Bakı, 6 oktyabr, Laçın Sultanova AZƏRTAC

Rusiya Federasiyasının Azərbaycan Respublikasındakı ticarət nümayəndəsi Eldar Tlyabiçevin AZƏRTAC-a müsahibəsi

-Son aylarda Azərbaycan-Rusiya ticari-iqtisadi əməkdaşlığının yekunları və ticarət dövriyyəsinin strukturu barədə nə deyə bilərsiniz?

-İkitərəfli Rusiya-Azərbaycan ticari-iqtisadi əlaqələri ənənəvi olaraq Rusiya ixracının şaxələnmə səviyyəsinin yüksək olması ilə fərqlənir. Onun strukturunun azı 90 faizi maşın, avadanlıq, nəqliyyat vasitələri, ərzaq, kimya məhsulları, elektrik enerjisi, qara və əlvan metallar, metal prokatı və yüksək əlavə dəyəri olan digər məhsulların payına düşür. 2015-ci ilin yanvar-iyul aylarında Rusiyadan Azərbaycana ixrac strukturunda əsas əmtəə qrupları maşın, avadanlıq və nəqliyyat vasitələri (475,0 milyon dollar), ərzaq məhsulları və kənd təsərrüfatı xammalı (369,4 milyon dollar), metal və metal məmulatı (186,1 milyon dollar), oduncaq və sellüloz-kağız məmulatı (111,6 milyon dollar), digər mallar (175,8 milyon dollar) olub. Bu dövrdə Rusiyanın Azərbaycandan idxal strukturunu əsasən ərzaq məhsulları və kənd təsərrüfatı xammalı (131,9 milyon dollar), mineral məhsullar (28,4 milyon dollar), toxuculuq məmulatı (13,2 milyon dollar) və başqa mallar (87,5 milyon dollar) müəyyən edib.

Xatırlatmaq istəyirəm ki, dünya bazarlarında vəziyyət qeyri-qənaətbəxş olmasına və zəif konyunkturaya baxmayaraq, 2014-cü ildə Rusiya ilə Azərbaycan arasında əmtəə dövriyyəsi artaraq 4 milyard dollar (2013-cü illə müqayisədə 12,0 faiz artım) həcmində tarixi maksimuma çatıb. Qarşılıqlı əmtəə dövriyyəsi göstəriciləri dinamikası MDB ölkələri arasında ən yaxşı göstəricilərdən biri olub. Amma dünya ticarətinin qeyri-sabitliyi ticari-iqtisadi münasibətlərimizə təsir göstərməyə bilməzdi. Hazırda ticari-iqtisadi əməkdaşlıq göstəricilərində müəyyən azalma müşahidə olunur. Qeyd edim ki, ticarət həcminin dəyərinin azalmasına baxmayaraq, çəki həcmində əmtəə dövriyyəsi 3,8 dəfə artıb.

-Azərbaycanın Rusiya regionları ilə əməkdaşlığını necə qiymətləndirirsiniz, nə kimi perspektivlər görürsünüz?

-Regional əməkdaşlıq ölkələrimiz arasındakı əməkdaşlığın ən mühüm tərkib hissəsidir. Azərbaycan Respublikasının Rusiya regionları ilə əməkdaşlığı müsbət dinamikaya malikdir. Sentyabrın 30-da Yekaterinburqda keçirilən VI Rusiya- Azərbaycan Forumu bu trendin parlaq təsdiqidir. Forum geniş əhatəli regionlararası əməkdaşlıq məsələlərinə dair fikir mübadiləsi aparmaq üçün bu məkana ehtiyac olduğunu növbəti dəfə nümayiş etdirdi. Hazırda Rusiyanın 70-dən çox regionunun Azərbaycanın işgüzar dairələri ilə biznes əlaqələri var. Bir sıra regionlar ilə istər regionlararası səviyyədə, istərsə də regionlara ekspert dəstəyi mərkəzləri, ticarət-sənaye palatalarının regional bölmələri və Azərbaycanda İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi Fondu (AZPROMO) arasında ikitərəfli sənədlər imzalanıb. 2015-ci ildə Həştərxan, Tomsk, Nijni-Novqorod vilayətlərinin, Stavropol və Altay diyarlarının, Başqırdıstan və Çuvaşiya respublikalarının, Sankt-Peterburq şəhərinin nümayəndə heyətlərinin Azərbaycana səfərləri olub. Rusiyanın Kalininqrad, Voronej, Leninqrad, Orlov vilayətlərinin nümayəndə heyətlərinin səfərləri nəzərdə tutulub.

-Müştərək müəssisələrin yaradılması ilə bağlı işlər nə vəziyyətdədir?

-Hazırda Azərbaycan Respublikasında 600-dən çox müştərək Rusiya-Azərbaycan müəssisəsi fəaliyyət göstərir. Onların təqribən 300-ü müştərək müəssisə formatında işləyir. Müəssisələr müxtəlif sahələrdə, o cümlədən kənd təsərrüfatı və sənaye, habelə innovasiya texnologiyaları sahələrində fəaliyyət göstərir. Rusiyanın əczaçılıq şirkətləri nümayəndə heyətinin bu ilin sentyabrında səfərinin yekunlarına görə dərman preparatları istehsalı sahəsində müştərək müəssisə yaratmaq imkanları öyrənilir. Zənnimcə, ötən ilin sentyabrında IV Xəzər Sammiti zamanı Rusiya Federasiyası Hökuməti və Azərbaycan Respublikası Hökuməti arasında imzalanan investisiyaların təşviqi və qarşılıqlı müdafiəsi haqqında saziş müştərək müəssisələrin daha da inkişaf etməsinə şərait yaradacaq. Həmin saziş ən yaxın vaxtlarda ratifikasiya olunacaq.

-Energetika sahəsi Azərbaycan-Rusiya əməkdaşlığında nə kimi yer tutur?

-Şübhəsiz ki, energetika sahəsi əməkdaşlığımızda xüsusi yer tutur. Bu, həm Bakı Novorossiysk kəməri ilə neft nəqli, həm ölkələrimizin ərazilərində neft-qaz kəşfiyyatı və hasilatı ilə bağlı layihələrin həyata keçirilməsi məsələləri üzrə “Rostneft” ASC ilə ARDNŞ arasında əməkdaşlıq, həm də təchizat müqavilələri çərçivəsində elektroenergetika sahəsində qəza vəziyyətləri və plandankənar təmir zamanı qarşılıqlı elektrik enerjisi mübadilələrini nəzərdə tutan əməkdaşlıqdır. Təkcə bu ilin yanvar-sentyabr aylarında Bakı-Novorossiysk neft kəməri ilə 1,1 milyon neft daşınıb. Energetika sahəsinin nümayəndələri tez-tez görüşür, yeni müqavilələr imzalanır.