Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi

SİYASƏT

Ermənistanda konstitusiya islahatı, yaxud "Qarabağ klanı"nın hakimiyyətini uzatmaq planı

Ermənistanda siyasi hakimiyyəti əlində saxlayan Qarabağ klanı, o cümlədən prezident Serj Sarkisyan əhalinin narazılığına baxmayaraq, seçkilərdə rəqiblərinin sıxışdırılması, ölmüş və xarici ölkələrə köçmüş vətəndaşların səslərinin sayılması, müxalifətin təqib olunması kimi yollarla əhali arasında faktiki olaraq legitimliyini itirmiş hakimiyyətini qoruyub saxlamağa çalışır. Sarkisyanın həyata keçirməyə çalışdığı konstitusiya islahatları isə ölkənin idarəçiliyini öz əlində cəmləmək məqsədilə düşünülmüş bir plandır.

Bunu anlayan Ermənistan ictimaiyyətində konstitusiya islahatlarına qarşı ciddi etiraz mövcuddur. Referendumun tarixinin yaxınlaşdığı bir dövrdə Ermənistanda konstitusiya dəyişikliyinə qarşı növbəti etiraz dalğası yüksəlib. Paytaxtda keçirilən aksiyaların iştirakçıları monopolist siyasi sistemin formalaşdırılmasına xidmət edən dəyişikliklərə qarşı olduqlarını bildiriblər.

Xatırladaq ki, Ermənistan prezidenti Serj Sarkisyan avqust ayında parlamentə konstitusiyada islahatların keçirilməsi barədə layihə göndərib. Layihə bu günlərdə parlamentdə səs çoxluğu ilə dəstəklənib. Maraqlıdır ki, konstitusiya dəyişikliyinə qarşı çıxan müxalifət partiyalarının üzvlərinin bir qismi iclasa qatılmayıb, digərlərinin çoxu isə səsvermədə ya bitərəf qalıb, ya da lehinə səs verib. Güman ki, bu mövqe dəyişikliyi konstitusiya islahatlarının gerçəkləşdirilməsinin qaçılmaz olduğunu anlayan qüvvələrin iqtidarla münasibətlərini daha da pisləşdirmək istəməməsindən, yaxud gələcəkdə yeni hökumətdə təmsilçiliklə bağlı vədlər almalarından irəli gəlir. Layihənin parlamentdə dəstəklənməsi səbəbindən təxminən 3 aydan sonra konstitusiyaya dəyişikliklərin qəbulu ilə bağlı referendum keçiriləcək.

Konstitusiya dəyişikliyinin mahiyyəti

Yeni konstitusiya layihəsinə əsasən, hökuməti formalaşdırmaq üçün parlamentdə üstün səs çoxluğuna malik siyasi partiya olmalıdır. Əgər seçkilər nəticəsində heç bir siyasi qüvvə mütləq üstünlüyə nail olmazsa, o zaman parlament seçkilərinin ikinci turu keçirilir, bu dəfə səslərin ən çoxunu yığmış iki partiya və ya partiya bloku iştirak edir. Parlamenti formalaşdıran partiyalar ölkənin baş naziri vəzifəsinə namizəd irəli sürməyə və hökumətin gələcək proqramının əsas bəndlərini təqdim etmək hüququna malikdir. Prezident bir dəfə 7 illik müddətə seçilir. Hazırkı sistemdə isə prezident 5 illik müddətə iki dəfə seçilə bilər.

Qüvvədə olan sistemdən fərqli olaraq, yeni konstitusiya layihəsində prezident seçkiləri keçirilmir, dövlət başçısını parlamentin deputatları seçir. Prezidentliyə namizəd irəli sürmək üçün ümumi deputat seçicilərinin minimum beşdəbir hissəsinin səsi lazımdır. Yeni layihədə prezidentə ancaq səfirlərin təyinatı, diplomatik statusların, silahlı qüvvələrdə çalışanlara hərbi rütbələrin verilməsi və baş nazirin təyinatı ilə bağlı səlahiyyət verilir. Amma konstitusiyanın indiki redaksiyasında prezident yuxarıda göstərilənlər və başqa təyinatlar üzrə müstəqil qərar qəbul edir. Yeni layihədə hərbi vəziyyətlər zamanı baş nazir ali baş komandan olur. İndiki halda silahlı qüvvələrin ali baş komandanı prezidentdir.

