Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev martın 1-də ATƏM-in Minsk konfransının yeni sədri Yan Eliassonu qəbul edərkən demişdir ki, Minsk qrupunun fəaliyyətinin indiyədək səmərəsiz olmasına baxmayaraq, biz yenə də Ermənistan–Azərbaycan münaqişəsinin aradan qaldırılmasında ona ümid bəsləyir və belə hesab edirik ki, Mins qrupu bu missiyanı yerinə yetirməyə tamamilə qadirdir. Azərbaycan dövlətinin başçısı ümidvar olduğunu bildirmişdir ki, İsveç diplomatı Minsk qrupunun bütün bu dövrdəki fəaliyyətini təhlil edəcək, sanballı nəticələrə nail olmaq üçün daha fəal səylər göstərəcəkdir.

Heydər Əliyev Azərbaycan tərəfinin mövqeyini şərh edərək demişdir ki, respublika əvvəlki kimi yenə də münaqişənin siyasi vasitələrlə, sülh yolu ilə aradan qaldırılmasına tərəfdardır, məsələnin güc yolu ilə həllinin əleyhinədir, çünki müharibənin davam etməsinin perspektivi yoxdur. Prezident demişdir: “Biz atəşin, hərbi əməliyyatların dayandırılmasını istəyirik, lakin bir şərtlə, respublikanın ərazi bütövlüyü, onun sərhədlərinin toxunulmazlığı, Azərbaycanın bütün ərazisində vətəndaşların təhlükəsizliyi təmin edilsin”.

Heydər Əliyev Azərbaycan dövlətinin lap əvvəldən münaqişənin aradan qaldırılmasında beynəlxalq təşkilatlara ümid bəslədiyini qeyd edərək bildirmişdir ki, respublika hər dəfə xoş məram nümayiş etdirərək, həmin təşkilatların bölgədə sülh yaratmaq üçün göstərdiyi bütün təşəbbüsləri bəyənmişdir. Lakin erməni tərəfi sülh yaratmaq yolunda göstərilən bütün bu səyləri pozmuşdur. Bununla əlaqədar Azərbaycan dövlətinin başçısı demişdir ki, haqq-ədalət prinsipləri beynəlxalq birliyin çox vaxt etdiyi kimi “anlaşılmaz bitərəfliyi” gözləməyi deyil, münaqişədə iştirak edən hər iki tərəfin hərəkətlərinə obyektiv qiymət verilməsini tələb edir.

Yan Eliasson münaqişənin siyasi yolla aradan qaldırılmasının alternativinin olmaması fikrinə şərik çıxaraq, bütün əlaqədar tərəflərin bunu başa düşməsinin mühümlüyünü xüsusilə qeyd etmişdir.

O, bölgəyə səfər ərəfəsində görülmüş böyük hazırlıq işindən danışarkən bildirmişdir ki, əvvəlcə Moskvada və Ankarada olmuş, orada məsləhətləşmələr keçirmiş, Minsk konfransına daxil olan bir sıra ölkələrin nümayəndələri ilə görüşmüşdür. O cümlədən Rusiyada olarkən sülh yaratmaq prosesində ilk addımla - münaqişə zonasında atəşin dayandırılması ilə bağlı məsələlər müzakirə edilmişdir. Yan Eliassonun fikrincə, münaqişənin mərhələlərlə, tədricən aradan qaldırılması prinsipi əsas götürülərsə, indidən bilmək lazımdır ki, sonrakı adamlar necə olacaq. İsveç diplomatı belə hesab edir ki, həmin addımlar qoşunların işğal olunmuş ərazilərdən çıxarılmasından, kommunikasiyaların bərpasından, qaçqınların daimi yaşayış yerinə qayıtmasından ibarət olmalıdır. Diplomatın dediyinə görə, bundan sonra münaqişənin siyasi yolla aradan qaldırılmasına dair danışıqlara başlamaq mümkündür.

Yan Eliasson Minsk prosesinin bərpa olunmasının əlaməti kimi, münaqişə zonasında atəşin dayandırılmasını təklif etmişdir. O demişdir: “Ümid edirəm ki, biz indi “topların susması” barədə razılığa gələ bilərik”. Bununla yanaşı, diplomat belə bir cəhəti də başa düşdüyünü bildirmişdir ki, Azərbaycan tərəfi də “əks tərəfin bundan istifadə edərək, yeni hücumlara başlamayacağına” əmin olmalıdır.

Minsk qrupunun sədri xüsusi olaraq qeyd etmişdir ki, münaqişənin doğurduğu humanitar problemlərin həllində ATƏM Azərbaycana təsirli yardım göstərməyə, bu məqsədlə beynəlxalq birliyin səylərini səfərbər etməyə hazırdır.

Aslan Aslanov

AZƏRTAC-ın müxbiri