Bakı, 13 oktyabr, AZƏRTAC 

Oktyabrın 13-də Milli Məclisin hüquq siyasəti və dövlət quruculuğu komitəsi ilə ictimai birliklər və dini qurumlar komitəsinin birgə iclası keçirilib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, iclasda ictimai birliklər və dini qurumlar komitəsinin sədri Siyavuş Novruzov komitə tərəfindən 2016-cı il yaz və növbədənkənar sessiyalar dövründə görülən işlər üzrə hesabat və həmin ilin payız sessiyasının qanunvericilik işləri barədə məlumat verib.

Daha sonra gündəlikdəki digər məsələlərə baxılıb.

Cinayət Məcəlləsinə edilən dəyişikliyə əsasən sənədə yeni 167-1.4 maddəsinin əlavə edilməsi təklif olunub. Bu maddəyə əsasən, dini düşmənçilik, radikalizm və ya fanatizm zəminində şəxsi hər hansı dinə (dini cərəyana) etiqad etməyə, o cümlədən dini ayin və mərasimləri yerinə yetirməyə, dini ayin və mərasimlərdə iştirak etməyə, habelə dini təhsil almağa məcbur edən şəxslər yeddi min manatdan doqquz min manata qədər cərimələnəcək və ya iki ildən beş ilədək müddətə azadlıqdan məhrum ediləcək.

Azərbaycanda terrorçuluğu dini düşmənçilik, dini radikalizm və ya dini fanatizm zəminində törədənlər on dörd ildən iyirmi ilədək müddətdə azadlıqdan məhrumetmə və ya ömürlük azadlıqdan məhrumetmə ilə cəzalandırılacaqlar.

Cinayət Məcəlləsinə əlavə edilməsi nəzərdə tutulan 278.2-ci maddəyə əsasən Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya quruluşunun, o cümlədən onun dünyəvi xarakterinin zorla dəyişdirilməsinə və ya ərazi bütövlüyünün pozulmasına, yaxud hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsinə yönələn hərəkətlərin dini düşmənçilik, dini radikalizm və ya dini fanatizm zəminində törədilməsinə görə on beş ildən iyirmi ilədək müddətə azadlıqdan məhrumetmə və ya ömürlük azadlıqdan məhrumetmə cəzası nəzərdə tutulur.

Sənədin 167-1.2-ci maddəsinə təklif edilən dəyişikliyə görə, şəxsi hər hansı dini quruma üzv olmağa məcbur etmə və ya şəxsin üzv olduğu dini qurumdan çıxmasına mane olma hərəkətlərinə görə beş min manatdan on min manatadək cərimə və ya 5 ilə qədər azadlıqdan məhrumetmə cəzası nəzərdə tutulur.

İslam dininə aid ayin və mərasimlərin əcnəbi və ya vətəndaşlığı olmayan şəxs, habelə xaricdə dini təhsil almış Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı tərəfindən aparılmasına görə iki min manatdan beş min manatadək miqdarda cərimə və ya bir ilədək müddətə azadlıqdan məhrumetmə cəzası tətbiq olunacaq.

İnzibati Xətalar Məcəlləsinə yeni “Dini ekstremizm əleyhinə aparılan xüsusi əhəmiyyət zonasının hüquqi rejiminin tələblərinin pozulması” adlı 517-1-ci maddənin əlavə edilməsi nəzərdə tutulur. Maddəyə əsasən Azərbaycanda dini ekstremizm əleyhinə xüsusi əməliyyatların aparılması zamanı hüquqi rejimin tələblərini pozanlar - əməliyyat ərazisində giriş-çıxışa mane olanlar, ərazidən lazım olduğu təqdirdə köçürülmə tələblərinə tabe olmayanlar, nəqliyyat vasitələrinin yoxlanmasına mane olanlar, yoxlanışlardan imtina edənlər və sair hərəkətlərə yol verənlər cəzalandırılacaq.

Bildirilir ki, dini ekstremizm əleyhinə xüsusi əməliyyatın aparılma zonasında nəqliyyat vasitələrinin, piyadaların hərəkətini müvəqqəti məhdudlaşdıran və ya qadağan edən tədbirlərin tətbiqinə, ərazinin müəyyən sahələrinə, obyektlərə nəqliyyat vasitələrini, piyadaları buraxmağa maneçilik törətməyə görə fiziki şəxslər əlli manatdan səksən manata qədər cərimə olunacaq, işin halları və pozuntu törədənin şəxsiyyəti nəzərə alınmaqla bu cəzanın tətbiqi kifayət etmədikdə on beş günədək inzibati həbs cəzasına məhkum ediləcəklər. Vəzifəli şəxslər dörd yüz əlli manatdan altı yüz manata qədər, hüquqi şəxslər isə iki min manatdan üç min manata qədər cərimələnəcəklər.

