Bakı, 4 oktyabr, Ceyhun Alışlı, Flora Şükürova, AZƏRTAC

Muzeylər bəşər tarixinin müəyyən məqamını özündə yaşadaraq onun maddi-mənəvi xəzinəsinə sahib çıxmaqla əsrlərdən-əsrlərə körpü olan tarixi məkandır. Muzeylər qiymətli əşyaların, maddi sərvətlərin saxlanc yeri hesab edilsə də, eyni zamanda, elm, maarif müəssisəsi kimi də fəaliyyət göstərir. Ölkəmizdə mövcud olan 180-dək muzeyin hər biri əslində zəngin yaradıcılıq məkanıdır. Çoxsaylı tarixi eksponatların saxlanc yeri kimi tanınan bu müqəddəs məkanlar, o cümlədən neçə-neçə elmi araşdırmaların, tədqiqat işlərinin canlı şahididir. Bu günlərdə yaranmasının 50 illiyini qeyd edən Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyi də belə məkanlardandır. Bu tarixi sənət ocağının yarıməsrlik fəaliyyəti ilə yaxından tanış olmaq üçün muzeyin direktoru, Əməkdar Mədəniyyət İşçisi Alla Bayramova ilə həmsöhbət olduq. AZƏRTAC müsahibəni təqdim edir:

-Alla xanım, əvvəlcə Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyinin yarıməsrlik fəaliyyətində aparılan əsas məqsədyönlü işlərə nəzər salaq.

-Bildiyiniz kimi, Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyi 1967-ci il martın 13-də yaradılıb. Əlbəttə ki, muzey yarıməsrlik fəaliyyətində səmərəli işlərlə məşğul olmaqla yanaşı, musiqi mədəniyyəti tarixinə aid materialların aşkar edilməsi, toplanması, muzey kolleksiyalarının zənginləşdirilməsi, qorunması, öyrənilməsi və təbliği üzrə həm Azərbaycanda, həm də xaricdə böyük işlər görüb. Bu ənənə bu gün də uğurla davam etdirilir. Bu məqsədlə muzey xarici ölkə arxivlərində elmi araşdırmalara cəlb edilib. Bunun üçün Azərbaycan musiqi tarixinə aid bütün qiymətli eksponatlar müvafiq olaraq xarici ölkələrdən muzeyə gətirilir. Bütün bunlar Azərbaycan milli musiqi mədəniyyətinin dəyərli nümunələridir. Qeyd edilən istiqamətdə bütün qüvvəmizi səfərbər etmişik. Son illərdə muzeydə çoxsaylı işlər görülüb, bu yöndə işimizi davam etdiririk. Hazırda muzeyimizin nəzdində 15 musiqiçini özündə birləşdirən Qədim Musiqi Alətləri Ansamblı fəaliyyət göstərir. Bu ansambl nəinki ölkəmizdə, həm də tez-tez xarici ölkələrdə konsert proqramları ilə çıxış edir. Qədim Musiqi Alətləri Ansamblının hər bir çıxışı maraqla qarşılanır.

-Hazırda muzeydə nə qədər eksponat yer alır?

- Muzeyin yarıməsrlik fəaliyyəti dövründə ümumilikdə 55 mindən çox eksponat toplanıb. Bu eksponatlar içərisində milli musiqi alətləri ilə yanaşı, dünya xalqlarının musiqi alətləri, not əlyazmaları, fotoşəkillər, təsviri sənət nümunələri və çox nadir səs yazıları var. Muzeydə 277 ədəd musiqi aləti qorunub saxlanılır. Bunların 208-i milli, 69-u isə qeyri-milli alətdir. Bundan başqa, muzeydə Keçəçioğlu Məhəmmədin və Xan Şuşinskinin qavalları, Şirin Axundovun, Qurban Pirimovun, Məmmədağa Muradovun, Bəhrəm Mansurovun, Həbib Bayramovun, Səid Rüstəmovun, Qasım Qasımovun, Kamil Əhmədovun və Ramiz Quliyevin tarları, Aşıq Hüseyn Saraclının, Aşıq Xanların, Aşıq Pənah Qurbanovun, Rəhilə Həsənovanın sazları və Qılman Salahovun kamançası saxlanılır. Sevindirici haldır ki, bu gün muzeyimizin tərkibində üç muzey filialı da fəaliyyət göstərir. Bunlar Xalq Çalğı Alətləri Daimi Sərgi Muzeyi, Niyazinin mənzil muzeyi, Vaqif Mustafazadənin ev muzeyidir. Bu muzeylərin hər birində ayrı-ayrılıqda mövcud olan eksponatlar da bir növ Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyinin eksponatları sırasında qərarlaşır. Gələcəkdə muzeyin nəzdində fəaliyyət göstərəcək Qara Qarayevin ev muzeyi isə hazırlıq mərhələsindədir.

-Bu gün muzeyinizin beynəlxalq qurumlarla əməkdaşlığı hansı səviyyədədir?

