ELM VƏ TƏHSİL
Dünyada 2017-ci ildə təhsil sisteminin universal inkişaf meyilləri
Bakı, 18 yanvar, Maqsud Dadaşov, AZƏRTAC
Son illərdə təhsil sisteminin innovativ xarakterinin araşdırılması və milli potensiala uyğun tətbiqi gündəmdədir. Sürətlə inkişaf edən dünyanın dinamikasına ayaqlaşmaq və yeniliklərdən geridə qalmamaq üçün gənclər bütün imkanlardan istifadə etməyə çalışırlar. Bu baxımdan 2017-ci ildə müasir təhsil sisteminin əsas inkişaf meyillərini təhlil edən online təhsil üzrə amerikalı tədqiqatçı Cordan Fridmanın fikirlərini bilmək maraqlı olardı.
Mütəxəssis hesab edir ki, ötən illərdə formalaşan təhsilin ənənəvi pillələrində tədris prosesinin təkmilləşdirilməsindən əlavə tədbirlərin həyata keçirilməsi cari ildə də aktual olacaq. Bu baxımdan dərslərdən əlavə keçirilən seminarlar, ixtisasartırma kursları, tələbələrin istəklərinə əsasən müəllim və professorlarla əlavə görüşlərin təşkili, online sertifikat proqramları xüsusilə diqqət mərkəzində olacaq. Bu il təhsilin qeyri-ənənəvi mexanizminin tətbiqində beş əsas meyilin aktual olacağı gözlənilir:
Online sertifikat proqramları. Artıq bir çox şirkətlər gəncləri işə götürən zaman ali təhsil haqqında diplomla yanaşı, xüsusi istiqamət üzrə qabiliyyət və bacarıqları ön plana çıxaran online sertifikat proqramlarının iştirakçılarına üstünlük verir. Onlar hesab edirlər ki, bu cür proqramlar gənclərə ali təhsil müəssisələrində əldə olunan nəzəri biliklərdən təcrübədə maksimum faydalanmaq imkanı yaradır. Bu səbəbdən cari ildə bir çox universitetlər “microcredentials” adlandırılan və fərdin xüsusi bilik və bacarığını vurğulayan proqramlarda iştiraka maraq göstərəcək.
Tələbə fəallığının ölçülməsi üçün internet resurslarından istifadənin artması. Online kursların iştirakçıları tədris prosesini və imtahanı virtual olaraq keçdikləri üçün, kurs təşkilatçıları və universitetlər tələbələrin real bacarıqlarını ölçmək məqsədilə xüsusi görüşlərin təşkilinə və ya internet vasitəsilə lazımi informasiyanın toplanmasına üstünlük verirlər. Bu üsulla onlar iştirakçının həftə ərzində online dərslərdə iştirakına nəzarət edə bilirlər.
Dərslər zamanı süni intellektin imkanlarından maksimum faydalanmaq. Tədris prosesində fərqli bir universitetin müəlliminin internet vasitəsilə canlı bağlantı qurub tələbələrə mühazirə deməsi artıq böyük maraq oyadan üsula çevrilib. Tələbələr bu yolla təşkil olunan mühazirə və seminarlara qatılmağa həvəs göstərirlər.
Qeyri-kommersiya xarakterli təlimlərin sayının artması. Tələbələrin istəkləri və imkanları nəzərə alınmaqla dəstək xarakterli təlimlərin təşkili tendensiyası da sürətlə genişlənməkdədir.
Yeni və maraqlı istiqamətlərə, layihə və tədqiqat işlərinə diqqətin artması. Gənclər xüsusilə online sertifikat proqramlarında iştirak zamanı qeyri-ənənəvi və yeni istiqamətlərə daha çox maraq göstərirlər. Bu sırada kibertəhlükəsizlik, data analizi, daşınmaz əmlak və bu kimi digər fərqli istiqamətləri xüsusi vurğulamaq lazımdır. Digər tərəfdən müasir gənclər kitablardan öyrəndiklərini real olaraq tətbiq etməklə sərbəst şəkildə layihələr hazırlamağa, müstəqil tədqiqat işləri aparmağa həvəs göstərirlər. Bunun üçün ali təhsil müəssisələrində layihə və tədqiqat yönümlü tədbirlərin artması da gözlənilir.