Sumqayıt, 31 mart, Ətrabə Rzayeva, AZƏRTAC 

Erməni daşnaklarının Azərbaycan xalqına qarşı soyqırımı siyasəti 200 ilə yaxın bir dövrü əhatə edir. 1918-ci ilin 31 mart soyqırımı isə öz dəhşətləri ilə tarixin qanlı səhifəsidir. Bu münasibətlə hər il ölkəmizdə tədbirlər təşkil olunur, soyqırımı qurbanlarının xatirəsi anılır.

AZƏRTAC xəbər verir ki, martın 31-də Sumqayıtdakı Heydər Əliyev Mərkəzində şəhər rəhbərliyi və ictimaiyyət nümayəndələrinin iştirakı ilə anım tədbiri keçirilib.

Əvvəlcə tədbir iştirakçıları Mərkəzin önündə ümummilli lider Heydər Əliyevin abidəsini ziyarət ediblər.

Mərkəzin konfrans zalında davam edən tədbir soyqırımı qurbanlarının xatirəsinin bir dəqiqəlik sükutla anılması ilə başlayıb.

Tədbirdə çıxış edən tarixçilər, müəllimlər, ziyalılar son iki əsrdə mənfur ermənilər tərəfindən azərbaycanlılara qarşı məqsədyönlü şəkildə həyata keçirilmiş etnik təmizləmə və soyqırımı siyasəti haqqında məlumat veriblər. Bildirilib ki, soyqırımı nəticəsində azərbaycanlılar ağır məhrumiyyətlərə, məşəqqətlərə, kütləvi qətl və qırğınlara məruz qalıb, min illər boyu yaşadıqları əzəli dədə-baba torpaqlarından didərgin salınıb, xalqımıza məxsus minlərlə tarixi-mədəni abidə və yaşayış məskəni dağıdılıb, viran edilib.

Qeyd edilib ki, Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan sonra xalqımızın tarixi keçmişinin obyektiv mənzərəsini yaratmaq imkanı qazanılıb, uzun illər gizli saxlanılan, üzərinə qadağa qoyulmuş həqiqətlər açılmağa, təhrif edilmiş hadisələr özünün əsl qiymətini almağa başlayıb. Azərbaycan xalqına qarşı törədilmiş soyqırımı hadisələrini unutmamaq, faciə qurbanlarını yad etmək, xatirələrini əbədiləşdirmək üçün ulu öndər 1998-ci il martın 26-da “31 mart Azərbaycanlıların Soyqırımı haqqında” Fərman imzalayıb.

Vurğulanıb ki, bizim bir vətəndaş olaraq heç birimizin bu qanlı-qadalı hadisələri, onların dərslərini unutmağa haqqımız yoxdur. Ulu öndər Heydər Əliyevin də dediyi kimi: “Tarixi yaddaşsızlıq və unutqanlıq xalqımıza baha başa gələ bilər. Azərbaycanlılara qarşı zaman-zaman törədilən bu ağır cinayətləri unutmamaq, böyüyən nəsli bədxah qüvvələrin məkrli niyyətlərinə qarşı ayıq-sayıqlıq ruhunda tərbiyə etmək mühüm vəzifədir”.

Tədbirdə azərbaycanlıların soyqırımına həsr olunan sənədli film nümayiş etdirilib.

X X X

Erməni vandalları tərəfindən soyqırımına məruz qalmış soydaşlarımızın xatirəsini Sumqayıt kimyaçıları hər il ürək ağrısı və ehtiramla yad edir.

AZƏRTAC xəbər verir ki, “Azərikimya” İB-nin təşəbbüsü və təşkilatçılığı ilə kimyaçıların böyük bir qrupu Sumqayıt şəhər ictimaiyyəti - elm, mədəniyyət, təhsil və idman işçiləri, müəssisə rəhbərləri, ictimai təşkilatların nümayəndələri ilə birgə xalqımızın ən ağır və dəhşətli günlərindən birinin inkaredilməz sübutu olan Quba soyqırımı məzarlığını ziyarət ediblər.

Kimyaçılar, həmçinin 1918-ci ildə Qusar rayonunda erməni-daşnak qoşunlarının “Qanlı dərə”də böyük canlı qüvvəsini məhv etmiş Quba və Qusar qəhrəmanlarının şərəfinə ucaldılmış monumenti ziyarət edib, önünə əklillər və gül dəstələri qoyublar. Burada keçirilən mərasimdə Sumqayıt Dövlət Universitetinin professoru, Azərbaycanın Əməkdar müəllimi, tarixçi-filosof Həsən Sadıqov, şair-dramaturq, Dağlıq Qarabağ hadisələri ilə bağlı səhnələşdirilmiş bir neçə pyesin müəllifi Əvəz Mahmud Lələdağ daşnakların “böyük Ermənistan” yaratmaq xülyalarından və bu məqsədlə törətdikləri saysız-hesabsız qanlı cinayətlərdən danışıblar.

