Bakı, 19 sentyabr (AZƏRTAC). Sentyabrın 19-da Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda "Əsrin müqaviləsi"nin 20 illik yubileyinə həsr edilən "Ədəbiyyatda və sənətdə neft faktoru" mövzusunda elmi konfrans keçirilib.

Konfransda Azərbaycan elmi ictimaiyyətinin, kütləvi informasiya vasitələri və elektron medianın nümayəndələri iştirak ediblər.

AZƏRTAC xəbər verir ki, tədbir iştirakçıları əvvəlcə foyedə AMEA-nın Mərkəzi Elmi Kitabxanasının təşkil etdiyi, ölkəmizin uğurlu neft siyasətini əks etdirən elmi və bədii kitabların sərgisi ilə tanış olublar.

Tədbirdə AMEA-nın vitse-prezidenti, Ədəbiyyat İnstitutunun direktoru, Milli Məclisin deputatı, akademik İsa Həbibbəyli bildirib ki, Azərbaycanın müasir tarixində mühüm rol oynayan “Əsrin müqaviləsi”nin imzalanmasından 20 il keçir. Bu müqavilə respublikada milli neft strategiyasının əsasını qoyub. Son 10 ildə Prezident İlham Əliyevin neft kapitalının insan kapitalına çevrilməsi istiqamətində apardığı məqsədyönlü siyasət nəticəsində Azərbaycan elminin maddi-texniki bazası xeyli gücləndirilib, infrastrukturu modernləşdirilib. Akademiyanın bir çox müəssisə və institutlarının binalarının əsaslı təmiri, yeni binaların tikilib istifadəyə verilməsi həyata keçirilən uğurlu siyasətin nəticələridir.

Akademik İsa Həbibbəyli “Azərbaycan ədəbiyyatının neft dünyası” mövzusunda məruzəsində bildirib ki, ümummilli lider Heydər Əliyevin xalqın təkidli tələbi ilə 1993-cü ildə yenidən hakimiyyətə qayıdışı ölkənin siyasi və iqtisadi həyatında böyük dəyişikliklərin başlanğıcını qoydu. Əsrin nəhəng neft müqaviləsinin bağlanması Ulu Öndərin neft sahəsində apardığı müdrik siyasətin mühüm tərkib hissəsi idi. Bildirilib ki, o vaxt Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin (ARDNŞ) birinci vitse-prezidenti vəzifəsində çalışan İlham Əliyev elə ilk günlərdən danışıqlar prosesinə cəlb edilərək yeni neft strategiyasının hazırlanmasının və uğurla həyata keçirilməsinin ən fəal iştirakçılarından biri olub və bu gün Azərbaycan Prezidenti kimi həmin strateji xətti uğurla davam etdirir.

İ.Həbibbəyli ölkə rəhbərliyi tərəfindən aparılan uğurlu iqtisadi siyasətin, bilavasitə neftlə bağlı qazanılan nailiyyətlərin, davamlı inkişaf perspektivlərinin, ümumilikdə isə neft amilinin Azərbaycan ədəbiyyatında əksini tapdığını, bir çox əsərlərdə neft mövzusuna müraciət olunduğunu qeyd edib. Bildirilib ki, müstəqillik dövründə də həmin ənənə davam etdirilir və Azərbaycan ədəbiyyatında olduğu kimi, ədəbiyyatşünaslıq elmində də neft amili məsələlərinə böyük diqqət yetirilir. İ.Həbibbəyli ədəbiyyatda bundan sonra da neft mövzusunda ədəbi-bədii, elmi əsərlərin yaradılmasına böyük önəm verilməsinin vacibliyini, humanitar elmlər sahəsində bu istiqamətdə tədqiqatların aparılması üçün akademiyada münbit şəraitin yaradıldığını xüsusi vurğulayıb.

Tədbirdə ARDNŞ-in vitse-prezidenti Xalik Məmmədov, Bakı Ali Neft Məktəbinin rektoru Elmar Qasımov 1994-cü il sentyabrın 20-də Bakıda, “Gülüstan” sarayında Xəzərin Azərbaycan sektorundakı "Azəri", "Çıraq", "Günəşli" yataqlarının dərin su qatlarındakı neftin birgə işlənməsi haqqında "hasilatın pay bölgüsü" tipli müqavilənin imzalanmasını böyük tarixi hadisə kimi dəyərləndiriblər. Bildirilib ki, tarixi, siyasi və beynəlxalq əhəmiyyətinə görə "Əsrin müqaviləsi" adlanan, təxminən 400 səhifə həcmində və dörd dildə təqdim olunan bu müqavilə yeni-yeni bədii və elmi əsərlərin daimi mövzusuna çevrilməlidir. Dünyanın səkkiz ölkəsinin ən məşhur neft şirkətləri ilə bağlanan "Əsrin müqaviləsi" istər bədii, istərsə də elmi əsərlərdə əksini tapmalıdır.

Konfransda professor Bədirxan Əhmədovun “Mehdi Hüseyn yaradıcılığında neft problemi və neftçi obrazları”, filologiya üzrə fəlsəfə doktorları Məhəmmədəli Mustafayevin “Azərbaycan ədəbiyyatında neft mövzusunda ilk bədii əsər”, Elnarə Akimovanın “Azərbaycan poeziyasında “qara qızıl”ın tərənnümü”, Şəmil Sadıqovun “Müstəqillik dövrü Azərbaycan bədii nəsrində neft mövzusu”, Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Akademiyasının doktorantı Nigar Axundovanın “Azərbaycan təsviri sənətində neft” mövzularında məruzələri dinlənilib.

Məruzə və çıxışlarda Azərbaycan ədəbiyyatında neft mövzusuna həsr olunan poeziya və nəsr əsərlərinə ədəbiyyatşünaslıq elmi nöqteyi-nəzərindən nəzər salınıb, mövzunun aktuallığı qeyd edilib.

Tədbirdə Azərbaycanda neft sənayesinin tarixi inkişafını əks etdirən slaydlar nümayiş etdirilib.