Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi

REGİONLAR

Tirəli və “sıfır becərmə” texnologiyalarının tətbiqi yüksək məhsulun əldə olunmasına gətirib çıxarır – mütəxəssis rəyi

Bakı, 13 oktyabr, Ceyhun Rüstəmov, AZƏRTAC

Elm və qabaqcıl təcrübənin nəticələri göstərir ki, dənli taxıl bitkilərindən yüksək və keyfiyyətli məhsul almaq üçün bu bitkilərin becərilməsində mütərəqqi və səmərəli texnologiyalardan istifadə etmək lazımdır. Bu texnologiyanın əsas və başlıca elementlərindən biri dənli taxıl bitkilərinin səpin üsullarıdır.

Taxılın tirə üsulu ilə becərilməsi iqtisadi cəhətdən çox səmərəlidir

Taxıl əkinlərində suvarmanın səmərəliliyini artıran texnoloji yeniliklər barədə AZƏRTAC-a məlumat verən Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi Aparatının Bitkiçilik şöbəsinin müdiri İmran Cümşüdov qeyd edib ki, respublikamızın əksər bölgələrində dənli taxıl bitkilərinin səpini əsasən darcərgəli, cərgə arası 15 santimetr olmaqla aparılır. Lakin bu səpin üsulunda cərgədə bitkilər çox sıx yerləşir, onlar qida maddələrindən, nəmlikdən və günəş enerjisindən səmərəli istifadə edə bilmir. Dünyanın bir çox ölkələrində dənli taxıl bitkilərini gencərgəli, cərgə arası 60-70, 70-80 santimetr ləklərdə səpirlər. Ləklərin üzərində 2, 3, 4 cərgədə, cərgə arası məsafə 15-20 santimetr olmaqla, toxum səpilir və ləklərarası şırımlar vasitəsilə suvarılır. Bu üsul mütərəqqi və iqtisadi cəhətdən çox səmərəli hesab olunur.

Taxılın tirə üsulu ilə səpilib becərilməsini düzən və suvarılan bölgələrdə həyata keçirmək mümkündür. Bununla bağlı İmran Cümşüdov bildirib ki, bu üsulla səpin aparmaq üçün seçilmiş əkin sahələrinin maililiyi sıfıra yaxın olmalıdır. Taxıl sələfindən sonra sahə kövşəndən təmizlənir və diskli alətlərlə 10-12 santimetr dərinliyində üzlənir. Torpaqda asan mənimsənilən qida maddələrinin miqdarından asılı olaraq hektara 60-90 kiloqram fosfor gübrəsi və 15-20 ton peyin verildikdən sonra, 28-30 santimetr dərinlikdə şum aparılır. Səpinqabağı isə sahədə 8-10 santimetr dərinlikdə diskli və ya hamarlayıcı mala ilə üzləmə aparılır və sahə tam hamarlandıqdan sonra səpinə başlanılır. Erkən yazda hektara 90-100 kiloqram azot gübrəsi verilir və suvarılır. Taxılın kollanma fazasının sonunda alaq otlarını mexaniki üsulla məhv etmək, torpağın hava və su rejimini yaxşılaşdırmaq məqsədi ilə cərgə arası becərmə kultivatoru ilə şırımlar becərilir.

Tirə üsulu ilə səpin Türkiyənin istehsalı olan “Öztekin”, ”Alıtnöz” və digər markalı taxılsəpən maşın vasitəsilə aparılır. Müasir tipdə istehsal olunan bu toxum və gübrəsəpən maşının en götürümü 2,8 metrdir. Bu texnika bir gedişdə tirəarası 70 santimetr olmaqla, 4 lək düzəldərək 3 cərgədə toxumu və 2 cərgədə gübrəni ləkin üzərində istənilən dərinlikdə səpir, hamarlayıcı “katokla” torpağı hamarlayır və kipləşdirir.

