Bakı, 30 may, Elvira Məmmədova, AZƏRTAC

MDB ölkələrində qarşılıqlı ticarət əlaqələrində problemlər mövcuddur. Ölkə bazarlarına üzv ölkələrin məhsullarının çıxarılmasında texniki maneələr var. Bunun səbəbi məhsullara dair texniki tələblərdə və uyğunluğun qiymətləndirilməsi prosedurlarında olan fərqlərdir. Problemləri aradan qaldırmaq üçün hazırlanan Saziş layihəsində üzv ölkələrdə uyğunluğun qiymətləndirilməsi prosedurlarının, ixrac məhsullarına verilmiş sertifikatların tanınması, milli akkreditasiya sistemləri çərçivəsində qayda və prosedurların ekvivalentliyinin tətbiqi və vahid ölçmələrin təminatı sahəsində razılaşdırılmış siyasətin aparılması əks olunub.

AZƏRTAC xəbər verir ki, bu fikirlər mayın 30-da Bakıda işə başlayan MDB-nin Standartlaşdırma, Metrologiya və Sertifikatlaşdırma üzrə Dövlətlərarası Şurasının yaranmasının 25 illiyinə həsr olunan “Standartlaşdırma, metrologiya və sertifikatlaşdırma sahələrində 25 il razılaşdırılmış siyasətin aparılması” mövzusunda beynəlxalq konfransda səsləndirilib.

Tədbir iştirakçıları əvvəlcə Fəxri xiyabana gələrək Azərbaycan xalqının ümummilli lideri, müasir müstəqil Azərbaycan dövlətinin memarı və qurucusu Heydər Əliyevin xatirəsini yad edib, məzarı önünə əklil və gül dəstələri qoyublar.

Görkəmli oftalmoloq -alim, akademik Zərifə xanım Əliyevanın da xatirəsi anılıb, məzarı üzərinə tər çiçəklər düzülüb.

Sonra Şəhidlər xiyabanına gələn konfrans iştirakçıları Azərbaycanın müstəqilliyi və ərazi bütövlüyü uğrunda mübarizədə canlarından keçmiş qəhrəman Vətən övladlarının xatirəsini ehtiramla yad edib, “Əbədi məşəl” abidəsinin önünə əklil qoyublar.

Tədbirdə MDB ölkələrinin standartlaşdırma üzrə qurumlarının rəhbər şəxsləri ilə yanaşı, bu sahədə fəaliyyət göstərən beynəlxalq təşkilatların nümayəndələri iştirak edirlər.

Konfransda çıxış edən Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsinin, həmçinin Dövlətlərarası Şuranın sədri Ramiz Həsənov bildirib ki, təşkilatın 25 illik yubileyinin Bakı şəhərində keçirilməsi heç də təsadüfi deyil. Son illər ölkəmizin dünyada artan nüfuzu, bir çox beynəlxalq tədbirlərə uğurla ev sahibliyi etməsi, xalqımızın qonaqpərvərliyi və digər milli keyfiyyətlər xarici təşkilatların diqqətini cəlb edir.

MDB-nin Standartlaşdırma, Metrologiya və Sertifikatlaşdırma üzrə Dövlətlərarası Şurasının yubiley iclasında 14 ölkədən, 10 beynəlxalq və regional təşkilatdan 100-dək qonağın iştirak etdiyini deyən Ramiz Həsənov tədbirin əhəmiyyəti haqqında danışıb. Qeyd edib ki, MDB-nin dövlətlərarası münasibətlər modelində iqtisadi əməkdaşlıq, həmçinin sənayenin inkişafı və ticari-iqtisadi əlaqələrin yaranması 25 il əvvəl imzalanmış standartlaşdırma, metrologiya və sertifikatlaşdırma sahəsində razılaşdırılmış siyasətə dair Sazişlə bağlıdır. Bu sazişin icrasının effektivliyini artırmaq məqsədilə Dövlətlərarası Şura təsis edilib. Hazırda rəqabətqabiliyyətli məhsul və xidmətlərin yaradılması, bununla da dövlətin iqtisadi potensialının, həmçinin həyat keyfiyyətinin yüksəldilməsi məqsədilə MDB-yə üzv ölkələr üçün texniki tənzimləmə, standartlaşdırma, ölçmələrin vəhdətinin təmin edilməsi, uyğunluğun qiymətləndirilməsi və akkreditasiya vacib alət rolunu oynayır. Bu məqsədə çatmaq üçün 25 il ərzində Şuranın 50 iclası keçirilib, mühüm nailiyyətlər qazanılıb.

Komitə sədri məlumat verib ki, 25 il ərzində Şura tərəfindən standartlaşdırma üzrə 14 mindən çox sənəd qəbul olunub ki, onlardan 7408 dövlətlərarası standart beynəlxalq və Avropa standartları ilə uyğunlaşdırılıb. Təkcə 2016-cı ildə 1067 standart qəbul edilib. Hazırda Dövlətlərarası Şuranın fondunda 25 min 364 standart var. Dövlətlərarası Şuranın fəaliyyətinin əsas istiqamətləri standartlaşdırma sahəsində normativ sənədlərin işlənməsi, dövlətlərarası standartlar fondunun idarə olunması, etalon bazasının inkişafı və ölçü vahidlərinin ötürülməsi, dövlətlərarası vaxt və tezlik xidmətinin göstərilməsi, akkreditasiya olunmuş sınaq, kalibrləmə və etalon laboratoriyaların, sertifikatlaşdırma orqanlarının, məhsulların və keyfiyyətin idarə edilməsi sistemlərinin sertifikatlarının tanınmasını təmin etməkdir.

