MƏDƏNİYYƏT
Budapeştdə iki gün
Budapeştə biz tam təsadüfən gəldik. Azərbaycandan Almaniyaya getməkdə xidmətlərindən istifadə etdiyimiz “Wizz Air” aviaşirkəti uçuşu Budapeştdən tranzitlə həyata keçirir. Frankfurt-Mayn-Budapeşt və Budapeşt-Bakı reysləri arasında düz bir sutka vaxt var idi və bu, bizim az tanıdığımız Macarıstan paytaxtı ilə tanış olmağımız üçün gözəl fürsət yaratdı. Lakin qaldığımız otelin əməkdaşlarının tövsiyələri, şəhərin turizm xəritələri və jurnalist marağı sayəsində biz reysi gözləmək vaxtını çox maraqlı səyahətə çevirə bildik.
Macarsayağı marşrut avtobusu və musiqili otel
Öncədən biləndə ki, gecəni Budapeştdə keçirməli olacaqsan, ilk növbədə gecələmə yeri barədə fikirləşmək lazımdır. Burada da təsadüf bizə bir daha kömək etdi. Bir dəfə Amsterdama səfərə hazırlıq dövründə biz otel seçərkən “Library Hotel” adlı bir mehmanxana ilə rastlaşdıq. Oteldə nömrə sifariş etmək arzusu ilə bu mehmanxana şəbəkəsinin mərkəzi ofisinə zəng etdik, orada bizə bildirdilər ki, onların Amsterdamda oteli yoxdur, özünü “Library” kimi təqdim edən otel isə saxtadır! Beləcə biz öyrəndik ki, otellər də “geydirmə” olur... Eyni zamanda, Amerikanın “Library” otel şəbəkəsinin meneceri bizə məlumat verdi ki, onların Nyu-Yorkda, Praqada və Budapeştdə gözəl otelləri vardır.
Beləliklə, “Library” otellərindən birinin – “Aria Hotel Budapest”lə tanışlıq həvəsi ilə aeroportdan şəhərin mərkəzinə çatmağa imkan axtarırıq. Müxtəlif ölkələrdə bunun üçün müxtəlif nəqliyyat növlərindən – metrodan, avtobusdan, elektrik qatarından, taksidən istifadə etmək olar. Budapeştdə fəaliyyət göstərən marşrut taksisi sistemi çox maraqlıdır. Bu sistemdən istifadə etmək üçün xüsusi kabinəyə yanaşmaq lazımdır, orada operator sizdən getmək istədiyiniz ünvanı soruşacaq. Bundan sonra xidmət haqqını – adambaşına təxminən 10 avro ödəmək, nömrə almaq və məlumat lövhəsində yazılanları izləmək lazımdır. Tezliklə displeydə sizin nömrəniz, onun yanında isə minməli olacağınız marşrut taksinin nömrəsi əks olunacaq. Bax, belə bir qəliz sxemdir. Taksi 10-15 nəfərlik tutumu olan adi mikroavtobusdur. Biz dayanacağımızı ötürməmək və ümumiyyətlə, düşmək vaxtı ilə bağlı yolboyu həyəcan keçirdik. Marşrutun sürücüsü qətiyyən başa düşmədi ki, biz ondan nə istəyirik. Sonda məlum oldu ki, narahat olmağa dəyməzmiş: taksi hər bir sərnişini bilet alarkən göstərdiyi ünvana dəqiq çatdırır – əla sürprizdir! Budapeştin lap mərkəzində yerləşən bizim otelin ünvanı bu taksinin marşrut şəbəkəsində birinci yerdə idi. Beləliklə, iyirmi dəqiqədən sonra biz mehmanxananın girişində dayanmışdıq.
“Aria Hotel” çox qəşəng beşulduzlu butik otel idi, onun tərtibatı musiqi tematikası ilə həmahəngdir. Foyedə royalda canlı ifa səsləndirilir, dəhlizlərdə dinamiklərdən klassik musiqi yayılır, SPA mərkəzində isə caz musiqisinə üstünlük verirlər. Bizə bəstəkar Stravinski “adına” nömrə düşdü.
Oteldə bizi təəccübləndirən daha bir məsələ nömrələrin texniki təchizatı idi – pəncərələrin qalın və nazik pərdələri də pultla açılıb-bağlanır, işıqlandırma divarlardakı displeylə tənzimlənir, stolun üstündəki “iPad” isə geniş mediatekanı idarə etməyə imkan verirdi.