Hakimiyyətin horizontallaşdırılması məqsədinin güdüldüyü iddia olunan yeni sistemdə ölkə başçısı prezident hesab olunacaq, lakin onun səlahiyyətləri xeyli məhdudlaşdırılmış olacaq və baş nazirin nüfuzu və imkanları artacaq.

Sözügedən dəyişiklik ölkənin parlamentli respublikaya çevrilməsini, baş nazirin səlahiyyətlərinin genişləndirilməsini nəzərdə tutur. Ermənistan ictimaiyyətində geniş yayılmış fikrə görə, Sarkisyan baş nazir kimi, yeni postunda ölkənin idarəçiliyini əlində saxlamaq, bununla da ailə üzvlərinin və özünə yaxın adamların biznesini qorumaq istəyir.

Ermənistanın keçmiş prezidenti Robert Koçaryan bu yaxınlardakı müsahibəsində bildirmişdi ki, konstitusiyada radikal islahata ehtiyac yoxdur. Onun sözlərinə görə, burada məsələ heç də yarımprezident və parlament idarə üsulları arasında seçim etməkdən ibarət deyil. Konstitusiya layihəsi, faktiki olaraq, ölkəni birpartiyalı sistemə, yəni siyasi monopoliyaya və durğunluğa sürükləmək təhlükəsi daşıyır. Koçaryan keçmiş SSRİ konstitusiyasını nümunə gətirərək deyib ki, həmin konstitusiya da gözəl sözlərlə dolu idi, lakin onun kommunist partiyasının rəhbər və yönləndirici rolu barədə bir maddəsi ilə kommunistlərin siyasi monopoliyası qanuniləşdirilmişdi. Təqdim olunan konstitusiya layihəsində də insan hüquqları və dövlətin sosial məqsədləri barədə müddəalar, sadəcə olaraq, parlament idarəçiliyinin mahiyyətinə zidd olan bir Milli Məclisin yaradılmasını ört-basdır etmək niyyəti daşıyır. Konstitusiya layihəsinin 89-cu maddəsi parlamentdə bir partiyanın dominantlığına rəvac verir. Ermənistan reallığında isə bu, ictimai nüfuzundan asılı olmayaraq, inzibati və maliyyə resurslarına malik olan partiyanın üstünlük qazanması deməkdir. Üstəlik, partiyadaxili demokratiyadan əsər-əlamətin olmadığı Ermənistanda dominant partiya amili həm də bir nəfərin hökmranlığı deməkdir. Keçmiş prezident yeni konstitusiya layihəsini "böyük səhv" adlandırıb və Ermənistanın gələcəyi üçün təhlükəli nəticələrinin olacağını bildirib (bax: Роберт Кочарян: Совершается большая ошибка / "Lragir.am", 6 oktyabr 2015).

Ermənistan siyasi ictimaiyyətində çaşqınlıq hökm sürür

Koçaryanın konstitusiya islahatlarını tənqid edən sonuncu müsahibəsindən qısa müddət sonra onun ofisinin rəhbəri Viktor Soqomonyan keçmiş prezidentin adını açıqlamadığı bir partiyaya rəhbərlik edərək, 2017-ci ildə yeni siyasi strukturda həmin partiyanın parlament seçkilərində qalib gəlməsindən sonra ölkə başçısı ola biləcəyini deyib. Ölkə başçısı dedikdə, prezident vəzifəsinin nəzərdə tutulması istisna edilmir. Ekspertlər, həmçinin bu mövqe dəyişikliyini Sarkisyanın vəzifə təklifini Koçaryanın qəbul etməsi ilə əlaqələndirirlər. Belə görünür ki, Koçaryan ölkəsinin gələcəyini təhlükə altını qoyan "böyük səhv"in icrasında iştirak etmək qərarına gəlib və islahatlardan sonra formalaşacaq yeni quruluşda Ermənistanı Koçaryan-Sarkisyan cütlüyünün "Qarabağ dueti" gözləyir (bax: Президентский треугольник и "два карабахца"/ "Lragir.am", 6 oktyabr 2015).

Qarabağ klanının nümayəndələrinin əsas vəzifələrə yiyələnməsinin Ermənistandan olan siyasi elitanın narazılığına səbəb olacağı və hakimiyyət uğrunda mübarizəni sərtləşdirəcəyi istisna deyil.