R.Həsənov diqqətə çatdırıb ki, Dövlətlərarası Şura çərçivəsində milli orqanların təqdim etdikləri informasiyalar toplanaraq etalonların bazası hazırlanır. Bu MDB ölkələrinə ölçmələrin dəqiqliyinin təmin edilməsi və etalonlardan ölçmələrin ötürülməsi işinə yardım edəcək.

MDB ölkələrində istehsal olunan məhsulların böyük əksəriyyətinin satışa çıxmazdan öncə təhlükəsizlik tələbləri üzrə uyğunluğun qiymətləndirilməsi prosedurlarından keçdiyini deyən Dövlətlərarası Şuranın sədri qeyd edib ki, texnologiyaların sürətli inkişafı, iqtisadiyyatın və sənayenin inteqrasiyası, həmçinin beynəlxalq ticarət səviyyəsinin artması bu sahənin də harmonizasiyasını aktuallaşdırır. Dünya üzrə vahid tələblərin qəbulu ticarətdə texniki maneələrin aradan qaldırılmasına yardım edir. Bu məqsədlə dövlətlər uyğunluğun qiymətləndirilməsi sahəsi, informasiya mübadiləsi və sistemlərin qarşılıqlı tanınması ilə bağlı vahid standartların hazırlanmasında maraqlıdır.

R.Həsənov MDB ölkələrində qarşılıqlı ticarət əlaqələrində mövcud problemlərdən və onların aradan qaldırılması istiqamətində görülən işlərdən danışıb.

Komitə sədri, həmçinin keyfiyyət infrastrukturu sahələrinin Azərbaycanda inkişaf dinamikası haqqında da məlumat verib. Bildirib ki, Prezident İlham Əliyevin “Standartlaşdırma, metrologiya, akkreditasiya və patent hüququ obyektlərinin mühafizəsi sahələrində idarəetmənin təkmilləşdirilməsi ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” 2017-ci il 10 fevral tarixli Fərmanına əsasən, beynəlxalq tələblərə uyğun olaraq, Azərbaycan Metrologiya İnstitutu, Azərbaycan Standartlaşdırma İnstitutu, Azərbaycan Akkreditasiya Mərkəzi və Patent və Əmtəə Nişanları Mərkəzi publik hüquqi şəxsləri təsis edilib. Standartlaşdırma İnstitutu və Akkreditasiya Mərkəzinə milli orqan statusu verilib. Hazırda Azərbaycanda akkreditasiya prosedurlarının beynəlxalq tanınmasına nail olmaq üçün Avropa Akkreditasiya Təşkilatına üzvlüklə bağlı işlər görülür. Təşkilatın Baş Assambleyasının Sloveniyada keçirilmiş son iclasında Azərbaycan Akkreditasiya Mərkəzinin noyabrda quruma assosiativ üzv qəbul edilməsi ilə bağlı razılıq əldə olunub. Akkreditasiya sahəsinin gücləndirilməsi ilə bağlı Avropa İttifaqının bu yaxınlarda başlayacaq “Tvinninq” layihəsinin nəticəsində Azərbaycan Avropa Akkreditasiya Təşkilatında tamhüquqlu üzvlüyünü təmin edəcək. Bu isə yerli məhsulların Avropa bazarına texniki maneə olmadan ixrac imkanlarını genişləndirəcək, burada verilmiş sertifikatlar, sınaq və kalibrləmə sənədlərin beynəlxalq tanınması təmin ediləcək.

Sonra Rusiya, Belarus, Qazaxıstan, Özbəkistan, Qırğızıstan, Tacikistan nümayəndələri “MDB-də iqtisadi inteqrasiyaya nail olmaq üçün dövlətlərarası standartlaşdırmanın inkişafı və təkmilləşdirilməsi”, “MDB-yə üzv ölkələrin ticarətində texniki baryerlər və onların dəf olunma yolları”, “Qarşılıqlı ticarətdə ölçmələr və metroloji xidmətlər vasitəsilə texniki maneələrin aradan qaldırılması”, “Texniki tənzimləmə və uyğunluğun qiymətləndirilməsi sisteminin beynəlxalq normalarla harmonizasiyası” mövzularında çıxış edib, təmsil etdikləri təşkilatların fəaliyyətindən danışıblar.

Konfransda MDB İcraiyyə Komitəsinin iqtisadi əməkdaşlıq departamentinin elmi-texniki əməkdaşlıq və innovasiya şöbəsinin müdiri Timur Mansurov, Avrasiya İqtisadi Komissiyanın texniki tənzimləmə məsələləri üzrə kollegiyasının üzvü Valeriy Kareşkov, Beynəlxalq Standartlaşdırma Təşkilatının (ISO) Akademiyasının direktoru Daniele Qerundino, Beynəlxalq Elektrotexnika Komissiyasının (IEC) vitse-prezidenti Ulrix Şpindler, Elektrotexnikanın Standartlaşdırılması üzrə Avropa Komitəsinin (CENELEC) prezidenti Tiis Bernard, Britaniya Standartlar İnstitutunun beynəlxalq layihələr şöbəsinin müdiri Vladimir Yakubov keyfiyyət infrastrukturunun inkişafı ilə bağlı mövcud beynəlxalq təcrübə haqqında çıxış ediblər.

Üç gün davam edəcək tədbirdə MDB ölkələri arasında ticari əlaqələrin genişləndirilməsi, ticarətdə texniki maneələrin aradan qaldırılması, texniki tənzimləmə, standartlaşdırma, akkreditasiya sahələrində qarşılıqlı tanınmanın təminatının gücləndirilməsi və digər mövzularda müzakirələr aparılacaq.

Mayın 31-də və iyunun 1-də isə Dövlətlərarası Şuranın 51-ci iclası keçiriləcək.