Tirəli səpin üsulunun üstünlükləri isə bunlardır: toxum norması 50 faiz azaldılır, suvarma suyuna qənaət etməklə suvarmanın səmərəliliyi artır və əmək məsrəfi azalır, verilən gübrələrin səmərəliliyi artır, xəstəlik və zərərvericilərin inkişafı üçün əlverişli şəraiti azaldır, alaqlarla mübarizə güclənir, məhsuldar gövdələrin miqdarı çoxalır, 1000 dənin kütləsi, kondisiyalılığı artır, tarla cücərməsi əmsalı artır. Bütün bu amillər isə sonda sahədən yüksək və keyfiyyətli məhsulun əldə olunmasına gətirib çıxarır.

İ.Cümşüdov, həmçinin əlavə edib ki, 2002-2013-cü illər ərzində respublikanın suvarılan ərazilərinin (Tərtər, Bərdə, Ağcabədi, Beyləqan, Salyan, Göygöl, Goranboy, Samux, Dəvəçi və Xaçmaz rayonları) əkin sahələrində tirəli səpin üsulu ilə dənli taxıl bitkiləri səpilmiş və adi səpin üsulu ilə müqayisədə məhsuldarlıq 20-30 faiz, iqtisadi rentabellik səviyyəsi isə 30-40 faiz yüksək olmuşdur.

“Sıfır becərmə” üsulu nədir?

Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi Aparatının Bitkiçilik şöbəsinin müdiri “sıfır becərmə” üsulunun üstünlüklərindən də danışaraq deyib ki, ingiliscə No-Till adlandırılan şumsuz əkinçilik sistemi (“sıfır becərmə”) son onilliklərdə dünyada geniş vüsət alıb. Məsələn, Cənubi Amerikada No-Till metodunun istifadəsi üzrə ilk eksperiment 1971-ci ildə Braziliyada aparılıb. Hazırda bu ölkədə əkin sahəsinin 45, Kanadada 90, Argentinada 50, Paraqvayda 60, ABŞ-da isə 82 faizi “sıfır becərmə” üsulu ilə becərilir.

Vəsaitə qənaət edən texnologiyaların dünyada geniş yayılması bununla əlaqədardır ki, onların tətbiqi nəinki torpaq münbitliyinin qorunub saxlanmasına imkan verir və hətta istehsal xərclərinin 55-60 faiz azalmasına, eləcə də əkinçilik sisteminin səmərəliliyinin yüksəldilməsinə xidmət edir. Taxıl biçinindən sonra kövşənliklərə şum etmədən birbaşa qarğıdalı, günəbaxan, soya, darı, lobya və s. toxumlar səpilir. Həmin sahələrdən aralıq bitkilərinin məhsulları payızlıq dənli taxıl bitkilərinin səpin müddətinə qədər sahələrdən toplanır və yenidən səpin işləri həmin qayda ilə yəni “sıfır becərmə” ilə davam etdirilir.

Onu da qeyd edək ki, Azərbaycanda suvarılan rayonların əksəriyyətinin torpaq-iqlim şəraiti eyni əkin sahəsində bir ildə iki, bəzən isə üç məhsul alınmasına imkan verir.

Bu üsulun ölkəmizdə tətbiq olunub-olunmadığı ilə maraqlandıqda İ.Cümşüdov bildirdi ki, respublikamızın bir çox rayonlarında qabaqcıl fermerlərin əkin sahələrində “sıfır becərmə” üsulu ilə səpin aparılır və artıq bu istiqamətdə müəyyən uğurlar da əldə olunub. Həmsöhbətim onu da qeyd etdi ki, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi bu mütərəqqi texnologiyanın ölkədə geniş yayılması məqsədi ilə “Aqrolizinq” ASC-nin xətti ilə respublikaya 8 ədəd “sıfır becərmə” üsulu ilə taxılsəpən və 4 ədəd arxasında saman xırdalayan müasir tipli kombayn gətirib və lizinq yolu ilə satışını həyata keçirir.