31 mart soyqırımı qurbanlarının xatirəsi Şamaxıda da anılıb. “Azərikimya”nın təşkilatçılığı ilə kimyaçılar və Sumqayıt ziyalıları Şamaxı rayonuna səfər edərək, general Nuru Paşanın rəhbərliyi ilə Azərbaycana qardaş köməyinə gəlmiş və erməni silahlı dəstələrinə qarşı mərdliklə vuruşaraq qəhrəmancasına şəhid olmuş türk zabit və əsgərlərinin Acıdərə ərazisindəki məzarını ziyarət edib, önünə əklil qoyublar.

Martın 31-də SOCAR “Azərikimya” İstehsalat Birliyinin akt zalında keçirilən anım tədbirində qurumun Müşahidə Şurasının sədri, Milli Məclisin deputatı Muxtar Babayev, şəhərdə fəaliyyət göstərən bir sıra kimya müəssisələrinin nümayəndələri iştirak ediblər.

Anım mərasimində ermənilərin azərbaycanlılara qarşı törətdikləri soyqırımı və deportasiya siyasəti barədə ətraflı məlumat verilib.

Tədbirin sonunda soyqırımı hadisələrindən bəhs edən sənədli film nümayiş olunub.

X X X

31 Mart - Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü ilə əlaqədar Sumqayıt Dövlət Universitetinin (SDU) Heydər Əliyev Mərkəzində elmi-nəzəri konfrans keçirilib.

Əvvəlcə soyqırımı qurbanlarının xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilib.

SDU-nun rektoru, professor Elxan Hüseynov konfransı açaraq tarixboyu təcavüzkar siyasət yeridən, qanlı əməllərindən dönməyən, “böyük Ermənistan” yaratmaq xülyasından əl çəkməyən ermənilərin zaman-zaman xalqımıza qarşı törətdiyi soyqırımlarından danışıb. Vurğulanıb ki, ulu öndər Heydər Əliyevin yenidən hakimiyyətə qayıdışından sonra bu məsələyə prinsipial yanaşma nümayiş etdirilib, erməni millətçilərinin xalqımıza qarşı illərlə yürütdüyü soyqırımı və deportasiya siyasətinin mahiyyəti bütünlüklə açıqlanıb və ifşa olunub.

Konfransda Tarix və coğrafiya fakültəsinin dekanı, professor Adil Baxşəliyev “1918-ci ilin mart soyqırımı”, Azərbaycan tarixi kafedrasının müəllimi Günay Şükürova “1948-1953-cü illərdə azərbaycanlıların Qərbi Azərbaycandan - tarixi etnik torpaqlarından kütləvi surətdə deportasiyası”, Tarix və coğrafiya fakültəsinin II kurs tələbəsi Əli Miriyev “Ermənilərin 1988-ci ildə Azərbaycan torpaqlarında başladıqları Qarabağ müharibəsi və soyqırımı siyasəti” mövzularında çıxışları dinlənib.

X X X

Martın 31-də Sumqayıtdakı Gənclər Evində də soyqırımı qurbanlarının xatirəsi anılıb. Şəhərin müxtəlif sahələrini təmsil edən gənclər təşkilatları və ictimai fəal gənclərin iştirakı ilə “Tariximizi unutmayaq” adlı “dəyirmi masa” keçirilib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, Sumqayıt şəhər Gənclər və İdman Baş İdarəsinin təşkilatçılığı ilə reallaşan tədbirdə Azərbaycanın ərazi bütövlüyü uğrunda canından keçmiş şəhidlərin əziz xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilib.

Sonra 1918-ci ildə törədilmiş soyqırımı hadisələrindən bəhs edən videoçarx nümayiş olunub.

Baş İdarənin Gənclərlə iş sektorunun müdiri Ceyhun Hüseynov, Gənclər Evinin əlaqələndiricisi Pəri Vəliyeva çıxış edərək 1918-ci ildə Bakı və digər bölgələrdə ermənilər tərəfindən xalqımıza qarşı törədilən etnik təmizləmə, soyqırımı və təcavüzkar siyasət barədə məlumat verib, azərbaycanlılara qarşı törədilmiş soyqırımı hadisələrinin bütün dünyada tanıdılması istiqamətində əməli işlər görməyə çağırıblar.

Digər çıxış edənlər tarixin bütün dövrlərində ermənilərin çirkin niyyətlərini reallaşdırmaq üçün törətdikləri soyqırımından, şovinist erməni siyasəti və onun acı nəticələrindən danışıblar.

Sonda 28 May Mədəniyyət Evi və Gənclər Evinin könüllüləri tərəfindən vətənpərvərlik mövzusunda hazırlanan kompozisiya nümayiş etdirilib, şeir və musiqi nümunələri ifa olunub.