Bakı, 10 fevral, AZƏRTAC

Fevralın 10-da Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi, “Qüdrətli Azərbaycan naminə” İctimai Birliyi və Prezident yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının birgə həyata keçirdikləri “Soyqırımı və etnik təmizləmə cinayətlərinin dünya səviyyəsində tanınmasının hüquqi aspektlərinin öyrənilməsi” layihəsi çərçivəsində hazırlanan “Beynəlxalq cinayətlərin qarşısının alınması və onları törədən şəxslərin cəzalandırılması haqqında" qanun layihəsinin təqdimatı keçirilib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, Milli Məclisin sədr müavini, insan hüquqları komitəsinin sədri Bahar Muradova tədbiri açaraq Xocalı soyqırımının törədilməsindən 25 il keçdiyini bildirib. Bahar Muradova deyib ki, ölkəmizə qarşı Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən aparılan təcavüzkar siyasət nəticəsində torpaqlarımızın bir hissəsi işğal olunub, vətəndaşlarımız qırğına məruz qalıb, mədəniyyət abidələri dağıdılıb. Azərbaycana qarşı törədilən cinayətlərə hüquqi qiymətin verilməsi, cinayətkarların məsuliyyətə cəlb olunması istiqamətində tərəfimizdən əməli addımlar atılıb. Ümummilli lider Heydər Əliyev hakimiyyətə qayıtdıqdan sonra bu məsələlərə xüsusi diqqət yetirilib, müxtəlif səviyyələrdə layiqli qiymət verilib, cinayət işləri qaldırılıb. Biz Azərbaycan həqiqətlərini hər zaman dünya ictimaiyyətinə çatdırmağa çalışmışıq, lakin istədiyimiz nəticəni əldə edə bilməmişik. Torpaqlarımızın işğalı davam edir, cinayətkarlar hələ də məsuliyyətdən yayınırlar.

Milli Məclisin sədr müavini bildirib ki, bu gün Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həll olunması üçün mühüm tədbirlər həyata keçirilir. Münaqişə ilə bağlı BMT-də, ATƏT-də müvafiq qətnamələr qəbul edilib, Xocalı soyqırımının tanınması istiqamətində dünyanın ondan çox ölkəsində, ABŞ-ın bir sıra ştatlarında, nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlarda müvafiq qərarlar qəbul olunub.

Bahar Muradova diqqətə çatdırıb ki, Milli Məclis bu məsələdə Prezident İlham Əliyevə hər zaman dəstək verir. Bu baxımdan təqdim olunan “Beynəlxalq cinayətlərin qarşısının alınması və cəzalandırılması haqqında” qanun layihəsi mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Sənəddə milli və dövlət maraqları baxımından aktual məsələlər öz əksini tapıb.

Azərbaycan Respublikası Prezidenti Administrasiyasının ictimai-siyasi məsələlər şöbəsinin müdir müavini Ərəstun Mehdiyev deyib ki, Azərbaycan azadlıq və müstəqillik uğrunda çox çətin yol keçib. Bu yol Ermənistanın Azərbaycan torpaqlarını işğal etməsi ilə daha keşməkeşli səciyyə daşıyıb. Bu işğalın ağır nəticələrinin aradan qaldırılması və Azərbaycanın haqq səsinin dünya ictimaiyyətinin diqqətinə çatdırılması istiqamətində dövlətimizin səyləri bu gün də davam edir. Azərbaycanın haqq səsinin beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırılması işinə məhz ulu öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə başlanılıb. Hazırda bu iş Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir.

Ərəstun Mehdiyev bu yaxınlarda Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Xocalı soyqırımının iyirmi beşinci ildönümü haqqında Sərəncam imzaladığını xatırladıb və bu Sərəncamdan irəli gələn vəzifələri qeyd edib.

