Bakı, 17 yanvar, AZƏRTAC 

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) akademik Ə.Quliyev adına Aşqarlar Kimyası İnstitutunda (AKİ) parafinli neftlərin donma temperaturunu aşağı salmaqla onların uzaq məsafəyə nəqlinə imkan verən “Depressator AKİ” aşqarı yaradılıb və istehsalı təşkil edilib. “Depressator AKİ” aşqarından yüksək parafinli neftin Bakı-Tbilisi-Ceyhan boru xətti ilə uzaq məsafəyə ötürülməsində müvəffəqiyyətlə istifadə olunur.

Bunu AZƏRTAC-a müsahibəsində institutun direktoru, akademik Vaqif Fərzəliyev deyib. Akademik bildirib ki, rəhbərlik etdiyi müəssisədə regenerasiya olunmuş yağ əsasında “Musella-40” və digər motor yağları yaradılıb. Modul elektrik stansiyalarda istifadə olunan “Musella-40” motor yağının istismar müddətindən sonra regenerasiya texnologiyası yaradılıb və “Azərenerji” ASC- yə təqdim edilib.

Vaxtilə “Azərneftyağ” neft emalı zavodunda istehsal edilən “ВМ-4” yağının texniki şərtinin müddətinin bitməsi ilə əlaqədar lazımi normativ-texniki sənədlər hazırlanaraq Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsində təsdiq olunub. Texniki şərtin vaxtı uzadılıb və zavoda təqdim edilib.

Bundan əlavə, 2016-cı ildə AKİ tərəfindən neft emalı zavodu üçün “М-12ВБ” motor yağının texniki şərtləri yenidən işlənilib və təsir müddəti uzadılıb. Ötən il bu zavodda alınan “AK-15” yağında müxtəlif tərkibli xarici depressatorların tədqiqi ilə yağın lazımi səviyyədə donma temperaturunu təmin edən depressator seçilib və tətbiq üçün tövsiyə olunub.

İnstitut tərəfindən buruq məhlullarının fiziki-mexaniki stabilliyini təmin edən yeni reagent yaradılıb və sınaqlar üçün SOCAR-a təqdim olunub.

V.Fərzəliyev bildirib ki, institutda aparılan tətbiqi elmi araşdırmalar bazarın tələblərinə uyğun aparılır və işlənilən proseslər “AMEA Təcrübə-Sənaye Zavodu”nda tətbiq edilir. Həmin zavodda məhsulların istehsalını təmin etmək üçün onların müvafiq sınaqları aparılıb, sürtkü materialları, aşqarlar və digər məhsulların 28 adda texniki şərtləri işlənib hazırlanıb.

Qeyd edək ki, AKİ 1965-ci ildən fəaliyyət göstərir və burada sürtkü yağlarının, yanacaqların və xüsusi mayelərin istismar xassələrini yaxşılaşdıran müxtəlif funksional təsirli aşqarların sintezinin elmi əsasları öyrənilir. Elmi müəssisədə müxtəlif təyinatlı yüksək keyfiyyətli sürtkü yağlarının və xüsusi mayelərin yaradılması, onların istehsalı ilə əlaqədar yeni xammal mənbələrinin müəyyənləşdirilməsi, səmərəli istifadəsi sahəsində fundamental tədqiqatlar aparılır. Elmi müəssisədə alınan müxtəlif funksional təsirə malik yüksək təsirli yeni aşqarlar oksidləşmə, korroziya, yeyilmə və siyrilməyə qarşı, eləcə də bioloji zədələnmənin qarşısını almaqda tətbiq olunur.