Bu arada, Serj Sarkisyanın son çıxışında səsləndirdiyi fikirlər ekspertləri və Ermənistan ictimaiyyətini yenidən düşünməyə vadar edib. ABŞ-dakı Karnegi mərkəzindəki çıxışı zamanı Sarkisyan bildirib ki, Ermənistanın gələcək liderinin kim olacağını indidən proqnozlaşdıra bilər, lakin ad çəksə, bu həmin adama əlavə çətinliklər yarada bilər, digər tərəfdən, həmin adamın özü proqnozu yanlış anlaya bilər.

Ermənistan prezidentinin bu sözləri ölkə ictimaiyyətində müəyyən çaşqınlıq yaradıb. Bu, ilk növbədə onunla əlaqədardır ki, konstitusiya islahatlarında hökumətdə "lider" vəzifəsinin yaradılması nəzərdə tutulmayıb. Ölkə başçısı isə məhdud səlahiyyətləri olan prezident hesab olunacaq. Bu səbəbdən, yerli ictimaiyyətin bir qismi "lider" dedikdə, Sarkisyanın yeni prezidenti nəzərdə tutduğunu düşünür. Başqalarına görə isə Sarkisyan bildirməyə çalışıb ki, islahatların baş tutmayacağı təqdirdə, o özünün "B" planını işə salacaq və onun "varisi" ölkənin lideri olacaq (bax: Сюрприз от Сержа Саркисяна / "Lragir.am", 7 oktyabr 2015).

İstənilən halda, Sarkisyanın addımları və çıxışları Ermənistan ictimaiyyətində ölkənin siyasi gələcəyi ilə bağlı narahatlığı və çaşqınlığı artırır. Yaranmış qarışıqlığın kökündə dayanan amil Ermənistanda siyasi proseslərin və transformasiyanın demokratik prinsiplərə, qayda-qanunlara deyil, Sarkisyanın məhdud maraqlara xidmət edən ssenarisinə uyğun getməsindən irəli gəlir.

Newtimes.az

Xəbəri sosial şəbəkələrdə paylaşın

Bizi sosial şəbəkələrdə izləyin

Bakının bəzi yollarında sıxlıq müşahidə olunur SİYAHI

Mövcud hava şəraiti ilə bağlı sürücülərə müraciət edilib

Ukraynanın Krivoy-Roq şəhərində Novruz bayramı ilə bağlı konsert təşkil edilib

Saatlıda narkokuryerlik edən şəxs saxlanılıb

Hüquq müdafiəçisi: Azərbaycan NATO-nun uzunmüddətli tərəfdaşıdır

Türkiyə tədqiqatçıları stressin beyində “zamanın qavranılmasını” pozduğunu müəyyənləşdiriblər

Daşkəsəndə narkotik vasitələr satan şəxs saxlanılıb

Avstraliya məhkəməsi “Uber”i böyük məbləğdə təzminat ödəməyə məcbur edib

Yanlış ayaqqabı uşağın sağlamlığına zərər verə bilər - Mütəxəssis rəyi

Anaklia limanının dəniz infrastrukturunun tikintisi üçün beynəlxalq tender elan edilib

Süni intellekt və lazer əsaslı sensorla mədədəki xəstəliklər müəyyən ediləcək

Braziliyada hiss edilən temperatur 62 dərəcə Selsini keçib

Yaponiyada yaşlı insanlar əməyə cəlb edilir

İraq neft ixracını azaldacaq

Ümumdünya Buxara Yəhudiləri Konqresinin nümayəndə heyəti Qırmızı qəsəbəyə səfər edib

Budapeştdə biznes forumda Azərbaycandakı investisiya imkanlarından danışılıb

Gürcüstanın Təhsil və Elm Nazirliyinin Marneuli İctimai Kollecində təntənəli Novruz şənliyi keçirilib

Azərbaycanın Qırğızıstandakı səfirliyində Novruz bayramı qeyd edilib

Bu gün Torpaq çərşənbəsidir

Şabranda minik avtomobilləri toqquşub, yaralananlar var

“Robotexnika Klubu”nun üzvləri Türkiyədə keçiriləcək “Texnofest”ə layihə təqdim ediblər

Kəngərli rayonunun yaradılmasının 20 illiyi qeyd olunub

Türkiyə və Rusiya prezidentləri arasında telefon danışığı olub

Dövlət Komitəsində Yaponiyada yaşayan azərbaycanlı pianoçu ilə görüş olub

Amur vilayətindəki filiz mədənində qəza baş verib, dağıntılar altında qalanlar var

