QAN YADDAŞI
Serbiyada, Bosniya və Herseqovinada, Monteneqroda Xocalı soyqırımının 23-cü ildönümü ilə bağlı silsilə tədbirlər keçirilib VİDEO
Belqrad, 27 fevral, AZƏRTAC
Xocalı soyqırımının 23-cü ildönümü ilə bağlı fevralın 24-dən 26-dək Azərbaycanın Serbiyadakı səfirliyi, eləcə də Bosniya və Herseqovinadakı, Monteneqrodakı diplomatik nümayəndəlikləri tərəfindən silsilə tədbirlər keçirilib.
Əvvəlcə səfirliyimiz və nümayəndəliklərimiz tərəfindən hazırlanmış pres-relizlər, Azərbaycan Respublikasının insan hüquqları üzrə müvəkkilinin (Ombudsmanın) bəyanatı, ölkəmizin dini icma liderlərinin “Dünya dini liderlərinə, parlamentlərinə, beynəlxalq təşkilatlara və İnsan Hüquqları üzrə Avropa Məhkəməsinə” birgə müraciətləri Serbiyanın, Bosniya və Herseqovinanın, Monteneqronun dövlət orqanlarına, parlamentlərinə, qeyri-hökumət təşkilatlarına, bu ölkələrdə fəaliyyət göstərən səfirliklərə, beynəlxalq təşkilatların nümayəndəliklərinə və KİV-lərə göndərilib. Bununla yanaşı, səfirliyimizin dəstəyi ilə Serbiya mətbuatında Milli Məclisin deputatı Cavanşir Feyziyevin “Azərbaycan Parlamentinin deputatı: ədalət axtarışında Serbiyaya müraciət”, Belqrad Universitetinin tələbəsi Şahin Hacıyevin “Separatçılıq fəaliyyətdə: Azərbaycanın Xocalı faciəsi” sərlövhəli məqalələri dərc edilib.
Həmçinin səfirliyimizin və Belqrad şəhərində fəaliyyət göstərən Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin, bu ölkədə yaşayan soydaşlarımızın təşəbbüsü ilə şəhərdə yerli əhalinin və xarici qonaqların daha sıx toplaşdığı məkanlarda “Light a Fire to Fight the Liar” şüarı ilə tədbirlər keçirilib. Tədbirdə Xocalı qurbanlarının xatirəsinə ehtiram əlaməti olaraq şamlar yandırılıb. Eyni zamanda, tədbir iştirakçıları Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti Leyla Əliyevanın təşəbbüsü ilə başlamış “Xocalıya ədalət” beynəlxalq təbliğat kampaniyası çərçivəsində imzalanan petisiyaya qoşulmağa dəvət edilib. Belqrad sakinləri, həmçinin serb və ingilis dillərində fəaliyyət göstərən www.xocali.rs və www.khojaly.rs internet səhifələri haqqında məlumatlandırılıblar.
Növbəti anma mərasimi isə fevralın 26-da Azərbaycanın Serbiyadakı səfirliyində təşkil olunub. Mərasimdə Belqradda fəaliyyət göstərən Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi, Serbiya-Azərbaycan Ticarət Palatasının rəhbərliyi və üzvləri, bu ölkədə yaşayan Azərbaycan icmasının nümayəndələri və təhsil alan tələbələrimiz, yerli ictimaiyyətin və Belqrad şəhərinin müsəlman icmasının təmsilçiləri iştirak ediblər.
Səfir Eldar Həsənov tədbirdə çıxış edərək erməni millətçilərinin vaxtaşırı dövlətimizə və xalqımıza qarşı əsassız ərazi iddiaları və həyata keçirdikləri cinayətlərdən danışıb. O, Xocalı faciəsinin Azərbaycan tarixində ən qanlı hadisələrdən biri olduğunu söyləyib. Xocalı soyqırımını törədənlərin cəzalandırılmasının labüd olduğunu deyən səfir həmin şəxslərin ya dövlətin ərazisində səlahiyyətli məhkəmələrdə, yaxud da beynəlxalq məhkəmədə mühakimə olunacaqlarına əminliyini vurğulayıb.
Sonra tədbir iştirakçılarına Serbiya parlamentinin konstitusiya və qanunvericilik komitəsinin yekdilliklə qəbul etdiyi qərara əsasən 2013-cü il fevralın 25-də Serbiya parlamentinin gündəliyinə “Beynəlxalq hüquqa riayət olunması və Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə həllinə dair Qətnamə” layihəsinin daxil edildiyi barədə məlumat verilib, bu təşəbbüsün Azərbaycan və Serbiya arasında təşəkkül tapmış dostluq və strateji tərəfdaşlıq münasibətlərinin bariz nümunəsi olduğu qeyd edilib.
Daha sonra Heydər Əliyev Fondu tərəfindən hazırlanmış “Xocalı soyqırımı” sənədli filmi nümayiş olunub və bu faciəni əks etdirən fotostend nümayiş etdirilib.
Sonda tədbir iştirakçılarına Heydər Əliyev Fondu tərəfindən hazırlanmış və səfirliyimizin təşəbbüsü ilə serb dilinə tərcümə olunmuş “Qarabağ həqiqətləri” bukletlər toplusunun, eləcə də Quram Marxuliya və Şəbnəm Nuriyevanın “Əzabkeş Ermənistan: mif və reallıq” kitabının nüsxələri paylanılıb.
