Bakı, 26 noyabr, AZƏRTAC

İsti hava dalğalarının tədqiqi qabaqcadan xəbərdarlıq sisteminin təkmilləşdirilməsinə töhfə verə bilər. Əhalinin gözlənilən «isti hava dalğası» barəsində vaxtında xəbərdar edilməsi kəskin istilərə uyğunlaşma prosesinə köməklik göstərməklə böyük praktiki əhəmiyyət daşıyır.

Bu barədə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının akademik H. Əliyev adına Coğrafiya İnstitutunda keçirilən elmi seminarda məlumat verilib.

İnstitutdan AZƏRTAC-a bildiriblər ki, seminarda elmi işçi Cəmilə Əhmədovanın c.e.ü.f.d. Umayra Tağıyeva ilə birgə yazdıqları “Müasir iqlim dəyişmələri fonunda Abşeron yarımadasında isti hava dalğalarının tədqiqi” mövzusunda məruzəsi dinlənilib.

Məruzəçi “isti hava dalğalarının” (İHD) təkrarlanması və davamiyyətinin artmasının dünyada baş verən qlobal iqlim dəyişmələrinin təzahürlərindən biri olduğunu xüsusilə qeyd edərək, son onilliklərdə iqlimin sürətlə dəyişməsinin ətraf mühitə mənfi təsir göstərdiyini, insanların iqlim dəyişmələrinə həssaslığının artdığını nəzərə çarpdırıb. Vurğulanıb ki, keçən əsrin 60-90-cı illərində Bakıda cəmi iki “isti hava dalğası” qeyd edilmişdisə, son 25 ildə bu rəqəm 17-yə çatıb. Sayla yanaşı İHD-nin davamiyyəti də artıb. Əvvəllər 6 gündən çox olmayan kəskin istilərin davamiyyəti son illərdə 8-12 günədək artıb. 100 ildən artıq müşahidə dövrü ərzində 2010-cu ildə ən isti yay qeydə alınıb ki, həmin il “isti hava dalğası” 24 gün davam edib.

Tədqiqatın nəticələrinə görə, son onilliklərdə Abşeronda yay aylarında havanın orta maksimal temperaturu xeyli artıb. Bu artım iyunda 0,9 oC, iyulda 1,1 oC və ən çox avqustda olmaqla, 2,2 oC təşkil edib. Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatının tövsiyəsinə görə, “isti hava dalğası” havanın sutkalıq maksimal temperaturunun orta maksimal temperaturdan 5°С və daha yüksək olan günlərin fasiləsiz olaraq 5 gün və daha çox davam etdiyi dövr hesab edilir.

C. Əhmədova qeyd edib ki, yüksək temperaturlar zəif külək və şəlakətlə (küləksiz hava) müşayiət olunub, cənub, cənub-şərq küləklərinin üstünlüyü isə havada rütubətliyin artmasına, günün bəzi saatlarında bürkülü havanın yaranmasına şərait yaradıb. Belə hava şəraiti əksər əhali üçün əlverişsiz, meteohəssas insanlar üçün isə riskli qiymətləndirilir. Həmin günlərdə Bakı şəhəri təcili və təxirəsalınmaz yardım stansiyasının məlumatına əsasən, 12 günvurma hadisəsi qeydə alınıb. İkinci “isti hava dalğası” hadisəsi isə avqustun 23-29-da baş verib.