Bakı, 2 fevral, AZƏRTAC 

İnformasiya-kommunikasiya texnologiyalarının, eləcə də bu sahədə ən son yeniliklərin tətbiqi Azərbaycan Gömrük Xidmətinin fəaliyyətində strateji istiqamətlərdən biridir.

Dövlət Gömrük Komitədən AZƏRTAC-a bildiriblər ki, komitənin Statistika və İnformasiya Texnologiyaları Baş İdarəsi tərəfindən gömrük xidmətinin Vahid Avtomatlaşdırılmış İdarəetmə Sisteminin (VAİS) yaradılması, məlumatların yoxlanılması və emalı, informasiya texnologiyalarının tətbiqi, korporativ şəbəkənin genişləndirilməsi və təkmilləşdirilməsi, elektron gömrük xidmətlərinin təşkili, gömrük xidmətinin informasiya resurslarının təhlükəsizliyinin təmin edilməsi, Azərbaycan Respublikasının xarici ticarətinin təhlilinin aparılması və gömrük statistikasının təkmilləşdirilməsi sahələrində mühüm işlər həyata keçirilib.

Qanunvericilik bazasının təkmilləşdirilməsi məqsədilə Gömrük Məcəlləsinin 318.2-ci maddəsinə əsasən “Xüsusi gömrük statistikasının aparılması Qaydaları” hazırlanıb, Dövlət Gömrük Komitəsi kollegiyasının qərarı ilə təsdiq edilib. Ötən il elektron gömrük xidmətləri həm keyfiyyət, həm də kəmiyyət baxımından artıb. Gömrük işi və gömrük xidməti sahəsində baş verən bütün yeniliklər barədə ictimaiyyət operativ şəkildə mütəmadi olaraq məlumatlandırılıb.

Azərbaycanda həyata keçirilən idxal və ixrac əməliyyatlarında prioritet təşkil edən malların miqdarı, dəyəri, gətirildiyi (aparıldığı) ölkələr üzrə göstəricilər əvvəlki illərin müvafiq dövrləri ilə müqayisə olunmaqla təhlil edilib.

Bundan başqa, inteqrasiya, məlumat mübadiləsi və inkişaf proqramları baxımından da mühüm addımlar atılıb. Belə ki, Dövlət Gömrük Komitəsi ilə müvafiq qurumlar arasında VAİS vasitəsilə məlumat mübadiləsinin həyata keçirilməsi təmin edilib.

İnformasiya texnologiyalarının tətbiqi sahəsində aparılan işlər ötən il də davam etdirilib və bir sıra nailiyyətlər əldə olunub. Gömrük əməkdaşlarına verilən “Elektron açar” kartları “Elektron imza” kartları ilə əvəz edilərək Dövlət Gömrük Komitəsinin Aparatında və strukturuna daxil olan gömrük orqanlarında VAİS-ə girişin yalnız “Elektron imza” kartları ilə həyata keçirilməsi təmin edilib.

“Gömrük-sərhəd buraxılış məntəqələrindən keçirilən malların və nəqliyyat vasitələrinin qeydiyyatında və yoxlanılmasında “bir pəncərə” prinsipinin həyata keçirilməsi üzrə texnoloji sxem”ə uyğun olaraq VAİS-də aparılan təkmilləşdirmələr hesabına gömrük-sərhəd buraxılış məntəqələrində yerləşən gömrük postlarından keçirilən malların və nəqliyyat vasitələrinin yoxlanılmasında risklərin avtomatlaşdırılmış qaydada idarə edilməsi - VAİS-RİSK sistemi tətbiq olunub.

Bu sistem əsasında gömrük-sərhəd buraxılış məntəqəsindən keçirilən mal və nəqliyyat vasitələrinin və onların sənədlərinin yoxlanılmasının dərəcəsini müəyyən etmək üçün risklərin idarə edilməsi metoduna əsaslanaraq avtomatik olaraq risklər təhlil olunur və bu təhlilin nəticəsi olaraq VAİS vasitəsilə “Gömrük nəzarətinin forması“ müəyyən edilir.

Poçtla daşınan malların qeydiyyatı və əvvəlcədən bəyan edilməsi üçün “VAİS-Poçt daşımaları” altsistemi hazırlanaraq istismara verilib. Altsistem poçt daşımaları ilə məşğul olan şirkətlərə Dövlət Gömrük Komitəsinin internet saytında yaradılmış “XİF iştirakçısının şəxsi kabineti”nə daxil olmaqla poçtla ölkəyə gətirəcəkləri malları əvvəlcədən bəyan etməyə imkan verir.