Xəbəri sosial şəbəkələrdə paylaşın

Bizi sosial şəbəkələrdə izləyin

Çinin “Phoenix” telekanalı Azərbaycana həsr olunmuş xüsusi veriliş yayımlayıb

Pentaqon: Rusiya ABŞ-ın terror aktı ilə bağlı xəbərdarlığına məhəl qoymayıb

Parisdə Olimpiya Oyunlarının açılış mərasimi ləğv edilə bilər

XİN: Macarıstan terrorizmi hər zaman qınayacaq

“Crocus City Hall”dakı terror aktında şübhəli bilinən daha bir nəfər saxlanılıb

Hikmət Hacıyev: COP29 Azərbaycanın qətiyyətini, diplomatik və siyasi cəsarətini nümayiş etdirir

Gürcüstanın Bakuriani bölgəsində baş verən qar uçqunu nəticəsində bir nəfər itkin düşüb

Göyçayda yol qəzası baş verib, xəsarət alanlar var

Premyerası Bakıda keçirilmiş “Kalina krasnaya” filmi 50 yaşını qeyd edir

Gəncədə yaşayış binasında yanğın baş verib VİDEO

Netanyahu HƏMAS-ın “strateji aktivlərinə” həbs qoyulduğunu açıqlayıb

ABŞ Konqresinin nümayəndə heyəti Ankarada “F-16” tədarükü mövzusunu müzakirə edəcək

Gürcüstanın Baş naziri ölkə müsəlmanları üçün iftar süfrəsi təşkil edib

BMT: Konqonun şərqindəki döyüşlər 6 milyona yaxın insanın evlərini tərk etməsinə səbəb olub

Naxçıvandan Qarabağa yollanan şəhid ailələri Füzuli rayonunda olublar

“Crocus City Hall”da terror aktı törədilən yerdə sübutların yoxlanılması başa çatdırılıb

“Azərişıq” Göyçayda yenidənqurma işlərini davam etdirir

Səfir Leyla Abdullayeva Fransanın nüfuzlu universitetində Azərbaycanın enerji siyasətindən danışıb VİDEO

Lavrov: Ermənistandakı vəziyyət nikbinlik yaratmır

Növbəti aqrar biznes festivalı Qubada təşkil olunub

Azərbaycan boksçuları Bakıdakı beynəlxalq turniri 21 medalla başa vurublar

Politoloq: Ermənistanın Gürcüstan ərazilərini işğal etməsi de-yure təsdiqlənib

Naxçıvanda sel sularından səmərəli istifadə təmin edilib

Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının 105 illiyi ilə bağlı təntənəli tədbir təşkil olunub

İtaliya İsraili Rəfahda hərbi əməliyyat keçirməməyə çağırıb

“Morgenland” Odlar Yurdu ilə görüşür” - Azərbaycan və Almaniya musiqiçilərinin birgə layihəsi təqdim olunub

Nazir: “SİMA İmza” tətbiqinin xarici ölkələrə ixracı üçün danışıqlar aparılır

Konstitusiya Məhkəməsinin Plenumunun iclasında Şirvan Apellyasiya Məhkəməsinin müraciəti əsasında konstitusiya işinə baxılıb

Taha Ayhan: Məqsədimiz Şuşanın azad olunma hekayəsini bütün dünyaya çatdırmaqdır

Nyu-Yorkun mərkəzində avtomobil sürmək üçün rüsum ödəniləcək

Fərid Qayıbov: İl ərzində Şuşada gənclər üçün müxtəlif tədbirlər keçiriləcək

Roma Papasının səhhəti yaxşılaşıb

Elektron Təhlükəsizlik Xidməti OIC-CERT kibertəhlükəsizlik təşkilatına üzv olub

Nazirlik: Taksilərin ağ və ya qırmızı olması ilə bağlı tələb yalnız iyulun 1-dən idxal edilən avtomobillərə şamil edilir

N.Paşinyan: Ermənistanda yalnız bir hökumət var və ikincisi ola bilməz

“Clarivate” şirkətinin nümayəndəsi seçilmiş jurnalların əməkdaşları üçün təlim keçəcək

Gəncə-Qazax bölgəsində yerləşən kolleclərdə monitorinqlər başlanıb

“Şuşa İƏT Gənclər Paytaxtı - 2024” beynəlxalq proqramının keçirilməsinə dair öhdəlik protokolu imzalanıb