Media əməkdaşları arasında atıcılıq yarışının qalibləri bəlli olub

Türkiyə Prezidenti: Bu yay İraq sərhədimizin təhlükəsizliyini tam təmin edəcəyik

Naxçıvan ŞİH: Möminə Xatun türbəsinin ətrafındakı tikili ilə bağlı yayılanlar həqiqəti əks etdirmir

Azərbaycanın güləş millisi “Çempionlar” turnirini 10 medalla başa vurub

YAP Səbail rayon təşkilatında Novruz bayramı qeyd edilib

Nigeriyada daha yüz adam oğurlanıb

Azərbaycan-İraq əlaqələrinin inkişaf perspektivləri müzakirə olunub

Bakı Ali Neft Məktəbində “Huawei” şirkətinin laboratoriyası fəaliyyətə başlayıb

Nazirlik: Hərbi hissələrdə bayram tədbirləri qapalı şəraitdə keçirilir

Azərbaycan atıcıları Almaniyada qızıl medal qazanıblar

Bakı Dövlət Universitetində Novruz şənliyi

Yens Stoltenberq: NATO ilə Azərbaycan arasında əməkdaşlıq üçün yeni çərçivə sənədinin razılaşdırılması üzərində iş aparırıq VİDEO

Beynəlxalq mətbuat Azərbaycan Prezidentinin NATO-nun Baş katibi ilə görüşündən yazır

“Ailəm könüllüləri” proqramının könüllüləri mükafatlandırılıb

Nobel sülh mükafatı laureatı Məhəmməd Yunus BAMF-da olub

Azərbaycan icması Böyük Britaniya Parlamentinə etiraz məktubu göndərib

Müdafiə naziri Novruz bayramı münasibətilə Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik edib

Unudulmaz bəstəkar Şəfiqə Axundovanın 100 illik yubileyi qeyd olunub

Hikmət Hacıyev: Azərbaycan ilə Çin arasında ənənəvi dostluq və tərəfdaşlıq münasibətləri var VİDEO

Xüsusi təyinatlı təhsil müəssisələrində Çanaqqala zəfərinin 109-cu ildönümü qeyd edilib VİDEO

Ağdamda Bahar bayramı şənliyi keçirilib

Bakının Dəmir yolu vağzalında keçirilən oftalmoloji aksiya zamanı 120 nəfər müayinə olunub 

Monitorinq Mərkəzi Almaniyada “Avropada dilimizin bu günü və sabahı” adlı tədbir keçirib

M.F.Axundzadənin “Müsyö Jordan və dərviş Məstəli şah” əsəri İstanbulda səhnələşdiriləcək

Dövlət qulluğunda inzibati icraçı vəzifələr üzrə test imtahanına qeydiyyat elan edilib

Azərbaycan səfiri Çanaqqala Zəfərinin 109-cu ildönümü münasibətilə təşkil olunan tədbirdə iştirak edib

İsveçrənin ölkəmizdəki səfiri ilə COP29 ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb

Avropa dövlətləri Şimal-Cənub Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizinin dəmir yolu hissəsinin işə salınmasında maraqlıdırlar

Milli Kitabxanada “Tale şairi: Məmməd İsmayıl” adlı kitabın təqdimat mərasimi olub

® “Beyin ölümü diaqnozunun təyininə multidisiplinar yanaşma” mövzusunda seminar keçiriləcək

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2019-cu il 25 dekabr tarixli 503 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Dərman vasitələrinin farmakonəzarət Qaydası”nda dəyişiklik edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

Xocavəndlilər baharın gəlişini yüksək əhvali-ruhiyyə ilə qeyd edirlər

“Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzinin işçilərinin say həddinin təsdiq edilməsi və əməkhaqqı fondunun müəyyən edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2019-cu il 15 iyul tarixli 309 nömrəli Qərarında dəyişiklik edilməsi barədə
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

QAÇQINKOM-un sədri Siyəzəndə vətəndaşların müraciətlərini dinləyib

Bakı Kitab Mərkəzi xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqlar üçün Novruz şənliyi təşkil edib

“İnternet informasiya ehtiyatı vasitəsilə elektron ticarəti həyata keçirən qeyri-rezidentin elektron qaydada vergi uçotuna alınması, yenidən uçota alınması və uçotdan çıxarılması Qaydası”nın təsdiq edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2023-cü il 30 oktyabr tarixli 387 nömrəli Qərarında dəyişiklik edilməsi barədə
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

