Xarici İşlər Nazirliyinin yüksək vəzifəli şəxsləri, habelə Azərbaycan Respublikasının Böyük Britaniyadakı səfiri Mahmud Məmmədquliyev, bu ölkənin Azərbaycandakı səfiri Tomas Yanq qarşıladılar.

Hitrou hava limanında hörmətli qonağın şərəfinə fəxri qarovul düzülmüşdü. Azərbaycan Prezidenti buradan birbaşa onun üçün ayrılmış iqamətgaha yola düşdü.

Fevralın 23-də Heydər Əliyevin Böyük Britaniyaya səfəri ilə əlaqədar rəsmi qarşılanma mərasimi keçiriləcəkdir. Azərbaycan Prezidenti Böyük Britaniyanın Baş naziri Con Meycor ilə görüşəcək və onların arasında danışıqlar başlanacaqdır.

Prezident Heydər Əliyev Bakıdan Londona gələrkən təyyarədə jurnalistlərin səfər barədə suallarına cavab verərək dedi:

- Respublikamız Avropanın böyük dövlətləri ilə əlaqələri inkişaf etdirir. Bildiyiniz kimi, keçən ilin dekabrında Fransada çox faydalı görüşlərimiz oldu və mühüm əlaqələr yarandı. İndi də Britaniyanın Baş naziri Con Meycor məni bu ölkəyə rəsmi səfərə dəvət edib. İngiltərədə məni çox səmərəli görüşlər, danışıqlar gözləyir. İnanıram ki, bütün bunlar Azərbaycanla Böyük Britaniyanın münasibətlərində yeni mərhələ açacaqdır. Əslində bu iki ölkə arasında indiyədək elə bir əlaqə qurulmayıb. Səfərimiz zamanı biz bir sıra mühüm sənədlər imzalayacağıq ki, bu da müstəqil Azərbaycan Respublikasının xarici ölkələrlə əlaqələrinin inkişafına və xüsusən də Qərblə çox sıx əlaqələr qurulmasına lazımi kömək edəcəkdir.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti öz iqamətgahına gələn kimi əməli görüşlər keçirməyə başladı. O, Böyük Britaniyanın xarici işlər və birlik işləri üzrə dövlət naziri Duqlas Hoqqu qəbul etdi. Görüşdə iki dövlət arasında diplomatik əlaqələrin möhkəmləndirilməsi perspektivləri müzakirə edildi və bu sahədə qarşıya çıxan bir sıra məsələlərin həlli barədə fikir mübadiləsi aparıldı.

Həmin gün Heydər Əliyev Qərbin ən nüfuzlu firmalarından biri olan Ci-Pi-Ti şirkətinin rəhbərlərini qəbul etdi. Söhbət zamanı Azərbaycanda rabitə sisteminin tamamilə yenidən qurulması və modernləşdirilməsi sahəsində əməkdaşlığı genişləndirmək imkanları hərtərəfli nəzərdən keçirildi. Ci-Pi-Ti ilə Azərbaycan Rabitə Nazirliyi arasında sıx əməkdaşlıq haqqında razılıq əldə olundu və qərara alındı ki, rəsmi sənəd hazırlanıb imzalansın.

Fevralın 22-də Azərbaycan Prezidenti öz iqamətgahında “Kayzer İjinirinq” Şirkətinin direktoru Qram Muri və şirkətin digər rəhbərləri ilə görüşdü. Heydər Əliyevə məlumat verildi ki, bu şirkət Sumqayıt alüminium zavodunda geniş yenidənqurma işləri aparacaq və nəticədə müəssisənin istehsal gücü bir neçə dəfə artacaqdır. Bu məqsədlə şirkət respublikaya 200 milyon dollar kredit ayrılmasına kömək edəcəkdir. Görüləcək işlərin texniki-iqtisadi əsasları və layihəsi artıq hazırdır, zavodun yenidən qurulmasının birinci mərhələsini 4-5 ilə başa çatdırmaq nəzərdə tutulur.

Heydər Əliyev bu məsələyə xüsusi maraq göstərdi və bildirdi ki, yenidənqurma işləri zamanı ətraf mühitin qorunmasına, elektrik enerjisinə qənaətə, ən müasir texnologiyanın tətbiqinə, əmək məhsuldarlığının yüksəldilməsinə də ciddi diqqət yetirmək lazımdır.