Prezident Administrasiyasının rəsmisi deyib ki, müharibənin gedişində Ermənistan tərəfindən Azərbaycan xalqına qarşı törədilən ən ağır cinayətlərdən biri Xocalı soyqırımıdır. Xocalı soyqırımı erməni millətçi dairələri tərəfindən 100 ildən artıq bir dövrdə Azərbaycana qarşı həyata keçirilmiş siyasətin qanlı səhifələrindən biridir. Xocalı soyqırımının tanınması istiqamətində indiyə qədər beynəlxalq aləmdə geniş iş aparılsa da, bir sıra ölkələrdə müvafiq qərarlar qəbul olunsa da, faciəyə lazımi beynəlxalq hüquqi qiymət verilməyib. Buna görə də qarşımızda hələ bu istiqamətdə gərgin işin aparılması vəzifəsi durur. Bu cinayəti törədənlər məlumdur. Bu cinayəti törədənlər vaxtilə Ermənistan rəhbərliyində olmuş şəxslər, o cümlədən keçmiş prezident Robert Köçəryan, hazırkı prezident Serj Sarkisyan və onun ətrafı, Ermənistanda yüksək vəzifə tutan siyasi və hərbi vəzifəli şəxslər, o cümlədən separatçı rejimin rəhbərliyində duran şəxslərdir. Onların bir çoxları da çıxışlarında günahlarını gizlətməyiblər. Məlumdur ki, Serj Sarkisyan hətta bu cinayətin törədilməsində yaxından iştirak etdiyini və hansı əməllərin törədildiyini etiraf edib. Bütün bunları da stereotiplərin qırılması kimi təqdim edərək öz əməllərinə bəraət qazandırmağa çalışıb. Qarşımızda duran əsas vəzifə bu sahədə aparılan siyasi və informasiya mübarizəsi işini genişləndirməklə yanaşı, hüquqi müstəvidə də məsələnin qiymətləndirilməsi istiqamətində fəaliyyəti intensivləşdirməkdir. Bu baxımdan, yeni qanun layihəsini həm siyasi, həm hüquqi müstəvidə faydalı hesab etmək olar.

Parlament Aparatının inzibati və hərbi qanunvericilik şöbəsinin müdiri Nizami Səfərov qanun layihəsi barədə məlumat verərək deyib: “Ölkə başçısı İlham Əliyev hər zaman vurğulayıb ki, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi yalnız beynəlxalq hüquq normaları çərçivəsində ədalətli şəkildə həll olunmalıdır. Bu nöqteyi-nəzərdən cinayətkarların cəzalandırılması da beynəlxalq hüquqa əsaslanmalıdır”. Diqqətə çatdırılıb ki, yeni qanun layihəsi 3 fəsil, 19 maddədən ibarətdir. Qanun beynəlxalq cinayətlərin dairəsini müəyyən edir. Beynəlxalq cinayət kateqoriyasına təcavüz, soyqırımı, insanlıq əleyhinə və hərbi cinayətlər daxildir. Layihədə bu anlayışların mahiyyəti ətraflı izah olunur. Burada habelə universal yurisdiksiya, etnik təmizləmə, müharibə cinayətləri, beynəlxalq cinayətlərin qarşısının alınması və digər zəruri məsələlər ehtiva olunur. Sənəddə mühüm əhəmiyyət kəsb edən beynəlxalq cinayətlərin təqibetmə mexanizmi və digər vacib məqamlar da öz əksini tapıb.

Azərbaycan Respublikasının hərbi prokuroru Xanlar Vəliyev qanun layihəsinin qəbul olunmasını şərtləndirən amillər barədə danışıb. Hərbi prokuror deyib: “Hamımıza məlumdur ki, 1988-ci ildən bəri Azərbaycana qarşı Ermənistan tərəfindən hərbi təcavüz başlanıb və bu təcavüz bu gün də davam edir. Bu illər ərzində, xüsusən 1988-1992-ci illərdə təkcə Xocalıda deyil, həm də Azərbaycanın bir sıra digər yaşayış məntəqələrində, o cümlədən Şuşada, Kərkicahanda, Ağdərədə, Meşəlidə, Qaradağlıda kütləvi qırğınlar, soyqırımları həyata keçirilib. Qeyd etdiyim yaşayış məntəqələrində ayrı-ayrı vaxtlarda törədilmiş bu kütləvi qırğınlar 2005-ci il mayın 5-dən etibarən mənim qərarım əsasında qanunun retroaktiv tətbiqindən istifadə olunaraq soyqırımı kimi qiymətləndirilib”.

