Bakı, 21 may (AZƏRTAC). Azərbaycanın zəngin maddi-mədəni irsinin daşıyıcısı olan İçəri Şəhər ərazisində tarixi əhəmiyyəti olan abidələrdən biri də Qız qalasının şimal tərəfində yerləşən Sıratağlı dini-memarlıq kompleksidir. Son vaxtlara qədər bu ərazi “Bazar meydanı” adlandırılsa da alimlərin araşdırmaları nəticəsində sözügedən məkanın əslində tamam başqa məqsədlə istifadə olunduğu aşkarlanıb. 

Sıratağlı dini-memarlıq kompleksi XX əsrin 60-cı illərində Qız qalasının ətrafında köhnə evlər sökülərkən təsadüf nəticəsində aşkar olunub. Abidənin şərq və qərb tərəfində isə iki kiçik qapı kandarının qalıqları aşkarlanıb. Qapıların gündoğan və günbatan istiqamətində yerləşməsi abidənin əvvəllər günəşə sitayişlə bağlı məbəd olması ilə əlaqələndirilir. Məbədin şərq və qərb qapılarından içəri daxil olmaq üçün diz üstə oturmaq lazım idi ki, bu da günəşə sitayiş etməklə izah olunur. Arxeoloji qazıntılar nəticəsində Sırаtаğlı аbidənin həyətinin döşəməsinin altında 50-dən çох qəbir də aşkar edilmişdir. Qəbirlərin istiqаməti оnlаrın əksəriyyətinin müsəlmаn qəbirləri оlduğunu göstərir. Bəzi hаllаrdа sümüklər qəbrin bir tərəfinə tоplаnmış vəziyyətdə tapılmışdır ki, bu dа onların burа uzаq yеrlərdən gətirilib dəfn оlunduğunu göstərir.

İçəri Şəhərdə aparılan abadlıq işlərinin miqyası genişləndikcə, şəhərin tarixi hissəsinin görkəminə xələl gətirmədən görülən işlər burada yerləşən qədim mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyətini daha da artırır. 2010-cu ildə Avstriya mütəxəssisləri tərəfindən Sıratağlı dini-memarlıq müasir muzey ekspozisiyasının tələblərinə uyğun təmir və tərtibat işləri aparılmışdır. Ekspozisiyada təqdim olunan abidələr tunc dövründən başlayaraq geniş bir tarixi dövrü əhatə edir. Bütpərəstlik dövrünün heykəlləri əzəmətliliyi ilə fərqlənir. Erkən orta əsrlərə aid çin, ərəb və Orta Asiya mənbələrinin verdiyi məlumata görə belə daş fiqurlar məşhur döyüşçülər və ordu başçılarının şərəfinə ucaldılır, bu tipli heykəllər müqəddəs hesab olunub onlara sitayiş edilirmiş. Bütün deyilənlərə yekun olaraq bildirmək olar ki, Sıratağlı abidə minilliklər ərzində Azərbaycan ərazisində bir-birini əvəz edən dinlər üçün müqəddəs ibadətgah olmuşdur. Dünyanı bəzən Azərbaycan Tədqiqatçıları bu abidənin analogiyasına bir çox ölkələrdə rast gəliblər.

Bəlkə də elə ziyarətgah olduğu üçün bu məkana gələrkən insan sanki özündə rahatlıq tapır. Odur ki, İçəri Şəhərə gələrkən bu müqəddəs məkanı ziyarət etməyi unutmayın.