Bakı, 25 may, AZƏRTAC

Mayın 25-də Milli Məclisin iqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin iclası keçirilib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, əvvəlcə komitənin sədri Ziyad Səmədzadə gündəlik barədə məlumat verib. Gündəliyə “Azərbaycan Respublikasının 2016-cı il dövlət büdcəsinin icrası haqqında” qanun layihəsi daxildir.

Ziyad Səmədzadə bildirib ki, 2016-cı il Azərbaycan tarixində islahatlar ili kimi yadda qalıb. Dünyada ölkələr arasında toqquşmaların, ziddiyyətlərin artmasına baxmayaraq, ölkəmizdə sabitlik hökm sürür. Bunun nəticəsidir ki, dünyada artan gərginliyə baxmayaraq, Azərbaycan iqtisadiyyatı öz inkişafını davam etdirir.

“Azərbaycan Respublikasının 2016-cı il dövlət büdcəsinin icrası haqqında” qanun layihəsi və hesabat “Büdcə sistemi haqqında” Qanunun 20.3-cü maddəsinə uyğun olaraq hazırlanıb. Hesabat Azərbaycan Respublikasının 2016-cı il dövlət büdcəsində nəzərdə tutulan xərclərin icra vəziyyəti ilə bağlı göstəricilərlə yanaşı, dövlət borcları, il ərzində götürülən dövlət borcları və dövlət borcuna xidmət, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin ehtiyat fondunun, dövlət büdcəsinin ehtiyat fondunun vəsaitindən istifadə haqqında və digər zəruri məlumatları özündə əks etdirir.

Maliyyə nazirinin müavini Azər Bayramov bildirib ki, hesabat ilində fiskal yığcamlaşdırma siyasətinə paralel olaraq əsas sosial vəzifələrin, o cümlədən aztəminatlı ailələrin ünvanlı sosial yardımının gücləndirilməsi, sosial sahələrdə infrastrukturun gücləndirilməsi, əhalinin həyat səviyyəsinin yaxşılaşdırılması və məşğulluq səviyyəsinin artırılması, müdafiə tədbirlərinin və dövlət borcu xidməti xərclərinin stabil maliyyələşməsi kimi zəruri öhdəliklər maliyyə təminatı əsasında nail olunub, bəzi dövlət müəssisələrinin kreditor borclarının tənzimlənməsində kömək göstərilib.

Maliyyə nazirinin müavini A.Bayramov qeyd edib ki, dünya bazarında neftin qiymətinin aşağı düşməsi iqtisadiyyatı neftlə bağlı olan ölkələrə təsirsiz ötüşməyib. Bundan əlavə, FED-in uçot dərəcələrinin artması dolların qiymətini artırıb ki, bu da bir sıra problemlərə səbəb olub. Baş verənlər təbii ki, Azərbaycana da təsirsiz ötüşməyib. Lakin dünya iqtisadiyyatında baş verən mənfiliklərin ölkəmizə həddindən artıq təsirinin qarşısının alınması istiqamətində mühüm addımlar atılıb.

Nazir müavini vurğulayıb ki, büdcə gəlirlərinin artıqlaması ilə yerinə yetirilməsi hesabına 2017-ci il 1 yanvar tarixinə 2 307 milyon manat həcmində sərbəst xəzinə qalığı yaranıb.

ÜDM-də gəlirlərin xüsusi çəkisi yüksək qalıb və keçən il bu göstərici 29 faiz təşkil edib. Qeyri-neft sektorundan daxilolmaların büdcə gəlirlərində payı 47,3 faizə çatıb ki, bu da 2015-ci illə müqayisədə 5,7 faiz çoxdur.

A.Bayramov əlavə edib ki, hazırda gedən prosesləri nəzərə alaraq ölkə iqtisadiyyatının artım tempinin müsbət olacağını proqnozlaşdıra bilərik. “Ötənilki dövlət büdcəsinin gəlirləri 2016-cı ildə gəlirləri 16822,0 milyon manat proqnoza qarşı 17505,7 milyon manat və ya 104,1 faiz icra edilib. Gəlirlər üzrə icra səviyyəsi 2008-ci ildən bəri ən yüksək göstəricidir. Dövlət büdcəsi gəlirlərinin ÜDM-ə faiz nisbəti 29,0 faizə bərabər olub. Hesabat ilində dövlət büdcəsinin gəlirləri 2015-ci illə müqayisədə isə 7714,8 min manat çox olub. 2016-cı ildə dövlət büdcəsinin xərcləri 18495,0 milyon manat proqnoza qarşı 17751,3 milyon manat və ya 743,7 milyon manat az və ya 96,0 faiz icra edilib ki, bu da 2015-ci illə müqayisədə 33,2 milyon manat və ya 0,2 faiz azdır. Dövlət büdcəsi xərclərinin ÜDM-ə faiz nisbəti 29,4 faiz təşkil edib.