Türkiyə Qəzzaya növbəti humanitar yardım gəmisi göndərib

Canını Vətənə fəda edənlər – Elçin Şükürov

Bağçalara müdir vəzifəsinə işə qəbulun test imtahanı mərhələsinin qaydaları açıqlanıb

Gürcüstanda doğulan uşaqların sayı 5 faiz azalıb

Mingəçevirdə yataqxana binasında yanğın olub, sakinlər təxliyə edilib

ABB Ağdaş filialını da yeniləyib

Naxçıvanda saxta zeytun yağları satış dövriyyəsindən kənarlaşdırılıb

“İnsanlıq əleyhinə cinayət: soyqırımı siyasəti, tarixi həqiqətlər və faktlar” mövzusunda konfrans keçirilib

Sərnişindaşıma ilə məşğul olan nəqliyyat vasitələrində AYNA-nın loqosu olacaq

Taksilərdə nağdsız ödəniş üçün pos-terminallar quraşdırılacaq

Taksi fənərləri ilə bağlı tələb müəyyənləşib

Qərbi Azərbaycan yallıları ilə bağlı kitabın təqdimatı olub

Akademik Əhəd Canəhmədov Niderlandda beynəlxalq tədbirdə elmi məruzə ilə çıxış edib

Azərbaycanla Misir arasında qida məhsullarının dövriyyəsini genişləndirmək məsələsi müzakirə olunub

Beynəlxalq turizm portalı Azərbaycanla bağlı yazı dərc edib

AMADA-nın əməkdaşı WADA-nın vebinarında iştirak edib

“Türk xalqları ədəbiyyatı” üç cilddə nəşrə hazırlanır

Buraxılış tarixi on beş ildən çox olan avtomobillər taksi kimi fəaliyyət göstərə bilməyəcəklər

Sumqayıtda yolların təmirinə başlanılıb VİDEO

Şokoladın həddindən artıq yeyilməsi baş ağrıları və qan təzyiqinin dəyişməsinə səbəb ola bilər

Ağciyər Xəstəlikləri İnstitutunda Ümumdünya Vərəmlə Mübarizə Gününə həsr olunan elmi-praktik konfrans keçirilib

“The Nation” qəzeti: ABŞ söz və fikir azadlığını qoruduğunu bildirir, lakin jurnalistlərin qətlinin təşkilində iştirak edir

Peşə təhsili pilləsinin bir səviyyəsindən növbəti səviyyəsinə keçid qaydasında dəyişiklik edilib

"IELTS imtahanına təşviq" layihəsi çərçivəsində 300 nəfər uğurlu nəticə əldə edib

Türkiyə Silahlı Qüvvələri son bir həftədə 38 terrorçunu zərərsizləşdirib

Niyazinin mənzil-muzeyində Əməkdar artist Arif Manaflı ilə görüş

Premyer Liqa: Dörd oyuna hakim təyinatları açıqlanıb

Azərbaycan ağırlıqqaldıranları üçün antidopinqlə bağlı seminar keçirilib

Azərbaycan və Türkiyə birgə tarixi film çəkəcəklər

“Azərbaycanda sürüşmə hadisələrinin kataloqu” Moskvada nəşr edilib

Korsikanın muxtariyyətinə dair qanun layihəsi qəbul olundu, deputat etiraz etdi: Bu, buxovdur

Birinci Beynəlxalq Opera Festivalının ən gənc iştirakçıları çıxışa hazırlaşırlar

Taksilərin texniki göstəriciləri, daxili və xarici tərtibatına dair tələblər təsdiqlənib

BMT-nin İnkişaf Proqramı ilə gələcək əməkdaşlığa dair fikir mübadiləsi aparılıb

Dövlət orqanlarında vakant inzibati vəzifələrin tutulması məqsədilə daxili müsahibə elan edilir

Kino Agentliyində “Kinematoqrafiya haqqında” Qanunun yenilənməsi məqsədilə işçi qrupu yaradılır

Novruz bayramı günlərində yollarda 39 yol-nəqliyyat hadisəsi baş verib

Bakı şəhərətrafı dəmir yolu nəqliyyatı ilə sərnişindaşıma fəaliyyəti üzrə subsidiya verilməsi Qaydaları təsdiqlənib

