Bakı, 29 oktyabr, AZƏRTAC

Bakı Dövlət Universiteti (BDU) bu ali məktəbin, həmçinin Azərbaycan ali təhsil tarixində müstəsna xidmətləri ilə seçilən professor və müəllimlərimizin, ictimai-siyasi xadimlərimizin bu elm və təhsil məbədinə verdiyi töhfələrlə bağlı silsilə yazılarını davam etdirir. Yazıların qəhrəmanları isə ürəyi Vətən üçün alışıb-yanan, yetişdirdiyi mütəxəssislərlə, Azərbaycanda elmin, təhsilin inkişafına verdiyi töhfələrlə ürəklərdə əbədi iz qoymuş Qarabağ bölgəsinin elm-təhsil fədailəri, ictimai-siyasi xadimləridir. Sentyabrın 27-dən davam edən haqq mübarizəmizdə qazanılan qələbələr onların da ruhlarını şad edir. Növbəti yazı 1988-1994-cü illərdə Bakı Dövlət Universitetinin elmi işlər üzrə prorektoru olmuş akademik Cəlal Allahverdiyevlə bağlıdır.

Bu barədə AZƏRTAC-a BDU-dan məlumat verilib. Bildirilib ki, akademik Cəlal Allahverdiyev 1929-cu il sentyabrın 17-də Şuşa şəhərində anadan olub. 1946-cı ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinə (indiki Bakı Dövlət Universiteti) qəbul olub, 1951-ci ildə oranı fərqlənmə diplomu ilə bitirərək əvvəlcə universitetin, iki aydan sonra akademik Mstislav Keldışın təklifi ilə Moskva Dövlət Universitetinin aspiranturasında təhsilini davam etdirib. O, 1957-ci ildə Moskva Dövlət Universitetində namizədlik, 1968-ci ildə SSRİ Elmlər Akademiyasının Tətbiqi Riyaziyyat İnstitutunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edərək, 1969-cu ildə professor elmi adı alıb. 1972-ci ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, 2001-ci ildə həqiqi üzvü seçilib. 1956-1960-cı illərdə universitetdə baş müəllim, dosent, 1960-cı ildən Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Hesablama Mərkəzində şöbə müdiri, elmi işlər üzrə direktor müavini, 1969-cu ildə akademiyanın Kibernetika İnstitutunda direktor müavini, 1970-1988-ci illərdə direktor olub. 1988-1994-cü illərdə BDU-nun prorektoru, 1994-2017-ci illərdə universitetin Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsində Əməliyyatların tədqiqi və riyazi modelləşdirmə kafedrasının müdiri vəzifəsində çalışıb.

Cəlal Allahverdiyev funksional analiz sahəsində mütəxəssis kimi tanınıb. Əsas işləri funksional analiz, stoxastik analiz və idarəetmə məsələlərinə həsr olunub. Aldığı elmi nəticələr “Allahverdiyev teoremi”, “Allahverdiyevin variasiya prinsipi”, “Allahverdiyev lemması” kimi funksional analiz və cəbr üzrə xarici ədəbiyyatda yeni nəticələrin alınması üçün istifadə olunmuş və riyaziyyatçılar tərəfindən yüksək qiymətləndirilib. Onun tələbələri ilə birgə dərc edilmiş bir sıra əsərlərində kompüterlərin iş prinsiplərinin nəzəri əsaslarının araşdırılması, təkmilləşdirilməsi, təbii dillərdə, o cümlədən Azərbaycan dilində kompüterlə ünsiyyət mexanizmlərinin işlənib hazırlanması və Azərbaycan dilinin qrammatikasının təkmilləşdirilməsi, Azərbaycan dilinin formal qrammatikasının yaradılması istiqamətində fundamental məsələlər araşdırılıb və mühüm elmi nəticələr alınıb, deduktiv maşında qeyri-səlis çoxluqların təsviri və deduktiv nəticə alınmasının uyğun mexanizmi verilib.

Akademikin elmi rəhbərliyi ilə 6 elmlər doktoru, 40-dan çox fəlsəfə doktoru hazırlanıb, öz elmi məktəbini yaradıb. O, 130-dan çox elmi əsərin müəllifidir. 1975-ci ildə ABŞ, 1976-cı ildə isə Böyük Britaniyanın bir sıra ali məktəblərində mühazirələr oxuyub. 1996-cı ildə Hindistan, 1997-ci ildə isə Argentinada keçirilmiş məktəblilərin Beynəlxalq riyaziyyat olimpiadasında Azərbaycan komandasının rəhbəri olub. 1998-2000-ci illərdə İstanbul Universitetində çalışıb. Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının elmi redaksiya şurasının üzvü olub.

1972-ci ildə Azərbaycan SSR Dövlət Mükafatına, 1981-ci ildə Əməkdar elm xadimi adına layiq görülübdür.

Akademik Cəlal Allahverdiyev 2017-ci il yanvarın 19-da Bakıda vəfat edib.

Əminik ki, Qarabağın tamamilə işğaldan azad ediləcəyi, müzəffər Azərbaycan Ordusunun üçrəngli bayrağımızı unudulmaz Cəlal Allahverdiyevin dünyaya göz açdığı, musiqinin beşiyi sayılan Şuşa şəhərində ən hündür nöqtəyə sancacağı gün uzaqda deyil!‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