Paris, 27 yanvar, AZƏRTAC

Fransa Milli Assambleyasında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 2009-cu ildə bu ölkəyə səfəri zamanı imzalanan və ötən ilin mart ayında Senat tərəfindən təsdiq olunan “Azərbaycan Respublikası hökuməti və Fransa Respublikası hökuməti arasında mədəniyyət mərkəzlərinin təsisi və fəaliyyəti şərtləri haqqında Saziş”ə baxılıb.

Məsələ üzrə məruzəçi, Milli Assambleyanın deputatı Tieri Mariani çıxışında Azərbaycan, onun iqtisadiyyatı, ölkədə gedən inkişaf prosesi barədə söhbət açıb, ölkəmizin regionda rolundan və Fransa üçün strateji əhəmiyyətindən bəhs edib. Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə toxunan T.Mariani Azərbaycan ərazilərinin 20 faizinin Ermənistan silahlı birləşmələri tərəfindən işğalı faktını, beynəlxalq təşkilatların, xüsusilə də BMT TŞ-nin münaqişə ilə bağlı dörd qətnaməsini və bu qətnamələrdə Ermənistan qoşunlarının qeyd-şərtsiz Azərbaycan torpaqlarını tərk etməsinin tələb olunduğunu diqqətə çatdırıb. 2005-ci ildə Avropa Şurası Parlament Assambleyasının da münaqişə ilə bağlı 1416 saylı qətnaməsinə Ermənistan tərəfindən əməl olunmadığını xatırladıb.

T.Mariani, həmçinin Azərbaycanın tarazlaşdırılmış və müstəqil xarici siyasət kursu yeritdiyini xüsusi vurğulayıb. Məruzəçi Azərbaycanda fəaliyyət göstərən Fransız İnstitutunun fəaliyyətindən söhbət açıb, hazırkı sazişin qüvvəyə minməsinin fransız dili və mədəniyyətinə rəğbət olan bir ölkədəki mədəniyyət mərkəzinin statusunun güclənməsinə xidmət edəcəyini deyib.

Məruzə ətrafında çıxış edən Azərbaycan Dostları Assosiasiyasının sədri deputat Jan-Fransua Mansel Fransanı Azərbaycanla əlaqələri gücləndirməyə çağırıb. Azərbaycanın öz müstəqilliyinə dərin köklərlə bağlılığını diqqətə çatdıran deputat bunun Fransa ilə əlaqə yaratmaqda mühüm amil olduğunu bildirib. Əhalisi əsasən müsəlmanlardan ibarət olan ölkədə xristianların, yəhudilərin, katolik və protestantların yaşadığını vurğulayan Jan-Fransua Mansel müxtəlif dinlərin nümayəndələri arasında heç vaxt problem olmadığını, bir kimsənin antisemitizmlə bağlı pis fikrə düşmədiyini bildirib. O deyib ki, Azərbaycanda yəhudilər 2500 il bundan əvvəl məskunlaşsa da, bu dinə qarşı hətta kiçicik bir yanlış hərəkət baş verməyib.

Azərbaycanda və Fransada əməkdaşlığa böyük maraq olduğunu vurğulayan deputat bu istiqamətdə müəyyən addımlar atıldığını, mədəniyyət sahəsində Fransanın müxtəlif regionlarında və şəhərlərində biri-birindən maraqlı tədbirlərin keçirildiyini və bütün bunların əməkdaşlıq manevri olduğunu bildirib.

Jan-Fransua Mansel sözünə davam edərək deyib: “Bəzi həmkarlarımdan Azərbaycanda kifayət qədər demokratiya olmaması barədə yanlış fikirlər eşitmişəm. Onlara xatırlatmaq istərdim ki, Fransadan 25 il əvvəl 1918-ci ildə qadınlara səsvermə hüququ verən, 2001-ci ildən Avropa Şurasına tam bərabərhüquqlu üzv seçilən və 2014-cü ildə qurumun Nazirlər Komitəsinə yüksək səviyyədə sədrlik edən bu ölkə demokratiya sahəsində nəzərəçarpacaq dərəcədə yüksəlişə nail olub və demokratiyanın inkişafı istiqamətində mühüm layihələr həyata keçirib. Yaddan çıxarmaq lazım deyil ki, Fransada demokratiyanın stabilləşməsi üçün 1789-cu ildən 1880-ci ilədək 100 il vaxt lazım olub. Azərbaycan isə müstəqilliyi 1991-ci ildə əldə edib”.

Deputat qeyd edib ki, bəzən Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsini layiqincə araşdırmayan, əsl həqiqətlərdən xəbərsiz şəxslər Azərbaycanı təqsirləndirməyə cəhd edirlər. Amma bu məsələdə də əsl reallıqdan çıxış etmək lazımdır. Azərbaycanla Ermənistan arasında münaqişə faciəvi xarakter daşıyır və uzun müddətdir ki, davam etməkdədir. Unutmaq olmaz ki, BMT Dağlıq Qarabağ daxil olmaqla Azərbaycan ərazisinin 20 faizinin Ermənistan tərəfindən işğal olunduğunu dəfələrlə bəyan edib. İşğal nəticəsində 900 mindən çox azərbaycanlı qaçqın və məcburi köçkün düşüb.

ABŞ və Rusiya ilə yanaşı, ölkəsinin də ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədri olduğunu xatırladan Jan-Fransua Mansel Fransa prezidentinin təşəbbüsü ilə keçən ilin noyabr ayında Azərbaycan və Ermənistan prezidentlərinin görüşünün təşkil edildiyini, bu görüşün nəticəsi olaraq münaqişənin sülh yolu ilə həllində müəyyən irəliləyiş əldə ediləcəyinə əminliyini bildirib, problemin dinc yolla həllində Fransanın müəllif olmasını arzulayıb.

Deputat sonda qeyd edib ki, iki ölkə arasında əməkdaşlığın düzgün istiqaməti Fransa və Azərbaycanın dost olmaqla bərabər, həm də həqiqi və sadiq tərəfdaşlar olduğunu göstərir.

Milli Assambleyanın Fransa-Azərbaycan dostluq qrupunun yeni sədri Mişel Vuəzən qədim tarixə və zəngin mədəni dəyərlərə malik olan Azərbaycanın öz müstəqilliyini qoruyub saxlaması və möhkəmləndirilməsi istiqamətində xüsusi kurs götürdüyünü, tolerantlığın bariz nümunəsi olduğunu diqqətə çatdırıb və ikitərəfli əməkdaşlığın daha da inkişaf etdirilməsinin vacibliyini qeyd edib.

Sonda saziş səs çoxluğu ilə qəbul olunub.

Əsgər Əliyev

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Paris