“Müntəzəm və taksi minik avtomobili ilə sərnişin daşımalarında istifadə olunan avtonəqliyyat vasitələrinin texniki göstəriciləri, daxili və xarici tərtibatına dair tələblər”in təsdiq edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

“Ödəniş xidmətləri və ödəniş sistemləri haqqında” Azərbaycan Respublikasının 2023-cü il 14 iyul tarixli 987-VIQ nömrəli Qanununun icrası ilə əlaqədar Azərbaycan Respublikasının bəzi qanunlarında dəyişiklik edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikasının 2023-cü il 5 dekabr tarixli 1048-VIQD nömrəli Qanununun icrasını təmin etmək məqsədilə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin bəzi qərarlarında dəyişiklik edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2020-ci il 10 yanvar tarixli 5 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “İcbari tibbi sığorta üzrə Xidmətlər Zərfi”ndə dəyişiklik edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

“Bakı şəhərətrafı dəmiryol nəqliyyatı ilə sərnişindaşıma fəaliyyəti üzrə subsidiya verilməsi Qaydaları”nın təsdiq edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

Federasiya rəsmisi: “Böyük İpək Yolu” beynəlxalq turnirinin keçirilməsi ölkəmizdə boksun inkişafına müsbət təsir göstərəcək

“Azərbaycan Respublikasında ixrac-idxal əməliyyatları üzrə gömrük rüsumlarının dərəcələri haqqında” Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 1998-ci il 22 aprel tarixli 91 nömrəli Qərarında dəyişiklik edilməsi barədə
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2020-ci il 5 avqust tarixli 279 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Vətəndaşların peşə təhsili üzrə qeyri-formal və informal təhsil formaları vasitəsilə əldə etdikləri bilik, bacarıq, səriştə və təcrübənin qiymətləndirilməsi və tanınması məqsədilə imtahanın keçirilməsi və onlara peşə ixtisasını təsdiq edən sənədin verilməsi Qaydası”nda dəyişiklik edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2019-cu il 16 aprel tarixli 173 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Peşə təhsili pilləsinin bir səviyyəsindən növbəti səviyyəsinə keçid Qaydası”nda dəyişiklik edilməsi barədə
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

Qafqazşünaslıq İnstitutunda 31 Mart - Azərbaycanlıların Soyqırımı Gününə həsr edilmiş dəyirmi masa keçirilib

Cənubi Afrika Respublikasının Prezidenti Matamela Siril Ramafozadan

Şərqşünas alimin məqaləsi Tehranda çap olunub

Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin aparat rəhbəri Biləsuvarda vətəndaşları qəbul edib

Dünyanın futbol üzrə ən dəyərli “onbirliyi” açıqlanıb

Latviyanın xarici işlər naziri istefa verib

Beynəlxalq ekspert: COP29 Azərbaycanın iqtisadi mövqeyini gücləndirməsi üçün strateji fürsətdir - MÜSAHİBƏ

Əcnəbi tələbələr Quba Soyqırımı Memorial Kompleksini ziyarət ediblər

Qızıl medal qazanan boksçu: Rəqiblərim güclü olsa da, yarış mənim üçün yaxşı keçdi

AzTU Türkiyə universitetləri və istehsalat müəssisələri ilə əməkdaşlıq əlaqələrini genişləndirir

Azərbaycanın daha 2 boksçusu "Böyük İpək Yolu" turnirində qızıl medal qazanıb

BDU-da 2024-2026-cı illərdə aparılacaq elmi tədqiqat işləri müzakirə olunub

ATU rəhbərliyinə institusional akkreditasiya şəhadətnaməsi təqdim olunub

Lənkəranda baş verən qəzada 3 nəfər xəsarət alıb

Şərqşünaslıq İnstitutunda Naxçıvan Muxtar Respublikasının 100 illik yubileyinə həsr olunmuş elmi sessiya keçirilib

Gürcüstanda ailə quranların sayı 14,5 faiz azalıb