Sofiya, 6 aprel, AZƏRTAC

Bolqarıstanın Kırcalı şəhərində yerli əhalinin və ölkənin müxtəlif bölgələrindən gəlmiş 500-dən çox yuxarı sinif şagirdinin iştirakı ilə 1943-cü ildə İkinci Dünya müharibəsi zamanı Bolqarıstan yəhudilərinin ölüm düşərgələrinə deportasiyadan xilas edilməsinin 74-cü ildönümünə həsr olunmuş “Tolerantlıq günü və beynəlxalq dəstək” adlı milli konfrans keçirilib.

İsrail-Bolqarıstan İnstitutu, həmçinin Kırcali bələdiyyəsi və Nyu-Yorkda yerləşən Xolokost tədqiqatları və insan hüquqları üzrə Olqa Lenqiyel İnstitutu tərəfindən təşkil edilmiş tədbirə Azərbaycanın Bolqarıstandakı səfiri Nərgiz Qurbanova, İsrail səfiri İrin Lilian və ABŞ səfiri Erik Rubin xüsusi qonaq qismində iştirak etməyə dəvət olunmuşdular.

Səfir N.Qurbanova çıxış edərək XX əsrdə uşaq, qadın və yaşlılar da daxil olmaqla, milyonlarla günahsız insanın, o cümlədən Avropanın çoxsaylı yəhudi əhalisinin yalnız milli mənsubiyyətlərinə və əqidələrinə görə amansız nasizmin qurbanları olduğunu qeyd edib. Xolokostun qaranlıq illərində bütün mümkün ağır nəticələrə baxmayaraq həyatlarını təhlükə altına qoyan cəsur insanların bir çox ölkədə yəhudiləri xilas etdiklərini və bu xüsusda 1943-cü ildə Bolqarıstan cəmiyyətinin ədalətsizliyə qarşı çıxdığını, yəhudi həmvətənlərinin ölüm düşərgələrinə deportasiya olunmasına imkan vermədiklərini söyləyərək, bu qəhrəmanlığı humanizmin və tolerantlığın nifrət və zorakılıq üzərində qələbəsinin rəmzi olaraq qiymətləndirib. Digər xalqlarla yanaşı, İkinci Dünya müharibəsi zamanı Azərbaycan xalqının da nasizmə qarşı müharibədə mühüm rol oynadığını, 600 min azərbaycanlının döyüşlərdə iştirak etdiyini və onlardan 300 mininin həyatını itirdiyini qeyd edən N.Qurbanova hazırkı nəsillərin döyüş meydanları, ölüm düşərgələri və qettolarda öldürülmüş insanlar qarşısında böyük mənəvi məsuliyyət daşıdıqlarını bildirib. Gələcəkdə belə faciələrin təkrarlanması üçün tolerantlığın və multikulturalizmin, dialoqun və əməkdaşlığın münaqişələrə və gərginliyə qarşı ən səmərəli vasitə olduğunu söyləyən səfir bu məqsədlə millətlər və insanlar arasında sülhün, əməkdaşlığın təşviqinə, ksenofobiyaya və ayrı-seçkiliyə qarşı mübarizəyə yönəlmiş qəti tədbirlərin yorulmadan beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən davam etdirilməsinin əhəmiyyətini vurğulayıb. Bu xüsusda sülh şəraitində birgəyaşama və mədəniyyətlərarası dialoq ideyalarına, dəyərlərinə əsaslanan sivilizasiyanın qurulması üçün qlobal səylərə Azərbaycan tərəfindən verilən vacib töhfə haqqında iştirakçılara məlumat verib.

Tolerantlığın Azərbaycan xalqının milli və mənəvi dəyəri olduğunu, ölkəmizdə yəhudilər də daxil olmaqla, bütün xalqların, müxtəlif dini icmaların təmsilçilərinin sülh şəraitində yaşadığını qeyd edən səfir Azərbaycanda anadan olmuş və ölkəmizin tarixində mühüm rol oynamış yəhudilər, o cümlədən Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 1919-cu ildə səhiyyə naziri olmuş Yevsey Qindes, məşhur fizik Lev Landau, görkəmli violonçel ustası və dirijor Mstislav Rostropoviç, pianoçu Bella Davidoviç haqqında iştirakçılara məlumat verib. Bu xüsusda Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyü və torpaqlarımızın müdafiəsi uğrunda həlak olmuş Milli Qəhrəman Albert Aqarunovun əziz xatirəsi də yad edilib.

Həmçinin 1918-ci il martın 31-də Bakıda baş vermiş və minlərlə günahsız azərbaycanlının ölümü ilə nəticələnmiş qanlı hadisələri xatırlayan səfir N.Qurbanova insan həyatının müqəddəsliyini və toxunulmazlığını vurğulayıb, yaşamaq hüququnun hər gün hər yerdə qorunmasının keçmiş və gələcək nəsillər qarşısında inkaredilməz borc olduğunu deyib, gəncləri bu nəcib amalda fəal rol oynamağa çağırıb.

Kırcalıya səfər zamanı N.Qurbanova, eyni zamanda, şəhər bələdiyyəsinin rəhbər şəxsləri, mer Həsən Əzis və vilayət rəhbəri Naço Kovaçev ilə görüşüb. Bələdiyyə rəhbərliyinin digər üzvlərinin iştirakı ilə keçirilmiş görüşdə mer H.Əzis multikulturallığı və tolerantlığı ilə seçilən Kırcalı bələdiyyəsinin etnik, dini və mədəni müxtəlifliyi, həmçinin onun iqtisadi potensialı və burada Avropa İttifaqının dəstəyi ilə həyata keçirilən layihələr haqqında Azərbaycan tərəfinə məlumat verib. Səfir bu ilin iyun ayında Azərbaycan ilə Bolqarıstan arasında diplomatik münasibətlərin qurulmasının 25-ci ildönümünün qeyd edildiyini və ölkələrimiz arasında bir çox sahədə əməkdaşlığın uğurla inkişaf etdiyini diqqətə çatdırıb.

Kırcalı vilayətinin rəhbəri ilə görüşdə N.Kovaçev Bolqarıstanın bu regionu haqqında səfirə məlumat verib. Azərbaycan-Bolqarıstan diplomatik münasibətlərinin qurulmasının 25-ci ildönümünə toxunaraq iki ölkə arasında əməkdaşlığın inkişafından məmnunluğunu ifadə edib.

Diplomat əhalisi əsasən müsəlmanlardan ibarət olan Azərbaycanda, həmçinin əhəmiyyətli pravoslav və yəhudi icmalarının dinc şəraitdə birgə yaşadığını vurğulayıb. Azərbaycan ilə Bolqarıstan arasında enerji sahəsində mühüm əməkdaşlığın həyata keçirildiyini söyləyən səfir N.Qurbanova digər sahələrdə də, o cümlədən nəqliyyat, informasiya texnologiyaları, kənd təsərrüfatı və turizm sahələrində vacib potensialın olduğunu qeyd edib və bu xüsusda görülən işlər haqqında həmsöhbətinə məlumat verib.

Səfir N.Qurbanova Kırcalıya səfəri zamanı bu bölgənin müftisi Beyhan Məhmədlə də görüşüb. B.Məhməd rəhbərlik etdiyi icma və müftiliyin fəaliyyəti haqqında danışıb. Səfir N.Qurbanova ölkəmizin dini icmaları və dövlət tərəfindən onlara göstərilən diqqət və qayğı barədə həmsöhbətinə məlumat verib.

İqbal Hacıyev

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Sofiya