Roma, 24 fevral, AZƏRTAC

Fevralın 23-də Roma Tor Verqata Universitetində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının dəstəyi, “Classis Project” təşkilatının təşkilatçılığı ilə “Azərbaycanın tarixi, mədəniyyəti və iqtisadiyyatı. Avropa və Asiya arasında körpü” mövzusunda konfrans keçirilib.

Universitetin humanitar elmlər fakültəsinin dekanı Franko Salvatore konfransı açaraq son illər İtaliyada Azərbaycanla bağlı müxtəlif konseptdə tədbirlərin keçirilməsini müsbət hal kimi dəyərləndirib. Qeyd edib ki, bu cür layihələrin reallaşdırılması Azərbaycanı daha yaxından tanımağa imkan yaradaraq, ölkələrimiz arasında əlaqələrin inkişafına da yol açır.

QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Şurasının sədri, Milli Məclisin deputatı Azay Quliyev tədbirin Azərbaycan həqiqətlərini Avropaya çatdırmaq baxımından önəmini vurğulayıb. Diqqətə çatdırıb ki, bu cür layihələr ölkələrimiz arasında əməkdaşlığı və qarşılıqlı anlaşmanı gücləndirməyə yönəlib.

Azərbaycanın inkişaf tarixindən danışan A.Quliyev bildirib ki, ölkəmiz Cənubi Qafqaz regionunda çox vacib rol oynamaqdadır. Cəmi 24 illik müstəqillik tarixinə malik Azərbaycan bu qısa zaman kəsiyində mütərəqqi inkişaf yoluna qədəm qoyub. Əhalisinin əksəriyyəti müsəlman olan Azərbaycanda müxtəlif dinlərə və milli köklərə malik xalqların əsrlər boyu vahid ailə kimi yaşadığı multikultural bir cəmiyyət mövcuddur.

Azərbaycan-Avropa İttifaqı (Aİ) münasibətlərindən bəhs edən Şura sədri deyib: “Bildiyiniz kimi, Azərbaycan siyasi, iqtisadi eləcə də digər mühüm sahələrdə Aİ ilə yaxın və yaxşı qonşuluq əlaqələrinə malikdir. Ölkəmiz ilə Aİ arasında imzalanmış çoxsaylı sənədlər Azərbaycanın mövcud ikitərəfli əməkdaşlığın genişləndirilməsində maraqlı olduğunu göstərir. Xüsusilə, İtaliya ilə güclü siyasi, iqtisadi və mədəni əlaqələrimiz var. Bu gün Azərbaycan Avropanın enerji təchizatında mühüm rol oynayır”.

Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi barədə məlumat verən A.Quliyev qeyd edib ki, bu münaqişə nəticəsində bir milyondan artıq soydaşımız qaçqın və məcburi köçkünə çevrilib. Azərbaycan hökuməti münaqişənin ağır nəticələrini yaşayan insanlara müntəzəm olaraq hər cür dəstək göstərsə də, onların ən böyük arzusu öz doğma yurd-yuvalarına qayıtmaqdır. A.Quliyev 2005-ci ildə İtaliya hökuməti tərəfindən Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ regionundan olan məcburi köçkünlərə humanitar yardımın göstərilməsinin yüksək qiymətləndirildiyini diqqətə çatdırıb.

Şura sədri əlavə edib ki, bu günlərdə Azərbaycan xalqı Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin ən qanlı hadisələrindən biri olan Xocalı soyqırımının 23-cü ildönümünü qeyd edir. Həmin gecə törədilən qətliam zamanı 613 mülki şəxs qəddarlıqla qətlə yetirilib, 487 nəfər ağır şəkildə yaralanıb və çoxlu sayda həmvətənimiz itkin düşüb. Çox təəssüf ki, bu soyqırımını törədən şəxslər əməllərinə görə nəinki qanun qarşısında layiq olduqları cəzanı almayıblar, əksinə onlar Ermənistan hökumətində yüksək dövlət postlarında təmsil olunurlar.

Milli Məclisin deputatı, Azərbaycan-İtaliya parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupunun rəhbəri Azər Kərimli bildirib ki, ölkələrimiz arasındakı əlaqələr yüksək səviyyədədir. Münasibətlərimiz siyasi, iqtisadi, mədəni və digər sahələrdə getdikcə inkişaf etməkdədir. O deyib: “Ölkələrimizin təhsil ocaqları arasında da yaxın əlaqələr yaratmaqda fayda var. Təhsil və mədəniyyət sahəsində birgə

layihələr həyata keçirməklə hər iki ölkənin gənclərinin cəlb olunacağı təşəbbüsləri dəstəkləmək olduqca önəmlidir”.

