ANALİTİKA
“TİKDİM Kİ, İZİM QALA…”
ŞAİR BƏXTİYAR VAHABZADƏ İLƏ VİDA GÜNÜNDƏ DÜŞÜNCƏLƏR
Bakı, 14 fevral (AZƏRTAC). Hər bir xalqın, millətin tarixində, onun bəşəri və mənəvi varlığını əks edən kamil əsərlər yaratmış sənətkarlar olub, var və yəqin ki, bundan sonra da olacaqdır. Lakin müəyyən zaman kəsiyində bütöv bir xalqın məhəbbətini qazanaraq onun döyünən ürəyinə, vuran əlinə, vicdanının səsinə çevrilib məmləkətin rəmzi olmaq ucalığına yüksələn şəxsiyyət yetişdirmək hər millətə nəsib olmur.
Bu mənada Azərbaycan xalqı xoşbəxt xalqdır. Çünki çağdaş Azərbaycan poeziyasında qəlblərə hakim kəsilən, nüfuz və sanbalı, sözünün kəsəri və qüdrəti, dərin zəkası sayəsində zəmanəsini qabaqlayan, başlıcası isə hamı tərəfindən sevilən və qəbul edilən belə bir şəxsiyyət var idi – türk dünyasının böyük oğlu şair, alim, ictimai xadim Bəxtiyar Vahabzadə.
Məğrur olduğu qədər çılğın, kövrək olduğu qədər odlu-alovlu şair kəşməkəşli həyatı boyu heç nədən, heç kimdən çəkinmədi, içində püskürən haqq səsini boğmadı, çeşmə kimi qaynayan sənət rübabının gözünü basmadı.
Ötən əsrin ortalarında imperiya nökərləri Azərbaycanın parçalanmasını, düşmən qoltuğuna “könüllü” sığınmasını bayram etməyə hazırlaşanda, məğrur şair Vətənin dərdlərini düşünüb “Gülüstan” poemasını yazdı. Əsər böyük əks-səda doğurdu, üzü köçürülüb əldən-ələ gəzdi, milli şüurun oyanmasında, xalqın öz şanlı keçmişini, gerçək tarixini dərk etməsində müstəsna rol oynadı. Bu gün xalq içində Bəxtiyar sözünün çəkisi və qüvvəsi, şairə olan sonsuz hörmət və ehtiram vətənpərvərlik eşqi ilə kükrəyib-hayqıran, haqq səsini ucaldıb bütün maneələri qırmaq iqtidarında olan şairin məhz belə addımlarından qaynaqlanır.
XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatının müqtədir simalarından olan Bəxtiyar Vahabzadə ən müxtəlif janrlarda əvəzsiz əsərlər yaratmışdır. Onun ürəkləri riqqətə gətirən, dəruni hisslər oyadan incə lirikası, fəlsəfi şeirləri, poemaları, nəhayət dram əsərləri ədəbiyyatımızın ən parlaq səhifələrini təşkil edir. Bəxtiyar Vahabzadə həm də böyük alim, tanınmış pedaqoq idi. Lakin mübaliğəsiz söyləmək olar ki, şairin yaradıcılığının ana xətti, onun mayası və qayəsi Vətən sevgisi, Vətən yanğısı, Azərbaycana olan sonsuz məhəbbətdir. Bəlkə elə bu səbəbdən ötən əsrin sonlarına yaxın Vətənimizin üstünü qara buludlar alanda, haqqını qorumağa çalışan xalq milli azadlıq hərəkatına qalxanda, ziyalı, ağsaqqal sözünə böyük ehtiyac yarananda şair, alim Bəxtiyar, müəllim Bəxtiyar xalqının içində idi, onun həyəcanlı, çağlayıb-daşan, nəhayətsiz şair təfəkkürünə, eynilə də böyük məntiqə sığınan məğrur, bənzərsiz səsi ən yüksək tribunalardan eşidilirdi. Bəxtiyar Vahabzadə ictimai xadim, Milli Məclisin deputatı kimi heç vaxt amalından dönmədi, vicdanı ilə sövdəyə girmədi, ən çətin anlarda, ən ziddiyyətli məqamlarda özünü yox, ona güvənən, ona inanan xalqını düşündü, hər fikrində, hər sözündə, hər əməlində xalqına sadiq qaldı, ona arxalandı, millətin sağlam düşüncəsinə inandı. Məhz budur, Bəxtiyar Vahabzadəni xalqın gözündə əbədi ucalığa yüksəldən!
Bəxtiyar müəllimin keçdiyi böyük, şərəfli həyat yolunu, Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində ölməz əsərlərindən yaratdığı möhtəşəm sənət sarayını göz önünə gətirdikcə, şairin yaxın dostu, akademik Xudu Məmmədovun məşhur bayatısı yada düşür:
Bu qala bizim qala,
Həmişə bizim qala,
Tikmədim özüm qalam,
Tikdim ki, izim qala.
Azərbaycan dili, türk elləri durduqca Bəxtiyar Vahabzadə yaradıcılığı, onun poeziya xəzinəsinə verdiyi töhfələr unudulmayacaq, söz sənətində, estetik təfəkkürümüzdə, ürəyimizdə saldığı izlər əbədi yaşayacaqdır.
Yaşar Quluzadə
AZƏRTAC-ın müxbiri
######