Moskva, 13 fevral, AZƏRTAC

Böyük Vətən müharibəsinin gedişində dönüş yaratmış Moskva uğrunda döyüşdən 75 il keçir. Çoxmillətli sovet xalqının bu igidliyi unudulmayıb. Həmçinin bu da unudulmayıb ki, o uzaq illərdə Hitler Almaniyası məhz 15 respublikanın bütün sakinlərinin çiyin-çiyinə, bir-birinə dəstək olması sayəsində məğlub edildi.

Rusiya Silahlı Qüvvələrinin Mərkəzi Muzeyində keçirilmiş konfrans bu yubileyə həsr edilmişdi. Konfransda Rusiyanı və Birlik üzvü olan digər ölkələri təmsil edən veteranlar və tələbələr, görkəmli alimlər, hərbi-fəlsəfi cəmiyyətin üzvləri, siyasətçilər, ictimai təşkilatların nümayəndələri iştirak edirdi.

Fəlsəfə elmləri doktoru, professor Oleq Belkov dedi: “Keçmiş SSRİ məkanındakı ölkələrdə bunu anlayırlar ki, bu müharibə bizim ümumi müharibə, Qələbə - bizim ümumi Qələbəmizdir. Faşistlər elə bilirdilər ki, onların qoşunlarının ilk zərbələrindən sonra Sovet İttifaqı dağılacaq. Lakin müharibə dövründə Qafqazda, Baltikyanı bölgədə və Orta Asiyada 60-a yaxın könüllü xalq dəstəsi, 50-dən artıq milli döyüşçü dəstəsi yaradılmışdı, partizan dəstələrində bütün millətləri təmsil edən 2 milyondan çox partizan döyüşürdü. İşğal edilmiş ərazilərdən Orta Asiya respublikalarına və Qafqaza qədər gedib çıxmış qaçqınları yerli əhali son dərəcə səmimi qarşılayır, onları dəstəkləyirdi. Müharibə bütün millətlər arasında həqiqi birlik və dostluq olmasını sübut etdi”.

Müharibə illərində 200 nəfər özünü pulemyot lüləsi qarşısına atıb. 12 min nəfərə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı verilib. Bu insanlar bütün 15 respublikanın nümayəndələri idi. Vaxtilə SSRİ-nin tərkibinə daxil olmuş bütün xalqlar bu hadisələr barədə xatirəni müqəddəs bir dəyər kimi qoruyub saxlayır.

Moskva Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzinin rəhbəri Nataliya Krasovskaya bizim müştərək tariximizin bu səhifələrinə Azərbaycanda necə qayğı ilə yanaşılması barədə danışdı. O vurğuladı ki, Azərbaycanda bu müharibə barədə tarixi yaddaşın qorunub saxlanmasına yönəlmiş tədbirlərin çoxu Rusiya ilə birgə həyata keçirilir. Ekspert dedi: “Böyük Vətən müharibəsi dövrünün əlamətdar hadisələri və müharibə veteranları haqqında materiallar Rusiya və Azərbaycan KİV-lərinə müntəzəm cəlb olunur. Bu tarixi həqiqətlər hər iki ölkənin gənclərinin iştirakı ilə keçirilən bütün genişmiqyaslı tədbirlərdə yad edilir. Belə nümunələr çoxdur və onlar yaxşı nəticə verir. Rusiyada və Azərbaycanda hər bur uşaq Böyük Vətən müharibəsində kimin qalib gəldiyini bilir. Ən başlıcası, tarixi həqiqət gənclərdə öz ölkəsinə və xalqına görə qürur hissi tərbiyə edir, böyüməkdə olan nəslin mənəvi təşəkkülünə sanballı töhfə verir”.

Konfransda iştirak edən siyasətçilər bir məqama xüsusi diqqət yetirdilər ki, İkinci Dünya müharibəsi dövründə çoxmillətli sovet xalqının rolunu azaltmağa yönəlmiş cəhdlər çox kədərli nəticələrə gətirib çıxarıb. Axı, 75 il bundan əvvəl məhz milli müstəsnalıq ideologiyası bəşər tarixində ən dəhşətli müharibənin - milyonlarla insan həyatı bahasına başa çatmış savaşın əsas səbəbi olmuşdu. Bu gün yenidən baş qaldıran həmin ideologiya irqçilik, nasizm, dini ekstremizm formalarında təzahür edir.

RF Dövlət Dumasının Müdafiə Məsələləri üzrə Komitəsinin sədr müavini Yuri Şvıtkinin fikrincə, “ən mühüm tarixi hadisələri yadda saxlamaqla bərabər, onlardan nəticə çıxarmaq lazımdır. Məhz xalqların vəhdəti, onların sıx birliyi sayəsində faşizmə qalib gəlmək mümkün oldu. Tarixə müraciət müasir təhdidlərə qarşı mübarizədə prioritetləri düzgün müəyyən etməyə imkan verir”.

Rusiya-Azərbaycan Parlamentlərarası Dostluq Qrupunun rəhbəri Dmitri Savelyev əmindir ki, keçmiş SSRİ məkanındakı bütün ölkələr bu gün tarixin qlobal saxtalaşdırılmasına qarşı daha sıx birləşməlidirlər. Deputat dedi: “Bu ideyalar ilk növbədə cəmiyyətin sabitliyini pozmağa yönəlib və mən əminəm ki, onlara qarşı yalnız birlikdə davam gətirmək olar. Rusiya və Azərbaycan məhz bu cür hərəkət edir, təhsil və mədəniyyətyönümlü layihələr həyata keçirir, müharibə haqqında tarixi həqiqətin translyasiyasına gəncləri daha çox cəlb edirlər”.

Fəridə Abdullayeva

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Moskva