İQTİSADİYYAT
Qarşıya qoyulan vəzifələr qeyri-neft ixracatından gəlirlərin daha da artacağını deməyə əsas verir
Bakı, 24 aprel, AZƏRTAC
Prezident İlham Əliyevin sədrliyi ilə Yevlaxda keçirilən qeyri-neft ixracatlarının birinci respublika müşavirəsində sahibkarlığın inkişafı və biznes mühitinin daha da yaxşılaşdırılması ilə bağlı perspektivlər müəyyən edildi. Məlum olduğu kimi, müasir qlobal transformasiya dövründə hər bir ölkənin iqtisadiyyatına bilavasitə həm ölkənin daxilindəki, həm də xarici geoiqtisadi, geosiyasi vəziyyətlər təsir göstərir. Məhz belə bir şəraitdə ölkədə sosial-iqtisadi inkişafa nail olmaq bilavasitə ölkə Prezidentinin idarəçilik bacarığından, təcrübəsindən, uzaqgörənliyindən, idarəçilik sisteminin elmə əsaslanaraq qurulmasından asılıdır. Bütün bu təsirlərlə yanaşı, Azərbaycanda makroiqtisadi sabitliyin saxlanması və ümumi daxili məhsulun artırılması özü böyük inkişafdan, Prezidentin idarəçilik məharətindən, onun tapşırıqlarının düzgün yerinə yetirilməsindən xəbər verir.
Bu fikirləri AZƏRTAC-a müsahibəsində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının iqtisadiyyatın tənzimlənməsi kafedrasının dosenti kənd təsərrüfatı üzrə fəlsəfə doktoru Roza Əliyeva bildirib.
Roza Əliyeva deyib ki, 2014-cü ildən başlayaraq neftin qiymətinin 4 dəfəyə qədər azalması dövlət strategiyasında yeni bir dövrün başlanması zərurətini yaradıb. Azərbaycan artıq yeni bir dövrə qədəm qoyub. Dövlətimiz bu dövrdə sosial-iqtisadi inkişafa nail olmaq üçün yeni metodlarla, modellərlə yeni strategiyanın təmin edilməsinə başlayıb. Bununla əlaqədar Prezident İlham Əliyevin müvafiq Sərəncamı ilə 2016-cı ildən başlayaraq 2025-ci ildən sonrakı dövrü də əhatə edən üç dövr ərzində ölkə iqtisadiyyatının əsaslarını müəyyən edəcək Strateji Yol Xəritəsinin hazırlanması üçün xüsusi komissiya yaradılıb. Hazırda bu komissiya ölkə iqtisadiyyatının hansı sahədə inkişaf etdirilməsinin səmərəliliyini, strateji yollarını müəyyən edir. Bu sənəddə 11 istiqamət üzrə strategiya müəyyənləşib, 12 sənəd hazırlanıb. 12-ci sənəd bilavasitə maliyyə ilə əlaqədardır, yəni, 11 sənədin hər birini əhatə edir.
Prezident İlham Əliyevin də qeyd etdiyi kimi, müasir dövrdə iqtisadiyyatın inkişaf etdirilməsi bilavasitə sahibkarlığın inkişafı ilə əlaqədardır. Məhz buna görə də dövlət başçısı dəfələrlə bildirib ki, ölkəmizin inkişafı sahibkarlığın inkişafından asılıdır, sahibkarlığın inkişafı bizim üçün prioritet məsələlərdən biridir. Bunun üçün hərtərəfli dəstək göstərilir. Sahibkarlığın inkişafına dövlət dəstəyi bütün sahələrdə özünü göstərir. Görülən işlər nəticəsində artıq 250 min hektar sahə suvarılaraq əkin üçün yararlı vəziyyətə gətirilib və sahibkarların istifadəsinə verilib. Prezident İlham Əliyev Yevlaxa səfəri çərçivəsində yeni bir sahibkarlıq mərkəzinin - Aran Regional İnkişaf Mərkəzinin açılışını etdi ki, bunun çox böyük əhəmiyyəti olacaq.
Kənd təsərrüfatı ilə məşğul olan sahibkarlardan doqquz vergi növündən ancaq biri tutulur. Taxılın idxalının qarşısının alınması üçün ölkə Prezidentinin qərarı ilə taxıl istehsalı ilə məşğul olan sahibkarlar yeddi il müddətinə bütün vergilərdən azad olunublar. Eyni zamanda, onların idxal etdiyi kənd təsərrüfatı avadanlıqlarından heç bir gömrük rüsumu alınmır. Bütün bunlar bir daha sahibkarlara güclü dövlət dəstəyinin olduğunun göstəricisidir. Bunlardan əlavə, Prezident İlham Əliyev bir sıra xarici ölkələrə gedərkən özü ilə bərabər sahibkarları da aparır. Bu da xarici iş adamları ilə əlaqələrin qurulmasında mühüm rol oynayır. Hazırda “Azexport.az” portalı vasitəsilə xaricilər yerli məhsullar barədə hər cür məlumatlar əldə edirlər. Bu portal vasitəsilə yerli istehsalçılara müxtəlif məhsullar sifariş olunur. Bu sifarişlərə uyğun olaraq iş adamlarımız istehsal etdikləri məhsullar üçün yeni bazarlar əldə edirlər. Bundan əlavə, bizim bir çox ölkələrdə logistika mərkəzlərimiz fəaliyyət göstərir. Dövlətimizin başçısı xarici ölkələrdəki diplomatik nümayəndəliklərimizdə ticarət evlərinin yaradılması ilə bağlı xüsusi tapşırıq verib.