Bizim üçün ən xoşagələn məsələ isə bu idi ki, həmin mehmanxana Budapeştin mərkəzində yerləşir. Otelin əməkdaşlarından yaxınlıqdakı görməli yerlər barədə məlumat alandan sonra şəhər xəritəsini də götürdük və bir dəqiqə belə vaxt itirmədən şəhərlə tanış olmaq üçün yola düşürük.
Zəncirvari körpü, Buda və Peşt
Təxminən bir neçə addım gedərək Müqəddəs Stefan Bazilikasına - katolik kilsəsinə, Macarıstan paytaxtının ən böyük məbədinə yetişirik. Bu, kilsə və Macarıstan parlamentinin binası Budapeştin ən hündür tarixi binalarıdır (bu binaların hərəsinin hündürlüyü 96 metrdir). Maraqlıdır ki, kilsə 54 il ərzində inşa olunub. Tikinti 1851-ci ildə başlanıb, 1868-ci ildə - məbəd praktiki hazır olanda isə binanın günbəzi dağılıb. Bundan sonra yeni günbəz ucaldılıb, lakin tikinti yalnız 1905-ci ildə tam başa çatıb.
Bazilika həmişə adamlarla dolu olan müqəddəs İştvan meydanında yerləşir. Adamlar məbədin pilləkənlərində oturur, burada çox populyar olan velosiped və seqveylərdə yerə döşənmiş daşların üstündə şütüyür, yaxınlıqdakı kafe və restoranlarda vaxtlarını keçirirlər.
Küçə bizi meydandan yolayrıcına gətirdi ki, oradan Dunay çayı üzərində salınmış Budapeşt körpüsünə keçmək mümkündür. Budapeştin iki tarixi hissəsini – Buda və Peşti birləşdirən asma Zəncirvari körpü 1849-cu ildə açılıb və Dunayın üstündə ilk daimi körpü olub. Körpü onun salınmasına böyük vəsait və sərf etmiş macar siyasətçisi qraf İştvan Seçenyanın şərəfinə Seçenya Lantsxid adlanır. Buda və Peştin vahid Budapeşt şəhəri şəklində birləşməsi üçün stimullardan birinə çevrilmiş bu körpü Macarıstanın iqtisadi və ictimai həyatında mühüm rol oynayıb.
Körpüdən və onun ətrafından baxanda çox cəlbedici bir mənzərə açılır. Axşam vaxtı Dunayın sahilləri, buradakı kafe və restoranların parlaq işıqları, çayda turistlərlə dolu teploxodlar xüsusilə qəşəng görünür. Bundan başqa, sahilboyu bir çox görməli yerlər - saraylar və villalar axşam vaxtı yaxşı işıqlandırılır və uzaqdan aydın seçilir. Memarlıqda modern üslubun bariz nümunəsi olan möhtəşəm Qrehem Sarayının yanından keçərək Peşt tərəfdən körpüyə qalxdıq. XX əsrin əvvəlində ofis-yaşayış kompleksi kimi tikilmiş bu binadan hazırda “Four Seasons” şəbəkəsinin lüks oteli kimi istifadə edilir. Elə burada Dunay sahilindəki Ruzvelt meydanında neorenessans üslubunda binada Macarıstan Elmlər Akademiyası yerləşir.
Körpüyə qalxan kimi Yanoş Marşalkonun 1852-ci ildə bura qoyulmuş əsərləri - iki böyük şir heykəli ilə qarşılaşırsan. Körpünün məhəccəri və digər bəzək elementləri çuqundan tökülüb. Hətta inanmaq olmur ki, İkinci Dünya müharibəsi zamanı körpü faşistlər tərəfindən dağıdılıb və 1949-cu ildə - birinci dəfə açılışından düz 100 il sonra bərpa edilib.
Tələsmədən körpünü keçib Adam Klark meydanına düşürük. Buday qalasına qalxan Budapeşt funikulyorunun stansiyası bu meydanda yerləşir. UNESCO-nun Dünya İrsi Siyahısına salınan qalada macar krallarının iqamətgahı yerləşir. Vaxtımız çox olsaydı, hökmən funikulyora da minərdik, qədim qalada da gəzişərdik.
