Son 12 ildə regionların inkişafı sahəsində böyük işlər görülüb, zəruri sosial-iqtisadi infrastruktur yaradılıb

Bakı, 31 yanvar, AZƏRTAC

“Azərbaycan Respublikası regionlarının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”nın icrasının üçüncü ilinin yekunlarına həsr olunan konfransda dövlətimizin başçısının çıxışında diqqəti çəkən məqamlar çoxdur. Onlardan biri də 2004-cü ildən bəri regionların inkişafı sahəsində görülən böyük işlərdir. Bu işlər əsas etibarı ilə əlverişli investisiya mühiti yaratmaq, iqtisadi artıma nail olmaq, sahibkarlıq fəaliyyətinin genişlənməsini təmin etmək, hədəflərə çatmaq üçün zəruri iqtisadi və sosial infrastrukturun yaradılmasından ibarətdir.

Bu barədə fikirlərini AZƏRTAC-la bölüşən İqtisadiyyat Nazirliyi İqtisadi İslahatlar Elmi-Tədqiqat İnstitutunun aparıcı elmi işçisi Pərviz Heydərov konfransda səslənən bir neçə fakta diqqət çəkərək deyib: “2004-cü ildən bəri regionlarda sayca 26 elektrik stansiyası tikilib, qazlaşdırma 51 faizdən 92 faizə çatdırılıb, təxminən 11 min kilometr avtomobil yolu salınıb və ya əsas təmir olunub, kənd təsərrüfatını suvarma suyu ilə təmin etmək məqsədilə 4 su anbarı yaradılıb və s. Eyni zamanda, sahibkarlığın inkişafı üçün dövlət tərəfindən çox böyük məbləğdə - 2 milyard manat maliyyə dəstəyi həyata keçirilib. Bu da bütövlükdə iqtisadiyyata dəstək sayılır. Ən böyük müsbət nəticə ondan ibarətdir ki, növbəti kreditlərin verilməsi prosesi əvvəl verilənlərin geri qayıtması hesabına maliyyələşdirilir. Yəni ki, bir növ iqtisadiyyatın tam olmasa da, bir hissəsinin özü-özünü maliyyələşdirməsi mexanizmi işə düşüb”.

P.Heydərov qeyd edib ki, 2014-cü ilin yayından bəri neftin qiymətinin 3-4 dəfə ucuzlaşmasına baxmayaraq, hökumət çox da böyük itkilər verməyib, qarşısına qoyduğu müxtəlif proqram və məqsədləri inamla davam etdirir. 2016-cı il əvvəlcədən də gözlənildiyi kimi, çətin il oldu. Lakin, büdcə və özəl strukturlarda hiss olunacaq səviyyədə ixtisarlar baş vermədi, maaşların və pensiyaların ödənilməsində yubanmalar yaranmadı, əhalinin enerjidaşıyıcıları ilə təminatında ciddi problemlər olmadı.

Qlobal maliyyə böhranı fonunda, Prezident İlham Əliyevin də konfransda qeyd etdiyi kimi, Neft Fondunun ehtiyatlarını qoruyub saxlamaq mümkün olub. Belə ki, Mərkəzi Bankın rəsmi valyuta ehtiyatları xeyli azalsa da, Neft Fondunda olan ehtiyatlar qorunur. Hətta böhranla əlaqədar, Fonddan dövlət büdcəsinə ənənəvi transfert 2015-ci və 2016-cı illərdə qənaətlə həyata keçirilib. Bu barədə danışan P.Heydərov bildirib ki, yaranmış vəziyyətdə rayonların özünü maliyyələşdirməsi xüsusilə aktualdır və bu istiqamətdə də lazımi addımlar atılmaqdadır. Sözün qısası, vəziyyət bütün növ qlobal iqtisadi təzyiqlərə rəğmən, qənaətbəxşdir.

Ölkədə regionların sosial-iqtisadi inkişafı üçün çox işlər görülüb və bütün bunlar dövlət tərəfindən müvafiq maliyyə vəsaitlərinin ayrılması hesabına həyata keçirilib. Bəs, indi regionların daha keyfiyyətli inkişafı və yerlərin ümumi iqtisadi artımımızda payını yüksəltmək üçün nə etmək lazımdır və bu sahədə qarşıda duran əsas vəzifələr nədən ibarətdir?

Bu sualı cavablandıran ekspert qeyd edib ki, görülən işlərə rəğmən, rayonlar demək olar, yenə mərkəzdən, yəni dövlət büdcəsindən asılı vəziyyətdədir. Bu da ondan irəli gəlir ki, Azərbaycanın mövcud iqtisadi potensialından ən çox Bakı şəhərində istifadə edilir. Bu ilədək şəhər və rayonlarımızdan cəmi 6-sı öz xərclərini ödəyə bilirdi. Digərləri isə dotasiya hesabına yaşayırdı. Ancaq bu ildən 33 rayon özünü yerli gəlirlə maliyyələşdirəcək. Bu işdə əsaslı dönüş yaratmaq üçün aqrar sektorun inkişafı prioritet olmalıdır. Yerlərdə zavod və fabriklər yaratmaqla yanaşı, aqrar məhsulların istehsalı və tədarükü bölgələrimizin iqtisadiyyatında əsas gəlir mənbəyinə çevrilə bilər.

Ölkədə əmək qabiliyyətli əhalinin 40 faizə yaxınının məhz aqrar istehsalla birbaşa bağlı olan regionlarda yaşadığını xatırladan P.Heydərovun fikrincə, aqrar məhsulların istehsalı və emalı ilə bağlı işlək mexanizm yaradılmalı, kooperativ təsərrüfat üsulları geniş tətbiq olunmalıdır.