İQTİSADİYYAT
Bəzi fiziki şəxslərin əməkhaqqının hesablanmasında hansı güzəştlər tətbiq edilir?
Bakı, 29 iyul, AZƏRTAC
Fiziki şəxslərin əməkhaqqından icbari tutulan gəlir vergisinin hesablaması, eləcə də gəlir vergisinə tətbiq olunan güzəştlər hazırda aktual məsələlərdən biridir.
AZƏRTAC Dövlət Vergi Xidmətinə istinadla xəbər verir ki, sözügedən mövzu ilə bağlı bəzən yaranan suallara insan resurslarının idarə olunması mütəxəssisi Nihad Əliyev aydınlıq gətirib.
Mütəxəssis bildirib ki, Vergi Məcəlləsinə 2019-cu il yanvarın 1-dən qüvvəyə minmiş dəyişikliklərə əsasən, fiziki şəxslərin gəlir vergisinin tutulması ilə bağlı iş yerləri iki kateqoriyaya - neft-qaz və dövlət sektoru və neft-qaz sahəsində fəaliyyəti olmayan və qeyri-dövlət sektoruna aid edilən iş yerlərinə ayrılıb.
Həmçinin qanunvericiliyə görə, hesablanmış əməkhaqqından gəlir vergisi üzrə tutulmalarla bağlı işçilərin bəzi kateqoriyaları üçün güzəştlər müəyyənləşdirilib. Belə ki, Azərbaycan Respublikasının Vətən Müharibəsi Qəhrəmanları, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları, Sovet İttifaqı və Sosialist Əməyi Qəhrəmanları, müharibə ilə əlaqədar əlilliyi olan şəxslər, həlak olmuş, yaxud sonralar vəfat etmiş döyüşçülərin dul arvadlarının (ərlərinin) övladları - 1941-1945-ci illərdə arxa cəbhədə fədakar əməyinə görə orden və medallar ilə təltif edilmiş şəxslər, qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada müharibə veteranı adı almış şəxslər, Çernobıl AES-də qəza, mülki və ya hərbi təyinatlı atom obyektlərində digər radiasiya qəzaları nəticəsində, habelə nüvə qurğularının hər hansı növləri, o cümlədən nüvə silahı və kosmik texnika ilə bağlı olan sınaqlar, təlimlər və başqa işlər nəticəsində şüa xəstəliyinə və şüa yükü ilə əlaqədar xəstəliyə tutulmuş və ya bu xəstəlikləri keçirmiş şəxslərin vergi tutulmalı olan aylıq gəliri 400 manat məbləğində azaldılır.
Vergi tutulmalı olan aylıq gəlirləri isə 200 manat məbləğində azaldılan şəxslərə I və II dərəcə əlilliyi olanlar (müharibə ilə əlaqədar əlilliyi olan şəxslər istisna olmaqla), sağlamlıq imkanları məhdud 18 yaşınadək uşaqlar, daimi qulluq tələb edən sağlamlıq imkanları məhdud 18 yaşınadək uşağa, eləcə də I dərəcə əlilliyi olan şəxsə baxan və onunla birlikdə yaşayan valideynlərdən (o cümlədən övladlığa götürən şəxslərdən) birinin (özlərinin istəyi ilə), arvadın (ərin) himayəçisi və ya qəyyumlar daxildir.
Həlak olmuş, yaxud sonralar vəfat etmiş döyüşçülərin valideynləri, habelə vəzifələrinin icrası zamanı həlak olmuş dövlət qulluqçularının valideynləri və arvadları (ərləri), 1990-cı il yanvarın 20-də SSRİ qoşunlarının müdaxiləsi nəticəsində, habelə Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyünün müdafiəsi zamanı həlak olmuş şəxslərin valideynləri və arvadları (ərləri), Əfqanıstana və döyüş əməliyyatları aparılan başqa ölkələrə göndərilmiş hərbi qulluqçular və təlim-yoxlama toplanışlarına çağırılmış hərbi vəzifəlilər, məcburi köçkünlər və onlara bərabər tutulan şəxslər (Bu güzəşt mənzil qanunvericiliyinə və ya mülki hüquqi əqdlərə əsasən ayrıca mənzil sahəsi əldə etməsi nəticəsində daimi məskunlaşmış şəxslərə şamil edilmir) üçün vergi tutulmalı olan aylıq gəlirləri isə 100 manat məbləğində azaldılır.
Qohumluq dərəcəsindən asılı olmayaraq himayəsində azı 3 nəfər, o cümlədən gündüz təhsil alan 23 yaşınadək şagirdlər və tələbələr olan ər və ya arvaddan birinin vergi tutulmalı olan aylıq gəliri isə 50 manat azaldılır.
N. Əliyev qeyd edib ki, hesablanmış əməkhaqqından fiziki şəxslərin gəlir vergisi üzrə nəzərə alınan azadolmalardan biri də Vergi Məcəlləsinin 102.1.6-cı maddəsində göstərilib. Həmin maddəyə əsasən, fiziki şəxsin əsas iş yerində (əmək kitabçasının olduğu yerdə) hər hansı muzdlu işlə əlaqədar əldə edilən aylıq gəliri 2500 manatadək olduqda 200 manat, illik gəliri 30 min manatadək olduqda 2400 manat məbləğində olan hissəsi fiziki şəxslərin gəlir vergisindən azaddır.