Bakı, 7 may, AZƏRTAC

XX əsrdə tapılan və Çarlz Darvinin təkamül nəzəriyyəsini dəstəkləyən bir canlının yeni anatomik təfərrüatlarını ortaya qoyan göyərçin böyüklüyündə nümunəsi olan ən qədim quş - Arxeopteriksin nəfis şəkildə qorunub saxlanmış fosili Çikaqodakı Field Muzeyi tərəfindən alınıb və ictimaiyyətə nümayiş etdirilir.

AZƏRTAC xarici mediaya istinadla xəbər verir ki, muzey Almaniyanın cənubunda 1990-cı ildə tapıldıqdan sonra bir sıra şəxsi kolleksiyaçıların əlində olduğu bildirilən fosili əldə etdiyini açıqlayıb. Bu, ən yaxşı qorunmuş kəllə, onurğa sütunu və yumşaq toxumalara malik olan quşun qalığıdır. Muzeydən məlum olan 13 arxeopteriks nümunəsi qeyd olunub.

Muzeyin paleontoloqu Cinqmey O'Konnor bildirib ki, heç bir nümunə bu heyvanın bütün hekayəsini izah etmir. Əvvəlki nümunələrin əksəriyyəti natamam, kobud şəkildə hazırlanmış və ya əzilmiş halda olub, bu da onların təmin edə biləcəkləri məlumatları məhdudlaşdırır. Çikaqo nümunəsi daha əvvəl heç bir başqa nümunədə görülməmiş yumşaq toxumaları, bu quşun necə yaşadığını və onun dinozavrlarla dəqiq əlaqəsini daha yaxşı anlamağa kömək edən skelet haqqında yeni məlumatlar verir.

Arxeopteriks təxminən 150 milyon il əvvəl Yura dövründə yaşayıb. Bu quşlar kiçik lələkli dinozavrlardan təkamül keçirib və dinozavr nəslinin bir hissəsidir. Onlar həqiqətən də 66 milyon il əvvəl Yer kürəsinə çarpan asteroid nəticəsində kütləvi yoxa çıxan bu nəsildən yeganə sağ qalanlar olub. Arxeopteriks dişləri, uzun sümüklü quyruğu və əllərində pəncələr kimi sürünən xüsusiyyətləri ilə böyük, asimmetrik lələklərdən əmələ gələn qanadlara malik idi.

O'Konnor bildirib ki, fosil xeyli dərəcədə tamamlanıb, yalnız bir barmağın ucu yoxdur. O əlavə edib ki, lələklərin fosilləşmiş təəssüratları genişdir, fosil yeganə bütöv Arxeopteriksin onurğa sütununa malikdir. Onun quyruğunun ucunda iki kiçik fəqərə də daxil olmaqla, 24 fəqərə var ki, bu da əvvəllər düşünüldüyündən çoxdur. Digər unikal xüsusiyyət Arxeopteriksin ayaqlarının altındakı pulcuqlardır.