SİYASƏT
BAKIDA XƏZƏR DƏNİZİNİN SU BİOLOJİ EHTİYATLARI KOMİSSİYASININ NÖVBƏDƏNKƏNAR İCLASI ÖZ İŞİNƏ BAŞLAMIŞDIR
Martın 29-da Bakıda Xəzər dənizinin su bioloji ehtiyatları komissiyasının növbədənkənar, 17-ci iclası öz işinə başlamışdır. İclasda bütün Xəzəryanı ölkələrin nümayəndələri iştirak edirlər.
Gündəliyə İran İslam Respublikasının komissiyaya qəbul edilməsi, Xəzər dənizinin bioloji ehtiyatlarının qorunması və onlardan istifadə haqqında sazişin təkmilləşdirilməsi, brakonyerliklə mübarizə üçün birgə fəaliyyətin müəyyənləşdirilməsi, habelə son illər dənizin bütün akvatoriyasında geniş yayılmış daraqlılarla - mnemiopsislərlə mübarizə sahəsində Xəzəryanı dövlətlərin gördükləri tədbirlər barədə hesabatla və kvotaların bölgüsü prinsiplərinin dəqiqləşdirilməsi ilə bağlı məsələlər daxildir.
Komissiyanın sədri, Azərbaycanın ekologiya və təbii sərvətlər naziri Hüseyn Bağırov iclasın açılışında çıxış edərək bildirdi ki, növbədənkənar iclası keçirməyin əsas səbəblərindən biri nərə balıqlarının ovlanması kvotalarının bölgüsünə dair yeni müddəalar hazırlamaqdan ibarətdir. Məsələn, 2001-ci ildə dənizə 12-15 milyon körpə nərə balığı və digər qiymətli növ balıq buraxan və cari ildə bu rəqəmi 20 milyona çatdırmağı planlaşdıran, bununla da Xəzərə körpə nərə balığı buraxan əsas ölkələrdən biri olan Azərbaycan, bütün bunlara baxmayaraq, əvvəl müəyyənləşdirilmiş normaya görə, ov üçün cəmi 6 faizlik kvotaya malikdir. Həmin rəqəmin Azərbaycanın xeyrinə dəyişdirilməsi üçün belə bir faktın da böyük əhəmiyyəti var ki, nərə balıqlarının bir hissəsi Kür çayında kürü tökür, Azərbaycan tərəfi nərə balıqlarının yetişdirilməsi işinə daha çox məbləğdə vəsait qoyur.
Hüseyn Bağırov gündəlikdəki digər məsələlər barəsində də öz rəyini bildirdi. O dedi ki, 2001-ci ilin may-dekabr aylarında Azərbaycanda nazirliyin əməkdaşlarının səyləri ilə reydlər keçirilmiş, onlarca brakonyer qayığı, yüzlərlə balıqovlama toru götürülmüşdür. 2002-ci ilin əvvəlindən bəri bu iş xüsusilə gücləndirilmişdir. 50-dən çox motorlu qayıq, yüzlərlə tor və başqa avadanlıq götürülmüş, 105 brakonyer məsuliyyətə cəlb edilmişdir.
Nazir Xəzər dənizinin bioloji ehtiyatlarının qorunması və onlardan istifadə haqqında sazişdən danışarkən, həmin sənədin Xəzərin statusuna dair qərarın qəbul edilməsi ilə birbaşa bağlı olduğunu vurğuladı və bildirdi ki, bu sahədə danışıqlar prosesinə hər vasitə ilə kömək göstərmək lazımdır.
Sonra Rusiya nümayəndə heyətinin başçısı, Rusiya Federasiyası Dövlət Balıqçılıq Komitəsi sədrinin birinci müavini Aleksandr Moiseyev çıxış etdi. O, komissiyanın fəaliyyətində Azərbaycanın fəal iştirakını yüksək qiymətləndirərək dedi ki, Xəzərin su bioloji ehtiyatları ilə bağlı tədbirlər 2002-ci il ərzində artıq ikinci dəfədir Bakıda keçirilir.
İclasda Qazaxıstan, Türkmənistan və İran nümayəndə heyətlərinin rəhbərləri - Qazaxıstanın təbii ehtiyatlar və ətraf mühitin mühafizəsi nazirinin müavini Nurlan İsakov, Türkmənistan “Balkanbalıq” DİB-in direktoru vəzifəsini icra edən Rəcəb Amanov, İran balıqçılıq şirkətinin icraçı meneceri Yəhya Məhəmmədzadə də çıxış edərək, komissiyanın statusunun dəyişdirilməsi və ona hökumətlərarası qurumun statusu verilməsi barədə təklif irəli sürdülər.
Gündəliyin ikinci məsələsi - İran İslam Respublikasının komissiyaya qəbul olunması barədə Rusiya nümayəndə heyətinin başçısı çıxış etdi. O bildirdi ki, bu qərar 2001-ci ilin dekabr ayında Həştərxanda keçirilmiş ötən iclasın protokoluna əsasən qəbul olunmuşdur. Həmin iclasda komissiyanın heyətinə daxil olmaq barədə İran İslam Respublikasına rəsmən müraciət edilmişdi.
Sonra İran nümayəndə heyətinin başçısı çıxış edərək dedi ki, İran komissiyanın heyətinə tariflərə dair nizamnamədə dəyişikliklər edilməsi şərti ilə daxil olacaqdır. İran nümayəndəsinin fikrincə, komissiyanın səlahiyyətləri də müəyyənləşdirilməlidir.
Komissiya üzvləri 1992-ci ildə yaradılmış komissiyanın artıq beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən tanınan nizamnaməsinin mövcud olduğunu nəzərə alaraq, İİR-in komissiyanın heyətinə gələcəkdə nizamnamədə dəyişikliklər etmək işinə başlanması şərti ilə qəbul olunması barədə təklif irəli sürdülər. Bu məsələni həll etmək üçün xüsusi ekspert qrupu yaratmaq qərara alındı.
Martın 30-da komissiyanın iclası işini davam etdirəcəkdir.