Eyni cəzalar dini ekstremizm əleyhinə xüsusi əməliyyatın aparılma zonasında fiziki şəxslərin şəxsiyyətini təsdiq edən sənədlər olmadan, onların günün müəyyən edilmiş vaxtında küçələrdə və ya digər ictimai yerlərdə olmasına, dini ekstremizm əleyhinə xüsusi əməliyyatın aparılma zonasına giriş və ya bu zonadan çıxış zamanı fiziki şəxslərə, onların əşyalarına, nəqliyyat vasitələrinə və ya nəqliyyat vasitələrində olan əşyalara texniki vasitələr tətbiq etməklə baxış keçirməyə maneçilik törətməyə görə də tətbiq ediləcək.

Qeyd olunan cəzalar, eyni zamanda, dini ekstremizm əleyhinə xüsusi əməliyyatın aparılması məqsədilə fiziki şəxslərin mənzilinə və digər yaşayış yerlərinə, onların torpaq sahələrinə, nəqliyyat vasitələrinə, habelə mülkiyyət formasından asılı olmayaraq hüquqi şəxslərin ərazilərinə, binalarına, nəqliyyat vasitələrinə daxil olmağa maneçilik törədilməsinə görə tətbiq olunacaq.

Maddədə digər buna bənzər hallara görə də eyni cəzaların tətbiq olunması təsbit edilib. Qeyd olunub ki, Azərbaycanda müvafiq icra hakimiyyəti orqanının xüsusi icazəsi olmadan məsafədən idarə edilən pilotsuz uçuş aparatlarının (PUA) əldə edilməsi və ya satılmasına görə həmin aparatlar müsadirə edilməklə, yüz əlli manatdan üç yüz manatadək məbləğdə cərimə tətbiq ediləcək.

İclasda “Qaz təchizatı haqqında”, “Elektronika haqqında”, “Su təchizatı haqqında”, “Telekommunikasiya haqqında” qanunlarda dəyişiklik edilməsi barədə qanun layihələri də müzakirə edilib. Dəyişikliklərə əsasən, dini ekstremizm əleyhinə xüsusi əməliyyat aparıldıqda, həmin əməliyyatın aparılma zonasında, dini ekstremizm əleyhinə xüsusi əməliyyat aparan orqanın göstərişi əsasında məhkəmə qərarı ilə qazın, işığın, suyun verilməsi dayandırıla, rabitə xidmətləri məhdudlaşdırıla bilər.

“Dini ekstremizmə qarşı mübarizə haqqında” Qanuna uyğunlaşdırılması məqsədilə “Dini etiqad azadlığı haqqında”, “Yol hərəkəti haqqında”, “Kütləvi informasiya vasitələri haqqında”, “İctimai televiziya və radio yayımı haqqında”, “Elektroenergetika haqqında”, “Avtomobil yolları haqqında” qanunlarda da dəyişikliklər edilməsi nəzərdə tutulur.

“Hazırda din sahəsinə təkcə vicdan azadlığı, milli mənəvi dəyər prizmasından baxa bilmirik. Təəssüf ki, din sahəsinə milli, ictimai, hətta ideoloji təhlükəsizlik prizmasından baxmağa məcburuq. Biz dini radikalizm, ekstremizmlə mübarizədə işimizi üç istiqamətdə qurmuşuq. Birincisi, ideoloji mübarizə, yəni, dini maarifçilik işi, ikincisi, zərərli dini qrupların dayaqlarını məhv etmək, yəni, onların iqtisadi imkanlarını məhdudlaşdırmaq, üçüncüsü isə inzibati tədbirlərdir”, - deyə iclasda iştirak edən Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsi sədrinin müavini Gündüz İsmayılov bildirib. O qeyd edib ki, müzakirə edilən qanun layihələrinin tətbiqindən sonra dini radikalizm və ekstremizmlə mübarizənin inzibati müstəvidə effektivlik dərəcəsi artacaq.

Müzakirələr zamanı deputatlar müvafiq təkliflər səsləndiriblər.

Sonda qanun layihələri Milli Məclisin plenar iclasına tövsiyə edilib.