Söhbət zamanı bu şirkətin Azərbaycan metallurgiya sənayesinin digər müəssisələri ilə də əlaqələr qurması imkanları barədə geniş fikir mübadiləsi aparıldı və bir çox məsələlərdə qarşılıqlı razılıq əldə edildi.

Fevralın 22-də günortadan sonra Böyük Britaniyanın keçmiş Baş naziri, dünya siyasət aləmində “Dəmir ledi” adı ilə məşhur olan Marqaret Tetçer Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin görüşünə gəldi. Dünyanın bu iki görkəmli və təcrübəli siyasi xadiminin görüşü o qədər maraqlı keçdi ki, orada iştirak edənlərin hər biri ayrılan vaxtın belə tez başa çatmasına təəssüflənirdi.

Bir saatdan çox davam edən bu görüşdə müstəqil Azərbaycan Respublikasında demokratik proseslərin gedişindən, yüksək sivilizasiyalı cəmiyyət qurulması yolunda atılan addımlardan bəhs edən Respublika Prezidenti bildirdi ki, dünya demokratiyasının təcrübəsinə əsaslanan Azərbaycan siyasi plüralizm, sərbəst bazar iqtisadiyyatı və insan hüquqlarının qorunması yolunu seçmiş və bu yoldan dönməyəcəkdir. Azərbaycan dövlətinin başçısı altı ildən çox davam edən müharibənin əsl səbəbləri və mahiyyəti barədə M.Tetçerdə dolğun təəssürat yaratdı və bildirdi ki, Ermənistan Silahlı Qüvvələri nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların qərarlarına və dünyanın ən iri dövlətlərinin təsirinə məhəl qoymadan Azərbaycan ərazisinin xeyli hissəsini işğal etmiş, bir milyondan çox vətəndaşımız doğma torpağında qaçqına çevrilərək, evsiz-eşiksiz qalmışdır. Heydər Əliyev dedi ki, Azərbaycan müharibə istəmir, Azərbaycan xalqı və ordumuz Ermənistanın işğalçı qoşunlarının ərazilərimizdən çıxarılması üçün ədalətli müharibə aparırlar və bu mübarizəni dönmədən davam etdirəcəklər.

Görüşün axırında H.Əliyev M.Tetçerə nəfis xalça bağışladı.

Həmin gün axşam “Britiş Petroleum” şirkətinin prezidenti Saymon Devid Azərbaycan Prezidentinin görüşünə gəldi. Heydər Əliyev bildirdi ki, bp hələ əsrin əvvəlində də Azərbaycana, onun neftinə böyük maraq göstərmişdir. Bu gün də biz Qərbin bu nüfuzlu şirkəti ilə sıx əlaqələr qurulmasına tərəfdarıq. İnanırıq ki, bu şirkətlə əlaqələr Azərbaycan neft sənayesinin, eləcə də respublikamızda sosial sahənin inkişafına güclü təkan verəcəkdir.

Böyük Britaniyanın ən nüfuzlu firmalarından biri olan “Con Braun” şirkətinin sədri Yan Robinson da Azərbaycan Prezidenti ilə görüşdü. Qəbulda kimya sənayemizin perspektivləri və onun inkişafında bu şirkətin iştirakı məsələləri ətraflı müzakirə olundu. Prezidentə məlumat verildi ki, “Con Braun” Sumqayıt kimyaçılarının ən yaxın köməkçisinə çevrilə bilər. Bu şirkət kimya müəssisələrimizdə fiziki və mənəvi cəhətdən köhnəlmiş avadanlığın yeniləri ilə əvəz olunması və zavodların istehsal gücünün artırılması üçün layihələr hazırlanmışdır. Həmin layihələrə əsasən yaxın illərdə bir sıra istehsal sahələri ən müasir avadanlıqla təchiz ediləcəkdir. Azərbaycan Prezidenti bu şirkətlə sıx əlaqələr qurulmasının zəruriliyini qeyd etdi.

Fevralın 22-də axşam Azərbaycan Prezidenti Böyük Britaniya Sənayeçiləri Konfederasiyasında oldu. Bu görüşü Böyük Britaniyanın “Britiş Petroleum” və Norveçin “Statoyl” şirkətləri təşkil etmişdilər.

Heydər Əliyev İngiltərə sənayeçiləri qarşısında çıxış etdi və onları maraqlandıran suallara cavab verdi.

Aslan Aslanov

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

London