Bakı, 13 fevral, AZƏRTAC

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu və Özbəkistanın ölkəmizdəki səfirliyinin birgə təşkilatçılığı ilə “Zahirəddin Məhəmməd Babur və Azərbaycan” adlı onlayn beynəlxalq elmi konfrans keçirilib. Dahi özbək şairi, görkəmli dövlət xadimi Zahirəddin Məhəmməd Baburun anadan olmasının 538 illiyi münasibətilə keçirilən konfransda Özbəkistanın və Əfqanıstanın Azərbaycandakı səfirləri də iştirak ediblər.

Bu barədə AZƏRTAC-a Ədəbiyyat İnstitutunun İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsindən məlumat verilib. Bildirilib ki, konfransı giriş sözü ilə açan Ədəbiyyat İnstitutunun direktoru, akademik İsa Həbibbəyli fevralın 8-dən başlayaraq bütöv həftənin Özbəkistanla bağlı ədəbi-mədəni tədbirlərə həsr edildiyini bildirib, Nizami və Nəvaiyə həsr olunmuş konfransdan sonra Babura konfrans həsr edilməsini qardaşlıq əlaqələrinə nümunə adlandırıb. O, Azərbaycanla Özbəkistan ədəbi əlaqələrinin inkişafında hər iki ölkənin müvafiq qurumlarının böyük işlər gördüyünü deyib. Akademik Ədəbiyyat İnstitutunda görülən işlərə nümunə olaraq Almaz Binnətovanın “Əlişir Nəvainin əsri və nəsri” kitabını, “Müqayisəli ədəbiyyatşünaslıq” beynəlxalq elmi jurnalının Azərbaycan-özbək ədəbi əlaqələrinə həsr olunmuş xüsusi buraxılışını, Ədəbiyyat İnstitutunda Əlişir Nəvai adına Ədəbiyyatşünaslıq Mərkəzinin yaradılmasını, Ramiz Əskərin tərcümələrini, Həmidulla Baltobayevin institut tərəfindən “İlin alimi” diplomuna layiq görülməsini, Maqsud Şeyxzadəyə aid kitabın çap olunmasını, hər il institutun nəşrləri sırasında Azərbaycan-Özbəkistan ədəbi əlaqələrinə aid kitabların yer almasını, Qaraqalpaq və Səmərqənd universitetləri ilə əməkdaşlıq müqavilələrinin imzalanmasını xatırladıb.

Baburun fəaliyyətinə toxunan akademik İsa Həbibbəyli deyib: “Biz ümumtürk birliyinə öz töhfələrimizi veririk. Baburların hakimiyyəti dövründə tikilən Tac-Mahal türk memarlığının əzəmətli abidəsidir. Onun inşasında azərbaycanlı memarlar da iştirak ediblər. Baburlar sülaləsi tarixə öz möhürünü vurub. Babur, eyni zamanda, böyük şairdir. “Baburnamə”nin adını dəyişib “Özbəknamə” qoymaq olar. Onun lirikası ilə yanaşı, “Divan”ı da Əlişir Nəvainin “Divan”ı kimi cağatay türkcəsinin qüdrətini yaşadır, gələcək nəsillərə ərməğan edir. Türk dünyasında dövlət xadimi olan mükəmməl şairlər çoxdur. Ədəbiyyat faktoru hakimiyyət faktoruna qol-qanad verir. Baburun hakimiyyəti və yaradıcılığı buna ən bariz nümunədir”.

Özbəkistan Respublikasının Azərbaycandakı səfiri Bəhram Əşrəfxanov həftənin birinci günü Nizami və Nəvai yaradıcılığına həsr olunmuş konfranslara da qatıldığını xatırladıb. Babura aid konfransda iştirakından məmnun olduğunu bildirib. Səfir əlavə edib ki, Özbəkistan Respublikasının Prezidenti Şavkat Mirziyoyev ötən dörd ildə bütün sahələrlə yanaşı, elm, ədəbiyyat, mədəniyyət sahələrində də böyük yeniliklərə imza atıb. Əlişir Nəvai adına Daşkənd Dövlət Özbək Dili və Ədəbiyyatı Universitetinin yaradılması, universitetin qarşısında Əlişir Nəvainin böyük heykəlinin qoyulması, xüsusən “Əlişir Nəvai Fondu”nun və “Əlişir Nəvai Ordeni”nin təsis olunması, Zahirəddin Məhəmməd Baburun anadan olmasının 538-ci il dönümünün qeyd edilməsi və s. bu kimi ədəbi-mədəni hadisələr ziyalıların, tədqiqatçıların sevincinə səbəb olub. Səfir Baburu öz dövrünün ensiklopedik şəxsiyyəti adlandıraraq onun hərbi rəhbərliyindən, alimliyindən, böyük şairliyindən, mahir diplomatlığından, vətənpərvərliyindən ətraflı söz açıb. Özbəkistanın müstəqillik qazanmasından sonra hər il Babur günlərinin yüksək səviyyədə keçirildiyini diqqətə çatdırıb.

Konfransda Əfqanıstanın Azərbaycandakı səfiri Amanulla Ceyhun türkcə giriş nitqi söyləyərək bu böyük insanları müştərək mirasımız adlandırıb. Bildirib ki, Babur bütün coğrafiyamızın parlaq ulduzudur. Hər iki konfransa qatılmasını böyük qürur adlandıran əfqan səfir ingilis dilində Babur haqqında məqaləsini təqdim edib.

Özbəkistan Yazıçılar Birliyinin yaradıcılıq işləri üzrə birinci müavini Nadir Xalbutayev giriş nitqində Azərbaycan-Özbəkistan əlaqələrini bütün dünyaya bir örnək adlandırıb.

Sonra Ədəbiyyat İnstitutunun Azərbaycan-Türkmənistan-Özbəkistan ədəbi əlaqələri şöbəsinin müdiri, filologiya elmləri doktoru Almaz Ülvi, filologiya elmləri doktorları, professorlar Həmidulla Baltobayev, Cabbar İşankulov, Ramiz Əskər və Dilaram Salahi Babur yaradıcılığına aid məruzələrlə çıxış ediblər.

Özbəkistan Yazıçılar İttifaqının üzvü Mirzə Gəncəbəy çıxışında Baburun altıcildliyinin bu yaxınlarda çap olunduğunu bildirib.