Hərbi prokuror qeyd edib ki, azərbaycanlılara qarşı törədilmiş hərbi cinayətlərlə bağlı 297 nəfərin həbsi üçün qərarlar çıxarılmaqla barələrində məhkəmənin qərarı ilə həbs qətimkan tədbiri seçilib və İnterpol vasitəsilə axtarış aparılır. Lakin indiyədək onlardan heç biri saxlanılaraq Azərbaycana verilməyib. Bu, dünyada mövcud olan ikili standartların göstəricisidir.

Xanlar Vəliyev deyib ki, qanun layihəsi Hərbi Prokurorluqda öyrənilib. Layihə hazırlanarkən müxtəlif ölkələrin bu sahədəki təcrübəsindən geniş istifadə olunub. Hərbi prokuror cinayətkarlar barəsində əməli tədbirlərin görülməsi, onların məsuliyyətə cəlb olunması üçün təqdim edilən qanun layihəsinin əhəmiyyətli olduğunu söyləyib və bir sıra təkliflərini verib.

Prezident Administrasiyasının hüquq-mühafizə orqanları ilə iş şöbəsinin insan hüquqlarının müdafiəsi məsələləri sektorunun müdiri Çingiz Əsgərov deyib ki, Dağlıq Qarabağda ermənilər tərəfindən cinayətlər törədilib və bu cinayətlər hələ də davam edir. Azərbaycana məxsus tarixi abidələrdə dəyişiklik edilir. Ermənilər Dağlıq Qarabağdan iqtisadi sahədə də qanunsuz şəkildə istifadə edirlər, orada istehsal olunan məhsulları öz məhsulları kimi təqdim edirlər. Bu, cinayətdir və bu cinayətlərin qarşısı alınmalıdır.

Çingiz Əsgərov qeyd edib ki, yeni hazırlanan qanun layihəsini Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi zamanı cinayət törətmiş şəxslərin məsuliyyətə cəlb olunması istiqamətində mühüm addım hesab etmək olar. Bu baxımdan bu gün müzakirə edilən qanun layihəsinin qəbulu mühüm əhəmiyyət kəsb edir.

Sektor müdiri, həmçinin vurğulayıb ki, 2016-cı ilin aprel döyüşləri ilə bağlı Azərbaycandan Avropa İnsan Haqları Məhkəməsinə 700 ərizə göndərilib və həmin işlər artıq icraata götürülüb.

Deputat, QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Şurasının sədri Azay Quliyev təmsil etdiyi qurumun beynəlxalq cinayətkarlığa qarşı dövlətin həyata keçirdiyi siyasəti daim dəstəklədiyini söyləyib, yeni qanun layihəsi barədə fikirlərini açıqlayıb.

Milli Məclis Aparatının rəhbəri Səfa Mirzəyev deyib ki, müzakirə olunan məsələ dövlətimiz və xalqımız üçün vacibdir. Təqdim olunan qanun layihəsi siyasi baxımdan böyük önəm daşıyır. Onun hazırlanması istiqamətində ciddi iş aparılıb. Sənəddə beynəlxalq cinayətlər pislənilir və onlara qarşı hüquqi müstəvidə mübarizə yolları göstərilir.

Deputatlar Vüsal Hüseynov, Rafael Cəbrayılov, Tahir Kərimli, Rövşən Rzayev, Əflatun Amaşov, Zahid Oruc, Cavanşir Feyziyev, qeyri-hökumət təşkilatlarının nümayəndələri qeyd ediblər ki, təqdim olunan qanun layihəsi konseptual baxımdan zəruridir və beynəlxalq hüquqda baş verən dəyişikliklərin milli qanunvericilikdə nəzərə alınması baxımından uğurlu layihədir.