REGİONLAR
Azərbaycanın regionları son 10 ildə: dinamik inkişafın xronikası
Masallı sürətlə inkişaf edir, gözəlləşir, abadlaşır
Masallı, 4 fevral, AZƏRTAC
Masallı rayonu relyefinə və təbiətinə görə Azərbaycanın səfalı və füsunkar guşələrindən biridir. Son illərdə rayonda müşahidə olunan iqtisadi yüksəliş, sosial tərəqqi Masallının çiçəklənməsindən xəbər verir. Masallılar bu inkişafa Prezident İlham Əliyevin rayona olan yüksək diqqət və qayğısı sayəsində nail olduqlarını söyləyirlər.
Şübhəsiz, rayon sakinləri belə bir qənaətə gəlməkdə tam haqlıdırlar. Son 10 ildə dövlətimizin başçısının Masallıya 7 dəfə səfər etməsi, bu rayonun sosial-iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsinə dair əlavə tədbirlər haqqında 6 Sərəncam imzalaması sakinlərin belə qənaətə gəlməsinə tam əsas verir.
Bu gün əminliklə demək olar ki, regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət proqramlarının uğurlu icrası nəticəsində Masallı rayonu üzrə nəzərdə tutulan tədbirlər yerinə yetirilib, əsas makroiqtisadi göstəricilərdə artım əldə edilib.
Rayon statistika idarəsindən verilən məlumata görə, son 10 ildə Masallıda ümumi məhsul istehsalı 3,8 dəfə, o cümlədən sənaye məhsulları istehsalı 3,7, kənd təsərrüfatı 2,5, pərakəndə ticarət dövriyyəsi 3,6, əhaliyə göstərilən pullu xidmətlərin həcmi 8,8, iaşə dövriyyəsinin həcmi 1,1 dəfə artıb. Bu dövrdə rayonda 17 min 568-i daimi olmaqla 30 min 404 yeni iş yeri açılıb.
Son 10 ildə Masallıda yeni istehsal və emal müəssisələri yaradılıb.
Bu müddətdə fəaliyyətə başlayan “Embavood” MMC-nin Masallı mebel fabriki rayonun ən böyük istehsal müəssisəsi hesab olunur. Hazırda 650 nəfər işçinin çalışdığı fabrikdə yeni istehsal sahələri yaradılıb. Bunun nəticəsidir ki, fabrikdə il ərzində 40 min dəst mebel istehsal edilir.
Masallının brendi sayılmağa layiq olan daha bir istehsal müəssisəsində - “Nur-M” MMC-nin konserv və qida məhsulları zavodunda yenidənqurma işləri aparılıb, onun illik istehsal gücü beş milyon şərti bankaya çatdırılıb. Bundan əlavə, yerli xammaldan inşaat materialları hazırlayan “Fəxrəddin-K”, “Qala-95” MMC-lər, “Kənan” şirkətinin kərpic, “Bayram-M”, “Elnur-2” asfalt-beton müəssisələri də Masallının sosial-iqtisadi inkişafına öz töhfələrini verirlər.
Bu gün Masallı həm də abad avtomobil yolları ilə diqqəti cəlb edir. Prezident İlham Əliyevin müvafiq sərəncamları ilə ayrılmış vəsait hesabına 69 min nəfər əhalinin yaşadığı və 34 yaşayış məntəqəsini birləşdirən Ərkivan-Boradigah-Rüdəkənar avtomobil yolu əsaslı təmir edilib, 43,3 min nəfər əhalinin yaşadığı və 31 yaşayış məntəqəsini birləşdirən 24 kilometrlik Həsənli-Xırmandalı, Kürdəbaz-Qarğalıq, Musaküçə-Lürən, Seybətin-Ətcələr, Qəriblər-Qodman və Sərçuvar-Sirəbil kəndlərarası avtomobil yolları yenidən qurulur.
Son illər Masallıda sosial məsələlərin həllinə diqqət artırılıb, bu sahədə bir sıra infrastruktur layihələr həyata keçirilib. Rayonun səhiyyə müəssisələri yenidən qurulub. 2008-ci ildə inşa edilən Akademik Zərifə Əliyeva adına Milli Oftalmologiya Mərkəzinin Masallı regional şöbəsində cərrahı blok, laboratoriya, konfrans zalı və müasir avadanlıqla təchiz olunmuş müayinə otaqları fəaliyyət göstərir.
Bu gün 2008-ci ildə əsaslı təmir edilmiş 35 çarpayılıq rayon ağciyər xəstəlikləri xəstəxanasında qəbul, intensiv palata, USM kabineti, müasir laboratoriya, rentgen kabineti, manipulyasiya otağı, DOT kabineti əhaliyə nümunəvi tibbi xidmət göstərir.
Masallıda təhsil müəssisələrinin maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi, yeni məktəb binalarının inşası da daim diqqət mərkəzində saxlanılan məsələlər sırasındadır. Son 10 ildə rayonda 9001 şagird yerlik 32 yeni məktəb binası, o cümlədən Heydər Əliyev Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniləşən Azərbaycana yeni məktəb” layihəsi çərçivəsində 3810 şagird yerlik 6 məktəb binası əsaslı təmir edilib.
Əhalinin getdikcə artan tələbatının ödənilməsi məqsədilə 2012-ci ildə Masallı şəhərinin su-kanalizasiya sisteminin tikintisinə başlanılıb. Sistem şəhərin 2030-cu ilədək inkişaf perspektivləri nəzərə alınmaqla yaradılır.
