Bakı, 14 iyul, AZƏRTAC

İyulun 14-də Bakı Dövlət Universitetində (BDU) görkəmli alim və ictimai xadim, Azərbaycanda fiziologiya elminin banisi, 1944-1950-ci illərdə BDU-nun rektoru olmuş Əməkdar elm xadimi, akademik Abdulla Qarayevin anadan olmasının 110 illiyinə həsr edilmiş onlayn dəyirmi masa keçirilib.

BDU-dan AZƏRTAC-a bildirilib ki, tədbirin moderatoru, universitetin Elmi fəaliyyətin təşkili və innovasiyalar mərkəzinin direktoru Məmməd Rəcəbov Azərbaycanın ilk fizioloq alimi Abdulla Qarayevin həyat və yaradıcılığı haqqında məlumat verib. Vurğulayıb ki, Azərbaycan elminə böyük töhfələr vermiş Abdulla Qarayev elm və təhsil tariximizdə silinməz iz qoyub.

BDU-nun rektoru Elçin Babayev akademik Abdulla Qarayevin çoxşaxəli elmi və ictimai fəaliyyətindən danışıb. Qeyd edib ki, 1938-ci ildə təməli qoyulan Eksperimental fiziologiya laboratoriyasının ilk təşkilatçılarından biri olmuş akademik Abdulla Qarayev bütün həyatını fiziologiya, biologiya və tibb elmlərinin müxtəlif nəzəri və təcrübi sahələrinin inkişafı işinə həsr edib. 1941-ci ildən BDU-da çalışmağa başlayan A.Qarayev rektor vəzifəsinədək yüksəlib. Alimin qətiyyətli fəaliyyəti nəticəsində 1950-ci illərin ortalarında universitet ölkədə ən güclü elmi mərkəzə çevrilib. A.Qarayev tabeliyində çalışan əməkdaşların qayğısına qalıb, onların problemlərinin həllinə əlindən gələni köməyi əsirgəməyib. Bu səbəbdən onun əziz xatirəsi həmişə uca tutulur və ehtiramla yad edilir.

AMEA-nın vitse-prezidenti, akademiyanın həqiqi üzvü, AMEA-nın Molekulyar Biologiya və Biotexnologiyalar İnstitutunun direktoru İradə Hüseynova “Akademik Abdulla Qarayev elmin təşkilatçısı kimi” mövzusunda məruzə ilə çıxış edib. Vurğulayıb ki, akademik A.Qarayev adını Azərbaycanın elm tarixinə milli fiziologiya məktəbinin yaradıcısı kimi qızıl hərflərlə yazdırıb. Respublikada insan və heyvan fiziologiyası sahəsində fundamental tədqiqatlar aparan ilk akademik qurum məhz onun təşəbbüsü ilə Azərbaycan SSR EA-nın Zoologiya İnstitutunda yaradılan Fiziologiya şöbəsi olub. Sonradan Rəyasət Heyəti yanında sektor statusu alan bu qurumun əsasında 1968-ci ildə Fiziologiya İnstitutu təsis olunub. Bu gün akademik Abdulla Qarayevin adını daşıyan Fiziologiya İnstitutu onun rəhbərliyi dövründə irəli sürdüyü ideyaları inkişaf etdirərək respublikada aparılan fizioloji tədqiqatların koordinasiyasını həyata keçirir, gənc kadrların yetişdirilməsinə töhfə verir.

Daha sonra Fiziologiya İnstitutunun direktoru, professor Ulduz Həşimovanın, AMEA-nın müxbir üzvü, Azərbaycan Tibb Universitetinin A.Qarayev adına Normal fiziologiya kafedrasının müdiri, professor Arif Məmmədovun, Fiziologiya İnstitutunun baş elmi işçisi Rafiq Qasımovun, BDU-nun İnsan və heyvan fiziologiyası kafedrasının müdiri, dosent Validə Mədətovanın və kafedranın dosenti Ruhəngiz Babayevanın və doktorant Könül Həsənovanın çıxışları dinlənilib.

Çıxışlarda akademikin keçdiyi mənalı ömür yolu, yüksək insani keyfiyyətləri, milli fiziologiya məktəbinin yaradıcısı kimi Azərbaycan elmi istiqamətində gördüyü işlər, dünyada analoqu olmayan Naftalan neftinin, Azərbaycanın şəfaverici sularının (Badamlı, İstisu, Turşsu və sair) və dərman bitkilərindən hazırlanan preparatların insan orqanizminə müalicəvi təsirinin öyrənilməsi istiqamətində apardığı elmi tədqiqatlar, Azərbaycan dilində dərsliklər nəşr etdirməsi, pedaqoji və ictimai fəaliyyəti haqqında ətraflı məlumat verilib.

Ailə üzvləri adından akademik Abdulla Qarayevin nəvəsi, Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasının Tibbi-bioloji elmlər kafedrasının dosenti, biologiya üzrə fəlsəfə doktoru Vəfa Adıgözəlova çıxış edərək BDU-nun rəhbərliyinə, AMEA-nın Biologiya və Tibb Elmləri bölməsinə və tədbirdə iştirak edən bütün qonaqlara minnətdarlığını çatdırıb.

Onlayn dəyirmi masa Fiziologiya İnstitutunun Abdulla Qarayev haqqında hazırladığı sənədli filmin nümayişi ilə başa çatıb.