Bakı, 1 oktyabr, AZƏRTAC

Oktyabrın 1-də Azərbaycan Respublikası Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin (DQİDK) təşkilatçılığı ilə “Dini maarifləndirmədə dini ədəbiyyatın yeri və rolu” mövzusunda konfrans keçirilib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, konfransda DQİDK-nın rəhbərliyi, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasının millətlərarası münasibətlər, multikulturalizm və dini məsələlər üzrə şöbəsinin nümayəndəsi, Dövlət Komitəsi yanında fəaliyyət göstərən dinşünaslıq üzrə komissiyanın üzvləri, ilahiyyatçı alimlər, nəşriyyat rəhbərləri iştirak ediblər.

Tədbirdə çıxış edən Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsi sədrinin müavini Gündüz İsmayılov dini təyinatlı ədəbiyyatın idxalına və yayılmasına nəzarətin Komitənin fəaliyyət istiqamətlərindən birini təşkil etdiyini bildirib. O, eyni zamanda, bu sahəyə xüsusi diqqət yetirildiyini vurğulayıb. Sədr müavini müstəqilliyimizin ilk illərində bu sahədə mövcud olan xaosun qanunvericiliklə tənzimləndiyini, hazırda yad dini ideologiyaların yayılmasının qarşısının alınmasına ciddi nəzarət edildiyini vurğulayıb, əvvəlki illərlə müqayisədə ölkədə çap edilən zərərli dini ədəbiyyatların sayının kifayət qədər azaldığını deyib. O, dini təhlükəsizliyin zəmini kimi dini ədəbiyyatlara nəzarətlə yanaşı, yerli müəlliflərin sayının artırılmasına önəm verildiyini diqqətə çatdırıb. Vurğulayıb ki, xaricdə hazırlanan dini ədəbiyyat həmin ölkənin həyat tərzini, onların dünyaya baxışını özündə ehtiva edir. Bu nöqteyi-nəzərdən dini ədəbiyyatın böyük əksəriyyəti yerli müəlliflər tərəfindən hazırlanmalıdır. O, Mənəvi Dəyərlərin Təbliği Fondu tərəfindən bu istiqamətdə lazımi addımların atıldığını, yerli müəlliflərin kitablarının nəşrinə kömək göstərildiyini bildirib.

Sonra DQİDK-nın dinşünaslıq ekspertizası şöbəsinin müdiri Nahid Məmmədov geniş təqdimatla çıxış edib. O, ölkədə nəşr olunmaq məqsədilə dinşünaslıq ekspertizasına təqdim olunan dini məzmunlu ədəbiyyatlar, eyni zamanda, dini məzmunlu məlumat materiallarının nəzarət markası ilə markalanması, dini ədəbiyyatların satışı ilə məşğul olan ixtisaslaşdırılmış satış məntəqələri barədə məlumat verib. Bildirib ki, dinşünaslıq ekspertizasına təqdim edilən ədəbiyyatlarda insanpərvərlik prinsiplərinə zidd dini cərəyanların təbliğinə, dini nifrət və düşmənçiliyə rəvac verəcək fikirlərə yer verilməməlidir. 2018-ci ilin yanvar-iyun ayları ərzində 463 dini ədəbiyyatın ölkəmizə idxal edildiyini, onlardan 104-nün nəşr edildiyini, 19-na isə razılıq verilmədiyini bildirib. Əlavə edilib ki, ötən il 613 adda, bu ilin yanvar-iyun aylarında 171 adda dini ədəbiyyata nəzarət markası verilib. Dini məzmunlu ədəbiyyatın ixtisaslaşdırılmış məntəqələrdə satışının önəminə də toxunan N.Məmmədov ölkə ərazisində 100-ə yaxın mağazada dini təyinatlı məmulatların satıldığını, ancaq onlardan 42-sinin müvafiq razılığı olduğunu diqqətə çatdırıb. Bu istiqamətdə dini ədəbiyyatın satışını həyata keçirən hüquqi və fiziki şəxslərlə davamlı görüşlər keçirildiyini bildirib.

Milli-dini ədəbiyyatın formalaşdırılmasının önəmindən bəhs edən N.Məmmədov tərcümə ədəbiyyatının yerli ədəbiyyata nisbətən daha çox inkişaf etdiyini bildirib. İlin birinci yarısında çap edilən ədəbiyyatın 23 faizinin yerli müəlliflərə məxsus olduğunu deyib. O qeyd edib ki, XXI əsr müəlliflərinin təkrarlanan kitablarının ölkədə yayılması məqsədəuyğun deyil.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasının millətlərarası münasibətlər, multikulturalizm və dini məsələlər şöbəsinin əməkdaşı Əliheydər Zülfüqarov konfransın əhəmiyyətinə toxunaraq belə mövzuların cəmiyyətimizdəki önəmindən bəhs edib. Diqqətə çatdırıb ki, müsəlman olmayan din daşıyıcılarına qarşı ayrı-seçkiliyin, antisemitizmin ədəbiyyatlarda təbliği arzuolunmazdır. Ə.Zülfüqarovun sözlərinə görə, bir vaxtlar Azərbaycanda istər dini ədəbiyyatların nəşri, istərsə də idxalı sahəsində pərakəndəlik hökm sürüb. Lakin bu sahədə boşluqların aradan qaldırılması üçün dövlət tərəfindən adekvat tədbirlər həyata keçirilib, qanunvericilik bazası təkmilləşdirilib. Prezident Administrasiyasının millətlərarası münasibətlər, multikulturalizm və dini məsələlər şöbəsinin əməkdaşı bildirib ki, dövlət tərəfindən dini icmaların məbədləri bərpa edilməklə yanaşı, onların müqəddəs kitablarının, dini ədəbiyyatlarının nəşri və yayımı istiqamətində də işlər həyata keçirilir.

AMEA-nın Şərqşünaslıq İnstitutunun əməkdaşı, Azərbaycan İlahiyyat İnstitutunun müəllimi Elvüsal Məmmədov “Dini ədəbiyyatın tərcüməsi: mövcud vəziyyət və problemlər” mövzusunda məruzə ilə çıxış edib. O, dini məzmunlu ədəbiyyatın tərcüməsi zamanı Azərbaycan dilinin üslub normalarının pozulması, dilimizin zəngin ifadə imkanlarından az istifadə edilməsi, orfoqrafiya qaydalarına riayət edilməməsi kimi problemlərə toxunub. E.Məmmədov dini ədəbiyyatın tərcüməsi ilə məşğul olanların dini bilgilərinin olmasının vacibliyinə də toxunub.

Yazıçı, ilahiyyatçı-psixoloq Rövşən Abdullayev çıxışında dini ədəbiyyatlar yazılarkən günümüzdə aktual olan mövzulara müraciətə, məntiqi arqumentlərə əsaslanmaya, dini tolerantlıq və məzhəblərarası vəhdətin qorunmasına, humanizm prinsiplərinin təbliğinə xüsusi diqqət yetirilməsinin əhəmiyyətinə diqqət çəkib.

Konfrans ölkəyə idxal olunan və ölkədə nəşr olunan dini təyinatlı ədəbiyyatın ekspertizası, bu sahədə nəşriyyatların üzərinə düşən vəzifələrin müzakirəsi ilə davam edib.