Rayonda yetişməkdə olan nəslin sağlam ruhda böyüdülməsi də diqqət mərkəzindədir. 2012-ci ildə Masallı şəhərində inşa edilmiş Gənclər Mərkəzində gənclərin asudə vaxtlarının səmərəli keçməsi və mənalı istirahət etmələri üçün hər cür şərait yaradılıb. Masallının idman infrastrukturunun yenilənməsinə və inkişafına da xüsusi diqqət yetirilir. 2007-ci ildə istifadəyə verilmiş Masallı Olimpiya İdman Kompleksində 700-dən çox tamaşaçı yeri olan böyük salonda əl oyunları, mini futbol, güləş və digər idman növləri üzrə beynəlxalq səviyyəli yarışlar keçirmək mümkündür. Burada beynəlxalq standartlara cavabverən üzgüçülük hovuzu inşa edilib. Rayonun Boradigah qəsəbəsində isə günəş enerjisi ilə işıqlandırılan və qızdırılan idman mərkəzində idmanın müxtəlif növləri üzrə yarışlar keçirilir. Eyni zamanda, Masallının yeni idman qurğularından olan taekvondo və boks mərkəzlərində idmançılar və məşqçilər üçün hər cür şərait yaradılıb. 2011-ci ildə əsalı təmir edilmiş şahmat məktəbində eyni vaxtda 80 nəfər idmançının iştirakı ilə yarışar keçirmək mümkündür.
Bu gün mübaliğəsiz demək olar ki, cənub bölgəsinin turizm mərkəzinə çevrilən Masallının beynəlxalq standartlara cavab verən turizm və istirahət mərkəzlərində yerli və xarici turistləri qəbul etmək üçün hər cür şərait vardır. Rayonun Xəzər dənizinin sahilində və Talış dağlarının əhatəsində yerləşməsi, ərazidə kiçik göllərin, çayların, şəlalələrin və müalicəvi bulaqların olması buraya daha çox turistlərin üz tutmasına şərait yaradan amillər sırasındadır. Ümumiyyətlə, hazırda rayonda 45 turizm obyekti fəaliyyət göstərir. Onların 28-i son 10 ildə yaradılıb.
Azərbaycanın bütün bölgələri kimi, Masallının da inkişafına daim diqqət və qayğı göstərmiş Ümummilli Liderin həyat və fəaliyyətinin, zəngin dövlətçilik irsinin öyrənilməsi məqsədilə 2013-cü ildə əsaslı surətdə yenidən qurulmuş şəhərdəki Heydər Əliyev Mərkəzində dahi rəhbərin genişmiqyaslı siyasi və dövlətçilik fəaliyyətini əks etdirən ekspozisiya zalı, multimedia, foto, rəsm dərnəkləri, elektron kitabxana, kompyuter mərkəzi, bufet, konfrans və kino zalları fəaliyyət göstərir.
Bu müddətdə Masallı şəhərində yenidən qurulan Qəhrəmanlar Parkının ərazisi genişləndirilib. 2011-ci ildə, necə deyərlər, yenidən həyata vəsiqə almış Nizami Gəncəvi parkında böyük mütəfəkkirin möhtəşəm abidəsi ucaldılıb, abidənin arxa fonunda dahi şairin əsərlərinin motivləri əsasında kompozisiya yaradılıb. Şah İsmayıl Xətai parkında da yenidənqurma işləri görülüb, parkın mərkəzində böyük dövlət xadiminin abidəsi ucaldılıb.
Masallının 2012-ci ildə “Azərbaycanın folklor paytaxtı” elan olunması bu bölgəyə beynəlxalq diqqətin daha da artmasına şərait yaradıb. Həmin ilin iyun ayında bu layihə çərçivəsində Masallı şəhərində birinci, 2013 və 2014-cü ilin iyun aylarında üçüncü və dördüncü Beynəlxalq folklor festivalları keçirilib. Azərbaycanın milli mədəniyyətinin və incəsənətinin təbliğində, respublikamızın tanıdılmasında mühüm əhəmiyyət kəsb edən bu festivallarda ölkəmizin folklor kollektivləri ilə yanaşı, Türkiyə, İran, Gürcüstan, Özbəkistan, Latviya, Ukrayna, Qazaxıstan və digər ölkələrin folklor kollektivləri iştirak ediblər.
Ümumiyyətlə, son 10 ildə Azərbaycanın digər bölgələri kimi, Masallı rayonunun da inkişafının coğrafiyasını bir yazıda tam əhatə etmək mümkün deyil. Hesab edirik ki, Prezident İlham Əliyevin Masallıya səfəri zamanı dediyi aşağıdakı sözlər rayonun bugünkü mənzərəsi barədə daha aydın təsəvvür yaradır: “Mən çox şadam ki, Masallı çox sürətlə inkişaf edir, gözəlləşir, abadlaşır”.
Bəli, bu gün Masallı özünün inkişaf və tərəqqi dövrünü yaşayır. Şübhə yoxdur ki, regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair üçüncü Dövlət Proqramında Masallı rayonu üzrə nəzərdə tutulan tədbirlərin icrası nəticəsində bu inkişaf daha da davamlı olacaqdır.
Bağır Əliyev
AZƏRTAC-ın müxbiri