Bildirilib ki, dinlərarası toqquşmaların artdığı müasir dövrdə önəmli dəyərlərdən biri də multikulturalizmdir. Azərbaycan və İtaliya QHT-lərinin birgə reallaşdırdıqları tədbirlər mutikulturalizmin dünyada alternativi olmadığını bir daha nümayiş etdirir. Bu baxımdan model ölkə sayılan Azərbaycanda müxtəlif xalqların, dinlərin nümayəndələri sülh şəraitində yaşayırlar.

Sonra QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Şurasının dəstəyi ilə yaradılmış “Sirli Azərbaycan” portalının təqdimatı olub. İtaliya-Azərbaycan Assosiasiyasının prezidenti xanım Paola Kasaqrande italyan dilində Azərbaycanla bağlı bu cür portalın yaradılması ideyasının reallaşmasından bəhs edib. Bildirib ki, portal italiyalıların Azərbaycan haqqında məlumat əldə etmələri üçün əvəzsiz vasitə olacaq. Gələcəkdə portalın digər Avropa dillərində fəaliyyət göstərməsi nəzərdə tutulub.

Tədbirdə çıxış edən universitetin professoru Covanni Miele Azərbaycanda medianın strateji rolu ilə bağlı fikirlərini bölüşüb. Vurğulayıb ki, media ölkə ilə bağlı həqiqətləri yaymaq və onun təbliği istiqamətində effektiv bir alətdir. Qeyd edib ki, son illər Azərbaycanın sürətli iqtisadi inkişafı, füsunkar təbiəti, mədəniyyəti, adət-ənənələri beynəlxalq medianın diqqət mərkəzindədir. Tədbirdə təqdim olunan portal və bu kimi vasitələr ölkələrimiz arasındakı əlaqələrin güclənməsi baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edir.

Sonra tədbir “Azərbaycan ilə tanışlıq” mövzusunda sessiya ilə davam etdirilib.

Paolo Kasaqrande Azərbaycanın əlverişli coğrafi mövqeyi, əhalisi, mədəniyyəti, adət-ənənələri və siyasi sistemi ilə bağlı təqdimatla çıxış edib. Diqqətə çatdırıb ki, Azərbaycanın folkloru, aşıq sənəti, ədəbiyyatı, muğamı, xalçaları və bir çox digər zənginlikləri bu ölkənin bəşəriyyətə bəxş etdiyi töhfələrdir.

Növbəti panel iclasda çıxış edən İtaliyadakı Azərbaycan Tədqiqatları Mərkəzinin rəhbəri Fernando Orlandi qurumun Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı rəqəmsal arxivini təqdim edib. Bildirib ki, arxiv 1988-ci ildən 2014-cü ilədək münaqişə ilə bağlı minlərlə məqalə və materialların toplusudur.

Milli Məclisin deputatı Bəxtiyar Əliyev Dağlıq Qarabağın əzəli Azərbaycan ərazisi olması ilə bağlı tarixi faktlar, münaqişənin kökləri, səbəbləri və nəticələri barədə məlumat verib. Diqqətə çatdırıb ki, BMT Təhlükəsizlik Şurası Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərindən dərhal, tamamilə və qeyd-şərtsiz çıxarılmasını tələb edən qətnamələr, eləcə də digər beynəlxalq təşkilatlar münaqişənin həlli ilə bağlı sənədlər qəbul edib. Lakin bu sənədlərə hələ də əməl olunmur. Beynəlxalq qiymətləndirmə təşkilatlarının ilkin hesablamalarına görə, bu münaqişə Azərbaycan iqtisadiyyatına təxminən 300 milyard ABŞ dolları həcmində ziyan vurub.

Xocalı faciəsindən bəhs edən B.Əliyev bildirib ki, tarixi faktlar, dəlillər 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə erməni silahlı qüvvələri tərəfindən törədilmiş cinayətin soyqırımı aktı olduğunu sübut edir.

İtaliya-Azərbaycan Assosiasiyasının vitse-prezidenti Umberto Qriscioli “Tarix – ilk yaşayış məskənlərindən sovet dönəminədək” və “Multikulturalizm və dini birgəyaşayış dəyərləri”, Beynəlxalq Siyasi Araşdırmalar İnstitutunun tədqiqatçısı Matteo Verda “Müasir Azərbaycanın iqtisadi inkişafı” mövzularında məruzələrlə çıxış ediblər.

Daha sonra “Azərbaycan: dini tolerantlıq modeli” sənədli filmi nümayiş etdirilib.

Sonda məruzəçilərin çıxışlarının italyan dilində kitab şəklində çap olunması barədə qərar qəbul edilib.

Maqsud Dadaşov

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Roma