Bosniya və Herseqovinada təşkil edilmiş tədbirlər çərçivəsində bu ölkənin rəsmiləri, nüfuzlu elm və mədəniyyət xadimləri, Azərbaycan və Türkiyə diasporlarının üzvləri Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü və Azərbaycan dövlətinin maliyyə dəstəyi ilə Sarayevoda əsaslı təmir və bərpa edilmiş “Dostluq parkı”nda bu ölkədə 1992-1995-ci illər müharibəsinin və 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə Xocalıda törədilmiş soyqırımı qurbanlarının xatirəsinə ucaldılmış abidə kompleksini ziyarət ediblər. Abidə önünə əklil qoyan tədbir iştirakçıları faciə qurbanlarının xatirələrini bir dəqiqəlik sükutla yad ediblər. Kompleks önündə Bosniya və Herseqovina-Azərbaycan Dostluq Assosiasiyasının və bu ölkədə təhsil alan azərbaycanlı tələbələrin birgə hazırladıqları Xocalı soyqırımı qurbanlarına həsr edilmiş əbədi-bədii kompozisiya nümayiş olunub.
Həmçinin Beynəlxalq Sarayevo Universitetində bu ölkədə akkreditə olunmuş diplomatik korpusun nümayəndələri, ali məktəblərin tələbə və müəllimləri, KİV-lərin və yerli ictimaiyyətin nümayəndələrinin iştirakı ilə anım tədbiri keçirilib.
Diplomatik nümayəndəliyimizin müşaviri İsmayıl Cəfərov tədbirdə çıxış edərək Xocalıda azərbaycanlılara qarşı törədilmiş soyqırımın XX əsrin ən dəhşətli, amansız və qanlı cinayətlərindən biri olduğunu deyib. Azərbaycan və Bosniya və Herseqovina xalqlarını birləşdirən səciyyəvi xüsusiyyətlərdən danışan diplomat bildirib ki, hər iki xalq bənzər faciələr yaşayıb. Bu xüsusda, Sarayevoda Azərbaycan-Bosniya və Herseqovina dostluq parkında Srebrenitsa və Xocalı faciələrini də özündə əks etdirən abidə kompleksinin yaradıldığı qeyd olunub.
İ.Cəfərov bu ölkənin parlamentinin 2013-cü ildə məhz Xocalı soyqırımının baş verdiyi günə təsadüf edən iclasında Ermənistanın Azərbaycana təcavüzü və Xocalı soyqırımı ilə bağlı “Azərbaycan Respublikasının suverenliyinin və ərazi bütövlüyünün tanınması və hörmət olunması”na dair mütləq səs çoxluğu ilə qəbul edilmiş qətnaməyə görə Bosniya və Herseqovina xalqına, dövlətinə və parlamentinə minnətdarlığını bildirib.
Tədbirdə çıxış edən natiqlər Ermənistan silahlı qüvvələrinin dinc azərbaycanlılara qarşı törətdiyi vəhşiliyi XX əsrin ən ağır cinayətlərindən biri olduğunu diqqətə çatdırıblar.
Daha sonra Xocalı soyqırımını əks etdirən fotolardan ibarət sərginin nümayiş olunduğu konfransda iştirakçılar Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə hazırlanmış soyqırımı ilə bağlı filmi izləyiblər.
Tədbir bu ölkənin KİV-ləri və Türkiyənin Anadolu Agentliyi tərəfindən geniş işıqlandırılıb.
Silsilə tədbirlər çərçivəsində fevralın 26-da Azərbaycanın Monteneqrodakı diplomatik nümayəndəliyi və Azərbaycan-Monteneqro İqtisadi və Mədəni Əlaqələr Mərkəzi tərəfindən Podqoritsa şəhərində də Xocalı soyqırımının 23-cü ildönümü ilə əlaqədar anma mərasimi keçirilib.
Tədbirdə Monteneqroda fəaliyyət göstərən hökumət və qeyri-hökumət təşkilatlarının, bu ölkədə akkreditə olunmuş diplomatik nümayəndəliklərin təmsilçiləri, dini icmaların, KİV-lərin və digər qurumların nümayəndələri iştirak ediblər.
Şəhidlərimizin ruhunun bir dəqiqəlik sükutla yad edildiyi tədbirdə Heydər Əliyev Fondu tərəfindən hazırlanmış “Xocalı soyqırımı” sənədli filmi nümayiş olunub.
Diplomatik nümayəndəliyimizin müşaviri Seyran Mirzəzadə Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsinin dünyanın müxtəlif bölgələrində yad edilməsinin vacibliyindən danışıb. Qeyd edib ki, Ermənistan Azərbaycana qarşı yeritdiyi təcavüzkar siyasət yeritməklə beynəlxalq humanitar hüququn müddəalarını sistematik sürətdə pozub. Bu əməllərə görə erməni təcavüzkarları cavab verməli olacaqlar.
Tədbirdə Azərbaycandakı dini icma rəhbərlərinin “Dünya dini liderlərinə, parlamentlərə, beynəlxalq təşkilatlara və İnsan Hüquqları üzrə Avropa Məhkəməsinə” birgə müraciətinin tərcüməsi paylanılıb, “Xocalıya ədalət” kampaniyası haqqında geniş məlumat verilib. Kampaniya çərçivəsində imzalanan petisiyaya qoşulan tədbir iştirakçıları “Light a Fire to Fight the Liar” şüarı əsasında Xocalıda amansızlıqla qətlə yetirilmiş şəhidlərin xatirəsini anaraq 613 ədəd şam yandırıblar. Tədbirdə, həmçinin yerli dildə fəaliyyət göstərən www.xocali.me və www.khojaly.me internet səhifələri haqqında məlumat verilib.
Mərasim dövlət televiziya və radio kanalı da daxil olmaqla, bir sıra media resurslarında geniş işıqlandırılıb.
Maqsud Dadaşov
AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri
Belqrad