Bakı, 29 sentyabr, AZƏRTAC

BMT-nin Baş katibi Antonio Quterreş təşkilatın işi barədə illik məruzəsini Baş Assambleyanın nümayəndələrinə təqdim edib. Baş katib həmin məruzədə pandemiyadan sonrakı bərpa dövründə qlobal idarəetmənin yeni modelini əsas götürməyə, dünyada daha artıq bərabərliyə nail olmağa, maliyyə və ticarət sistemlərindəki uyğunsuzluqları aradan qaldırmağa, təbiətlə dost olmağa çağırıb. O xəbərdarlıq edib ki, bu gün dünya İkinci Dünya müharibəsi dövründən sonra ən qlobal ressesiyanın astanasındadır, qlobal istiləşmə baxımından isə geri qayıtmaq mümkün olmayan həddə yaxınlaşıb.

AZƏRTAC BMT-nin saytına istinadla xəbər verir ki, Baş katib deyib: “Pandemiya dünyamızın nə dərəcədə kövrək olduğunu göstərdi. Onilliklər boyu etinasızlıq göstərilən problemlər aşkar edildi: səhiyyə sistemlərinin zəifliyi, sosial müdafiədə qüsurlar, struktur qeyri-bərabərliyi, ətraf mühitin vəziyyətinin pisləşməsi və iqlim böhranı”.

A.Quterreşin sözlərinə görə, hələ COVID-19 pandemiyasından əvvəl də aşkar görünürdü ki, bəşəriyyət 2030-cu ilə qədər davamlı inkişaf sahəsində qarşıya qoyulan hədəflərə nail ola bilməyəcək.

Baş katib vurğulayıb: “İndi bizi İkinci Dünya müharibəsi dövründən bəri ən dərin qlobal resessiya və 1870-ci ildən bəri gəlirlərin ən genişmiqyaslı azalması gözləyir”.

Baş katib narahatdır ki, ifrat yoxsulluq şəraitində yaşayan insanlar ordusuna daha yüz milyona yaxın insan əlavə olunacaq. Buna yol verməmək üçün bütün ölkələri həmrəyliyə çağıran Antonio Quterreş deyib: “Davamlı inkişaf sahəsində əldə edilmiş tərəqqini saxlamaq üçün biz elə indi fəaliyyətə başlamalıyıq. Bizi ortaq tale bağlayır. Ümumi hədəflərimizə nail olmaqda və müştərək dəyərlərimizi qoruyub saxlamaqda bizə yalnız həqiqi həmrəylik və birlik kömək edə bilər”.

Müasir dünyada həmrəyliyini çatışmadığını göstərən Baş katib inkişafın məqsədləri üçün maliyyələşdirməni artırmağa çağırıb.

A.Quterreş iqlim dəyişmələri mövzusuna da toxunaraq vurğulayıb ki, COVID-19 pandemiyası təbiət ilə insanın münasibətlərində harmoniyanı bərpa etməyin son dərəcə zəruri olduğunu göstərib.

O deyib: “İqlim dəyişmələri baxımından biz pandemiyadan əvvəlki – geri qayıtmaq mümkün olmayan həddə yaxınlaşmışıq. COVID-19 pandemiyasından sonrakı bərpa dövrü iqlim dəyişmələrinə qarşı mübarizə tədbirləri ilə müşayiət olunmalıdır. Dünya üzrə tullantıların həcmi rekord həddə çatıb”.

Baş katib hər yerdə insan hüquqlarına riayət edilməməsini pisləyib və xatırladıb ki, bu il fevral ayında o, insan haqları sahəsində fəaliyyətə çağırmışdı. BMT gender bərabərliyinə nail olmağı, azlıqların nümayəndələrini müdafiə etməyi və vətəndaş cəmiyyətinin fəaliyyət məkanını genişləndirmək üçün nə mümkündürsə həyata keçiriləcəyini vəd etmişdi.

BMT rəhbəri təşkilatın sülhün təmin edilməsinə yönəlmiş səyləri barədə məlumat verərək, 2020-ci il martın 23-də qlobal atəşkəsə çağırmasını xatırladıb. Baş katibin bu çıxışı geniş dəstək qazanmışdı. Təhlükəsizlik Şurası, habelə 180-ə yaxın ölkə, 20 silahlı qrupun çoxu və 800 vətəndaş cəmiyyəti təşkilatı onu dəstəkləmişdi. Quterreş zorakılığı pisləyərək deyib ki, zorakılıq təkcə döyüş meydanında olmur. Onun sözlərinə görə, bu gün qadınların çoxu öz evlərində, izolyasiya və karantin şəraitində bir yerdə olduqları insanlar tərəfindən zorakılıqla üzləşirlər.

BMT rəhbəri bütün ölkələri COVID-19-a qarşı mübarizə planlarına zorakılığın qarşısının alınması ilə bağlı tədbirlər daxil etməyə çağırıb.

Baş katib Afrikada inkişaf, BMT-nin humanitar fəaliyyəti, tərksilah, narkotiklərə və terrorizmə qarşı mübarizə məsələlərini də diqqətdən kənardan qoymayıb.

BMT rəhbəri pandemiyadan sonrakı dövrdə dünyamızın yalnız az sayda insanlar üçün sərfəli olan əvvəlki qaydalara qayıda bilməyəcəyini qeyd edərək dövlətlər daxilində yeni ictimai müqaviləyə və dövlətlər arasında yeni qlobal razılaşmaya çağırıb.

BMT-nin Baş katibi deyib: “Gəlin öz üzərimizə öhdəlik götürək ki, bərpa dövründə dünyamızı daha yaxşı edəcəyik, 75 il bundan əvvəl imzalanmış və bu gün də bizim üçün yolgöstərən ulduz kimi xidmət edən Nizamnamədə əks olunmuş qətiyyəti qoruyub saxlayacağıq”.