Termal bolluğu və şopinq özəllikləri
Bir çox maraqlı cəhətləri ilə bizi gözləyən otelə qayıdırıq. Çoxları eşidib ki, Macarıstanda, məsələn, Balaton və Xeviz göllərində termal suları ilə dünyada tanınan bir neçə kurort var. Lakin bizə bunu da eşitmək sürpriz oldu ki, Budapeştin özü də isti bulaqlarla doludur və bunun sayəsində Avropada kurort şəhəri olan yeganə dövlət paytaxtıdır. Budapeştdə 26 çay hamamı fəaliyyət göstərir, onlardan ən böyükləri və ən məşhurları “Seçenya”, “Gellert”, “Kiray” və “Rudaş”dır. Biz çay hamamına getməyə macal tapmadıq, lakin oteldə yaradılmış yuyunma mədəniyyəti ilə tanış olduq. Qaldığımız “Aria” otelində qəşəng “Harmony” SPA mərkəzi var. Öyrəndik ki, bu mərkəz Avropada butik oteldə ən yaxşı SPA kompleksi kimi mükafata layiq görülüb.
Kompleksin interyeri caz üslubunda, caz-bend üslubunda orijinal fəvvarə ilə tərtib olunub. Şəhərdə fasiləsiz gəzintidən sonra təravətləndirici su ilə dolu hovuza baş vurmağın, ekzotik – infraqırmızı buxarxanada və cakuzidə istirahətin əsl vaxtı idi. Güc toplamaq lazım idi: sabah Budapeşti bir daha gəzişməli, axşam isə aeroporta yola düşməliyik.
Budapeşt təkcə qədim şəhər deyil, həm də iqtisadiyyatın sürətlə inkişaf etdiyi şəhərdir. Bunun nəticəsində Budapeştdə çoxlu sayda müasir binalar - ofis mərkəzləri, idman arenaları və ticarət mərkəzləri cəmləşib. Bu cür komplekslərdən birinə - şəhərdə ən böyük ticarət-əyləncə mərkəzi olan “Arena Plaza”ya baş çəkməyi qərara alırıq.
Mollun üç mərtəbəsində çoxlu sayda butik və mağazalar, 22 zalı olan kinoteatr, restoranlar, kafe, “Tesco” supermarketi və buz meydançası var. Ticarət mərkəzində Bakıda olmayan çoxlu maraqlı brendlər fəaliyyət göstərir. Məsələn, Almaniyanın “Tchibo” markasının maraqlı mağazasında ağzının dadını bilənlər üçün qəhvə (onu burada kafedə də dadmaq olar), habelə geyim əşyaları və digər mallar satılır. Çay həvəskarları isə Avstriyanın “Demmers Teehaus” mağazasını dəyərləndirə bilərlər, bu mağazanın piştaxtalarında istənilən çay növünə rast gəlmək olar. Geyim, ayaqqabı, çanta və aksesuarları “Wrangler”, “Lee”, “Peek”, “Cloppenburg”, “Zara”, “Hervis”, “Electro World”, “Hennes & Mauritz”, “C & A” və digər mağazalardan əldə etmək olar.
Mollda gəzdikdən sonra otelə qayıdırıq və pulsuz “nahar” edirik. Foyedə içərisində müxtəlif növ pendirlər olan boşqablar və içkilər düzülüb. Bu, otelin öz müştərilərinə hər gün etdiyi xoş hədiyyədir.
Son söz əvəzi
Yadınızdadırsa, Frankfurtda aeroportu səhv salaraq, az qala reysə gecikəcəydik. O hadisə bizə dərs oldu, ona görə bu dəfə gedəcəyimiz aeroport barədə öncədən məlumat topladıq. Xoşbəxtlikdən, Budapeştdə bircə aeroport – Ferens List adına aeroport var. Budapeştdə bizə istər-istəməz gözəl vaxt keçirməyi hədiyyə edən “Wizz Air” aviaşirkətinin təyyarələri məhz buradan Bakıya uçur.
Macarıstan və onun paytaxtı gəzmək üçün daha çox diqqətə layiqdir: səyahət həvəskarları buraya mütləq baş çəkməlidirlər. Budapeştdə hətta bir gün belə çoxlu maraqlı təəssüratlar vəd edir, lakin əlbəttə, oraya getməyə çox vaxt ayırmaq daha yaxşıdır və o zaman şəhər özünün bütün sirlərini sizə açar!
Emil Eyyubov
Məxsusi olaraq AZƏRTAC üçün
Foto: E.İbrahim