Trento, 20 mart (AZƏRTAC). Azərbaycanın İtaliyadakı səfirliyinin, bu ölkənin “Vox Populi” və “İl Nodo di Gordio” aparıcı elm mərkəzlərinin birgə təşkilatçılığı ilə Trento şəhərində “Muxtariyyət və xalqlar arasında birgəyaşayış. Azərbaycanda dini etiqadın, dilin və sivilizasiyanın yeni sərhədləri” mövzusunda elmi konfrans keçirilmişdir.

Tədbirin moderatoru, “İl Nodo di Gordio” elm mərkəzinin rəhbəri Daniele Ladzeri dünyada sivil birgəyaşayış və əməkdaşlıq prinsiplərinin geniş yayıldığı bir zamanda sürətlə inkişaf edən Azərbaycanda mövcud olan etnik-dini tolerantlığın, sivilizasiyalararası əlaqələrin müzakirəsi baxımından konfransın yaxşı imkan yaradacağını vurğulamışdır.

Tədbirdə əvvəlcə Trentino Alto Adige regionun Regional Şurasının prezidenti Dieqo Moltreri məktubu oxunmuşdur. Məktubda konfransın işinə uğurlar arzulayan D.Moltrer Azərbaycanın və İtaliyanın regionları arasında mövcud yüksək səviyyəli əlaqələrdən məmnunluğunu bildirmiş, belə bir tədbirin məhz Trentoda keçirilməsini bu sıx münasibətlərin bariz göstəricisi kimi qiymətləndirmişdir.

Azərbaycanın İtaliyadakı səfirliyinin əməkdaşı Samir Allahverdiyev ölkəmizin əlverişli coğrafi mövqeyi və sürətli inkişafı ilə bağlı tədbir iştirakçılarına ətraflı məlumat vermişdir. Bildirilmişdir ki, Azərbaycan 1991-ci ildə müstəqilliyin bərpasında sonra sürətlə inkişaf etmiş, beynəlxalq aləmdə böyük nüfuz qazanmışdır.

Diplomat diqqətə çatdırmışdır ki, ölkəmiz 2012-2013-cü illərdə BMT Təhlükəsizlik Şurasının qeyri-daimi üzvü seçilmiş, bir sıra digər nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlarla və dünyanın aparıcı dövlətləri ilə sıx əlaqələr qurmuşdur. Bu da Azərbaycanın qlobal arenada özünəməxsus yer tutmasına şərait yaratmışdır.

Azərbaycanın İtaliya ilə əlaqələrə xüsusi önəm verdiyini deyən S.Allahverdiyev vurğulamışdır ki, bu münasibətlərin dərin tarixi kökləri vardır. Ölkələrimiz arasındakı əlaqələrin yüksələn xətlə inkişaf etdiyini bildirən diplomat diqqətə çatdırmışdır ki, İtaliya Azərbaycanın birinci ticarət tərəfdaşıdır. TAP layihəsinin reallaşması ilə əlaqələrimiz daha da dərinləşəcəkdir. O, qeyri-neft sektorunda, xüsusilə tikinti, kənd təsərrüfatı, turizm, mədəniyyət və digər sahələrdə də birgə işlər görmək üçün yüksək potensialın olduğunu vurğulamışdır.

Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə toxunan S.Allahverdiyev bildirmişdir ki, bu məsələ ölkəmiz üçün prioritet problemdir. Ermənistanın hərbi təcavüzü nəticəsində Azərbaycan torpaqlarının 20 faizi işğal olunmuş, bir milyondan artıq soydaşımız qaçqın və məcburi köçkün vəziyyətinə düşmüşdür. O demişdir: “Bir çox nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların münaqişənin Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində həllinə dair sənədləri mövcud olsa da, problem hələ də həllini tapmamışdır”.

Azərbaycanda mövcud olan yüksək tolerantlıq mühitindən bəhs edən diplomat ölkəmizdə hər zaman bütün millətlərin, dinlərin nümayəndələrinə bərabər hüquqların verildiyini, onların sülh və dostluq şəraitində yaşadıqlarını bildirmişdir. Vurğulamışdır ki, Azərbaycan dinlərarası münasibətlərin tənzimləndiyi önəmli bir məkana çevrilmişdir.

ATƏT Parlament Assambleyasının İtaliyadan olan keçmiş prezidenti Rikkardo Milyiori, İtaliyanın müxtəlif ölkələrdəki sabiq səfirləri Culio Pricioni və Quido Lenzi, Trentino Alto Adige regionunun dil azlıqları və sülh üçün ədalət üzrə konsulu Cuzeppe Detomas çıxış edərək müasir dünyanın geosiyasi durumu kontekstində Azərbaycanın getdikcə qlobal iştirakçıya çevrilməsindən danışmışlar. Bildirilmişdir ki, bu gün sürətli inkişafı ilə fərqlənən Azərbaycanda mövcud sabit siyasi durum bir çox ölkələr üçün nümunə ola bilər.

Sonra dinlərarası məsələlərə dair panel iclası keçirilmişdir.

İclasda çıxış edən dinlərarası dialoq üzrə mütəxəssis Alessandro Martinelli, “İl sole 24 ore” qəzetinin əməkdaşı Auqusto Qrandi, Bolzano muxtariyyətinin əyalət prezidenti Arno Kompatşer və digərləri müxtəlif dinlərin nümayəndələri arasında ortaq maraqların mövcudluğu, daha təhlükəsiz və sülh ilə dolu bir dünyaya nail olmaq üçün onların səy göstərmələrinin vacibliyini vurğulamışlar. Diqqətə çatdırılmışdır ki, Azərbaycan bu istiqamətdə üzərinə götürdüyü missiyanı uğurla yerinə yetirməkdədir. Azərbaycan artıq Avropanın tərkib hissəsinə çevrilmişdir. Bu baxımdan bu ölkənin Avropa dəyərlərini bölüşməsi yüksək qiymətləndirilməlidir.

Daha sonra “Azərbaycanın rəmzlərindən biri olan Alban Apostol kilsəsinin tarixi kökləri” kitabının təqdimatı olmuşdur.

Nəşrin həmmüəllifləri, professorlar Paolo Zammatteo, Ermanno Vizintainer, Angelo Mekka və Andrea Marçiliano kitabın ölkəmizin ərazisində yaşamış etnosların dini etiqadları, mədəni dəyərləri ilə yaxından tanış olmaq üçün yaxşı imkan yaratdığını bildirmişlər. Diqqətə çatdırmışlar ki, nəşrdə Qafqaz Albaniyasının xristian aləmi ilə əlaqələri, VII və VIII əsrdə ərəblər tərəfindən bu ərazilərin ələ keçirilməsi, İslam dininin yayılması kimi mühüm tarixi mərhələlər yer almışdır. Kitabda, həmçinin Azərbaycan ərazisində yaşayan etnik qruplar haqqında da məlumat verilir.

Tədbirdə İtaliyanın akademik, dövlət və işgüzar dairələrinin təmsilçiləri, Trento şəhəri ictimaiyyətinin nümayəndələri iştirak etmişlər.

Maqsud Dadaşov

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Trento