2016-cı ildə dövlət büdcəsinin kəsiri 245604,1 min manat təşkil edib. Təqdim olunmuş hesabat və məlumatlarda dövlət büdcəsi kəsirinin maliyyələşdirilməsi mənbələri üzrə özəlləşdirmədən daxilolmalar 31231,6 min manat, xarici qrantlar 12325,5 min manat təşkil edib, daxili və xarici borclanmadan daxilolmalar isə 186818,5 min manat göstərilib”, - deyə nazir müavini qeyd edib.

İqtisadiyyat nazirinin müavini Sevinc Həsənova bildirib ki, ötən il Azərbaycanda sahibkarlarla bağlı yoxlamaların sayı 1000 dəfə azaldılıb. Bu da sahibkarların daha sərbəst fəaliyyətinə şərait yaradıb. Sahibkarlarla bağlı maarifləndirmə işlərinin aparıldığını deyən nazir müavini bildirib ki, bu dövr ərzində sahibkarlara güzəştli kreditlərin verilməsi ilə bağlı geniş tədbirlər həyata keçirilib. 21 regionda 26 işgüzar forum təşkil olunub. Hesabat dövründə sahibkarların beynəlxalq əlaqələrinin genişləndirilməsi məqsədilə tədbirlər keçirilib. Bu müddətdə 137 tədbir təşkil olunub ki, bu da Azərbaycanın ixrac potensialının artmasında böyük əhəmiyyət daşıyır.

S.Həsənova diqqətə çatdırıb ki, Azərbaycanda açıq iqtisadiyyatın olduğu nəzərə alınaraq ötən ildən ölkəmizdə ixracın təşkili istiqamətində Prezident tərəfindən imzalanan sərəncam və fərmanların icrası ilə bağlı işlər davam etdirilib. Ötən il 3 ixrac missiyası həyata keçirilib ki, cari ildə də ixracın təşviqinin genişləndirilməsi nəzərdə tutulur.

Nazir müavini qeyd edib ki, xarici şoklar 2016-cı ildə ölkə iqtisadiyyatına mənfi təsir göstərməkdə davam edib. “Azərbaycanın ixrac gəlirləri azalıb, bu da ölkənin bank sektorunda problemlər yaradıb. Bunların həlli üçün çevik iqtisadi siyasət tədbirləri müəyyənləşdirilib və artıq həyata keçirilməyə başlanılıb, Maliyyə Sabitliyi Şurası yaradılıb. Əvvəlki illərdə iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi ilə bağlı görülən tədbirlərin nəticəsi olaraq ötən il ərzində qeyri-neft sənayesi 5 faiz, informasiya və rabitə sektoru 4,5 faiz artıb”, - deyə S.Həsənova bildirib.

S.Həsənova söyləyib ki, əczaçılıq sənayesinin idxalda xüsusi çəkisi böyükdür. Əczaçılıq sənayesinin yenidən yaradılması həm daxili tələbatın ödənilməsinə, daha sonra isə ixraca yönəlib. Nazir müavini əlavə edib ki, Azərbaycanın investisiya qoyduğu nəqliyyat, tranzit sahələri uğurla inkişaf edir. Ötən il Azərbaycan ərazisindən 23 minə yaxın yük avtomobili keçib ki, bu da 2015-ci illə müqayisədə 2,2 dəfə çoxdur.

Hesablama Palatasının sədri Vüqar Gülməmmədov rəhbərlik etdiyi qurumun 2016-cı ilin dövlət büdcəsinin icrası ilə bağlı rəyi barədə məlumat verib.

Müzakirələrdən sonra qanun layihəsi Milli Məclisin plenar iclasına tövsiyə edilib.