Daha bir neçə müntəzəm avtobus marşrutu müsabiqəyə çıxarılır

“Müntəzəm beynəlxalq, şəhərlərarası (rayonlararası) və şəhərdaxili (rayondaxili) sərnişin daşımalarının yerinə yetirilməsi ilə bağlı sifarişçinin keçirdiyi müsabiqədə iştiraka görə ödənişin məbləği”nin təsdiq edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

“Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 1998-ci il 21 avqust tarixli 175 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasında telekommunikasiya vasitələri və qurğularının sertifikatlaşdırılması Qaydaları”nda dəyişiklik edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

Beynəlxalq müsabiqədə qalib gələn tələbələrə diplomlar təqdim edilib

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2021-ci il 10 sentyabr tarixli 256 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasının dövlət sərhədindən buraxılış məntəqələrinin sayı və yerləşdiyi ərazilərin siyahısı”nda dəyişiklik edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

UNEC kollektivi bu il də Novruz bayramını ahıl sakinlərlə qeyd etdi

Hakim partiyaların fəal dialoqu Azərbaycan-Çin münasibətlərinin inkişafına böyük töhfələr verir

“Daşkəsən rayonunda kartofçuluq təsərrüfatının inkişafına dəstək” layihəsinin icrasına başlanılıb

Azərbaycanda “Elektron kommunikasiya haqqında” qanun layihəsi hazırlanır

Abşeronda Novruz bayramı böyük izdihamla qeyd olunub

MEK Özbəkistanda türkdilli xalqlara həsr edilmiş beynəlxalq konfransda təmsil olunub

“Həvəsləndirmə və Biznes mükafatları” müsabiqəsi barədə məlumatlandırma görüşü keçirilib

Şəhid övladı Novruz tonqalını alovlandırdı

COP29 və elmi-texniki tərəqqi

Özbəkistan istehsal etdiyi yaşıl enerjini Azərbaycan üzərindən ixrac edəcək

Abşeronda Çanaqqala Zəfərinin 109–cu ildönümü qeyd olunub

Yens Stoltenberqin Bakı səfəri NATO-Azərbaycan münasibətlərinə töhfə verəcək – AÇIQLAMA

Qubada qaçış marafonunun qalibləri mükafatlandırılıb

Azərbaycan Kanoe və Avarçəkmə Federasiyası COP29-a dəstək xarakterli təmizlik aksiyası keçirib

ANAMA: Ötən həftə 202 partlamamış hərbi sursat zərərsizləşdirilib

“İnformasiya müharibəsində qələbə-Müzəffər Ali Baş Komandan cənab İlham Əliyev” adlı kitabın təqdimatı olub VİDEO

Mirzə Uluqbəy adına Füzuli şəhər tam orta məktəbdə Novruz şənliyi

Gəncədə görmə əlilliyi olan 18 yaşına çatmayan uşaqlar üçün Novruz şənliyi keçirilib

“Sumqayıt”ın legioneri: Mövsümü ikinci yerdə bitirə bilərik

Bakı hava limanı ərazisi Novruz dekorları ilə bəzədilib

Paytaxtda ödəmə terminalı və avtomobillərdən oğurluq edən şəxs saxlanılıb VİDEO

Lənkəranda yeni penitensiar kompleks cəzaçəkmə müəssisələrində sıxlığı aradan qaldırmağa xidmət edir

Bu günədək 31 mindən çox tələbə təhsil krediti alıb

Sosial Xidmətlər Agentliyi ilə Penitensiar xidmət məhkumların cəmiyyətə inteqrasiyası ilə əlaqədar əməkdaşlıq edəcəklər

“Türk sivilizasiyasının dirçəlişi” beynəlxalq elmi konfransı işə başlayıb

Naxçıvan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutu yaradılıb

Baş konsul: Türkiyə hər zaman Azərbaycanın yanındadır

Misirdə 2500 il əvvələ aid “Zəbur” kitabı nümayiş etdirilir

Şəhid ailələri və müharibə ilə əlaqədar əlilliyi olan şəxslərə bu il daha 1500 mənzil və fərdi ev veriləcək

ADAU-da "Qadının cəmiyyətdəki rolu" mövzusunda forum keçirilib

Yeni Azərbaycan Partiyasının İdarə Heyətinin iclası keçirilib

Ukrayna hökuməti PUA alınmasına 130 milyon dollar ayırıb

"Qlobal Təkrar Emal Günü”ndə “Təmiz Şəhər” ASC-nin təsərrüfat sahələrinə məlumat turu təşkil olunub VİDEO

Rusiyada səsvermə protokollarının 100 faizi hesablanıb