R.Əliyeva qeyd edib ki, Yevlax rayonunda keçirilən müşavirə çərçivəsində ixracyönümlü qeyri-neft məhsulları ilə bağlı sərgi də nümayiş olundu. Sərgidən də göründüyü kimi, artıq Azərbaycanda 60-dan çox şirkət xarici tələbata uyğun 450-ə yaxın adda ixracyönümlü məhsul istehsal edir. Ötən il Yaponiya ölkəmizdən 30 ton bal idxal edib. Biznesin inkişafında yapon metodundan istifadə olunması məqsədəuyğun olardı. Yapon iqtisadiyyatı “dəqiq və vaxtında” metoduna söykənir. Yəni, məhsul hələ istehsal olunmamışdan əvvəl onun alıcılar tərəfindən sifarişləri qəbul edilir. Tələb olunan müddət və miqdara uyğun məhsul istehsal edilir. Buna görə də istehsal olunan heç bir məhsul anbarlarda qalmır. Ölkəmizdə də bu işdə “Azexport.az” portalı öz köməyini göstərəcək.
Dövlətimizin başçısı çıxışında bildirdi ki, yerli istehsalçılara öz məhsullarını xarici bazarlara çıxarmağa yardım üçün marketinq tədqiqatları lazımdır. Marketinqin fəaliyyəti üçün isə mütləq reklamlara ehtiyac var. Yəni, istehsal olunan məhsulun bazara çıxarılması zamanı reklamlaşdırılması da mütləqdir. Reklam işi sahibkarlardan əlavə xərclər tələb edir. Prezident İlham Əliyev bu işdə də sahibkarlara güzəşt edir. Reklam işinin əsasını məhsulun qablaşdırılması forması təşkil edir. Bu qablaşdırma məhsulları əsasən xarici ölkələrdən idxal olunur. Dövlətimizin başçısı bu işin də ölkəmizdə həyata keçirilməsi ilə bağlı göstərişlər verdi. Müşavirədə “Made in Azerbaijan” brendi ilə istehsal olunan məhsulların çeşidinin artırılması da bir vəzifə kimi qarşıya qoyuldu.
İndiyədək görülən işlər öz nəticəsini verib. Belə ki, bu il ərzində fındıq ixracı ölkəmizə 105 milyon dollar, pomidor ixracı 94 milyon dollar, xurma ixracı 68 milyon dollar, şəkər ixracı 62 milyon dollar, pambıq lifi ixracı 350 milyon dollar, konyak və şərab ixracı 17,5 milyon dollar gəlir gətirib. Kən təsərrüfatı məhsulları ilə yanaşı, sənaye məhsullarımız da ixrac olunur. Bu il ərzində plastik məmulatlar 100 milyon dollar, qara metallurgiya 96 milyon dollar, qiymətli metallardan hazırlanmış məmulatlar 77 milyon dollar, kimya sənayesi məhsulları isə 55 milyon dollar gəlir gətirib. Qarşıya qoyulan vəzifələr gələcəkdə qeyri-neft ixracatından gəlirlərin daha da artacağını deməyə əsas verir.
Ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 2017-ci ilin birinci rübündə iqtisadiyyatımızın bir sıra sahələrində xeyli inkişaf nəzərə çarpır. Belə ki, qeyri-neft sektoru 2,4 faiz artıb. Qeyri-neft sənayemiz 2 faiz, kənd təsərrüfatı 3,5 faiz artıb. Üç ay ərzində 80 mindən çox yeni iş yeri yaradılıb. Ticarət dövriyyəmiz 15 faiz, ixrac 50 faizə yaxın artıb, idxal 17 faiz azalıb. Kənd təsərrüfatı məhsullarının ixracı isə 44 faiz artıb. Pambıq lifinin ixracı 7 dəfə, süd məhsullarının ixracı 2,6 dəfə, alma ixracı 1,44 dəfə artıb. Ölkəmizdə sahibkarlığın inkişafı üçün bütün şərait yaradılıb. İndi əsas məsələ sahibkarların bu imkanlardan maksimum şəkildə səmərəli istifadə etmələri və gəlirimizin daha da artmasına öz töhfələrini vermələridir.