-Əvvəlcə onu deyim ki, Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyi respublikamızda və beynəlxalq arenada reallaşan elmi seminarlarda və festivallarda fəal iştirak edir. Biz 2010-cu ildə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyi və TÜRKSOY-un təşkilatçılığı ilə “Türk xalqlarının musiqi alətləri” beynəlxalq elmi simpoziumunu gerçəkləşdirdik. Bu, Azərbaycanda ilk dəfə olaraq musiqidə türk birliyi haqqında beynəlxalq forum kimi tarixə düşdü. Bundan başqa, biz bir sıra beynəlxalq komitə və assosiasiyalarla əməkdaşlıq edirik. Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyi 1994-cü ildən Beynəlxalq Muzeylər Şurasının (İCOM) üzvüdür. Muzeyin direktoru olaraq bir sıra beynəlxalq komitələrdə ölkəmizi təmsil edirəm. Diqqətinizə çatdırım ki, 2010-cu ildən Musiqi Muzeyləri və Kolleksiyaları Assosiasıyasının Beynəlxalq Komitəsinin həmtəsisçisi və üzvü olmaqla yanaşı, Söz və Musiqi Öyrənilməsi Assosiasiyasının (WMA) ölkəmizdən yeganə üzvü seçilmişəm. Bundan başqa, Musiqi Alətləri Muzeyləri və Kolleksiyaları Beynəlxalq Komitəsinin (СIMCIM) idarə heyətinin və Ədəbiyyatçıların və Bəstəkarların Muzeyləri Beynəlxalq Komitəsinin (ICLM) idarə heyətinin üzvüyəm. Muzeyimiz 2012-ci ildən “İntermuzey” Beynəlxalq Festivalında iştirak edir. Biz bu yöndə bütün lazımi əlaqələrimizi qurmuşuq. Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyi istər yerli, istərsə də beynəlxalq tədbirlərdə fəal iştirak edir. Bundan sonra da bu istiqamətdəki fəaliyyətimizi genişləndirməyi düşünürük.

-Muzey təbliğat kampaniyasını hansı şəkildə aparır?

-2008-ci ildən muzeyimizin nəzdində Klassik Musiqi Həvəskarları Klubu fəaliyyətə başlayıb. Klubun əsas məqsədlərindən biri iştirakçıları klassik musiqi sahəsində maarifləndirməkdir. Klubun konsertlərində iştirak edən qonaqlar nəticədə muzeyin imkanları ilə də yaxından tanış ola bilirlər. Fəaliyyət göstərdiyi dövrdən bu günə kimi klub 110 tədbir reallaşdırıb. Eyni zamanda, muzeyimiz təbliğat kampaniyası üçün kütləvi informasiya vasitələri ilə əməkdaşlığa geniş diqqət ayırır. Bundan başqa, muzeyin www. musicmuseum.az vebsaytı və “Facebook” ünvanı üç dildə (Azərbaycan, rus və ingilis) fəaliyyət göstərir. Həmçinin, muzeydə gerçəkləşən tədbirlər haqqında xəbərlər, elanlar mütəmadi olaraq Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin rəsmi internet saytında (www.mct.gov.az) yerləşdirilir.

-Muzeydəki eksponatların tədqiqi üçün hansı işlər görülür?

-Əlbəttə ki, hər zaman eksponatların tədqiqi və təbliği məsələsi prioritetdir. Bu gün də muzeyin kolleksiyalarını tədqiq və təbliğ etmək məqsədilə çoxsaylı elmi işlər aparılır, bəstəkarlarımızın naməlum əsərləri aşkar edilərək tədqiq edilir. Bu yöndə yeni nəşrlər, kitablar və elmi monoqrafiyalar çap edilir. Qeyd edilən nəşrlər Azərbaycan, rus və ingilis dillərində çap olunaraq lazımi yerlərə göndərilir. Bu nəşrlərdən olan “Azərbaycan musiqi mədəniyyəti simalarda”, “Azərbaycan musiqi alətləri”, “Qadınlar Azərbaycanın musiqi həyatında”, xalq çalğı alətləri orkestri üçün “Ləzgi rəqsi” partiturası, “Niyazinin piano üçün pyesləri”, “Azərbaycan bəstəkarlarının piano üçün əsərləri”, Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə çap edilən “Qara Qarayev. Həyat və yaradıcılığı Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyinin materiallarında”, “Поэмы Низами Гянджеви в констексте взаимоотражения искусств” kitablarını misal göstərmək olar. Bundan başqa, UNESCO-nun dəstəyi ilə nəşr edilən “Keçmişin unudulmuş səsləri”, “American Voices”in dəstəyi ilə ərsəyə gələn “Jazz-Mugham Bridges” diskləri və “Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyinin tapıntıları” kompakt diski bu qəbildəndir. Muzeyimiz, eyni zamanda, Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə Azərbaycan muğamları” layihəsi çərçivəsində ərsəyə gələn “Qarabağ xanəndələri” adlı musiqi albomunun hazırlanmasında iştirak edib.

-Muzeyin 50 illiyi hansı əlamətdar hadisələrlə yadda qaldı?

-Ümumiyyətlə, Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyi digər muzeylər və sənət ocaqları kimi dövlətin qayğısı ilə əhatələnib.

Bu gün muzey əməkdaşlarından 7 nəfərin fəxri adı, 3 nəfərin isə elmi dərəcəsi var. Əlbəttə ki, fəaliyyətimizin bütün istiqamətlərində ölkə rəhbərliyinin qayğısını hiss edirik. Muzeyimizin 50 illiyi ərəfəsində Prezident İlham Əliyevin müvafiq Sərəncamı ilə mən “Tərəqqi” medalı ilə, iki nəfər əməkdaşımız isə “Əməkdar Artist” fəxri adı ilə təltif edildi. Bu, Prezidentimizin bütövlükdə Azərbaycan mədəniyyətinə və incəsənətinə göstərdiyi diqqət və qayğının nəticəsidir. Bu, bütün kollektivimiz üçün ən əlamətdar hadisədir. Çalışırıq ölkə rəhbərliyinin bizə göstərdiyi etimadı layiqli şəkildə doğruldaq. İnanıram ki, muzeyimizin fəaliyyət dairəsi daha da genişlənəcək, qarşımızda qoyulan bütün tapşırıqların icrasına məsuliyyətlə yanaşacağıq.

-Müsahibə üçün sağ olun.