Bakı, 31 iyul, AZƏRTAC

Azərbaycan, Türkiyə və Pakistan parlamentlərinin sədrlərinin imzaladıqları Bakı Bəyannaməsi regional və beynəlxalq miqyasda yaranan yeni geosiyasi müstəvinin təməlində duran üç nəhəng sütundan biridir. Bu sütunlardan birincisi 44 günlük Vətən müharibəsi nəticəsində Azərbaycanın Ermənistan üzərində qalib gəlməsini özündə ehtiva edən 10 noyabr tarixli üçtərəfli Bəyanatdır. Bu sənədlə Azərbaycan postsovet məkanında ən qəliz münaqişələrdən birinə son qoydu və Cənubi Qafqaz regionunda yeni siyasi reallıq formalaşdırdı. İkinci sütun Türkiyə Prezidenti Rəcəb Təyyib Ərdoğanın Şuşaya səfəri zamanı Türkiyə ilə Azərbaycan arasında imzalanan Şuşa Bəyannaməsidir. Bu Bəyannamə iki müttəfiq və qardaş dövlətin ittifaqını daha da gücləndirdi. Azərbaycan və Türkiyə arasındakı ittifaqa Pakistanın da Bakı Bəyannaməsi ilə qoşulması yeni geosiyasi müstəvinin üçüncü sütununu təşkil edir.

Bu fikirləri AZƏRTAC-a açıqlamasında Milli Məclisin deputatı Tamam Cəfərova söyləyib.

Deputat qeyd edib ki, iyulun 27-də Milli Məclisdə Azərbaycan, Pakistan və Türkiyə parlament sədrlərinin birinci üçtərəfli görüş çərçivəsində Bakı Bəyannaməsinin imzalanması hər üç ölkənin parlament tarixində önəmli hadisələrdən biridir. Bakı Bəyannaməsi Azərbaycan, Türkiyə və Pakistan arasındakı strateji əlaqələrin daha da möhkəmləndirilməsinə öz töhfəsini verəcək. Bu sənəd üçtərəfli parlamentlərarası əməkdaşlıq formatı çərçivəsində qarşılıqlı maraq kəsb edən məsələlərin müzakirəsi və həlli üçün yeni bir platformadır. Eyni zamanda, parlament sədrlərinin birinci üçtərəfli görüşünün yekunlarına dair Bakı Bəyannaməsinin imzalanması isə strateji məsələləri özündə ehtiva edir. Atılan bu addım ölkələr arasında dostluq, qardaşlıq münasibətlərinin daha da möhkəmləndirilməsinə, strateji tərəfdaşlıq əlaqələrinin gücləndirilməsinə yeni imkanlar yaradacaq.

Bəyannamənin mətninin təhlilinə keçməmişdən əvvəl onu imzalayan aktorların kimliyinə diqqət yetirməyin zəruriliyini vurğulayan Tamam Cəfərova bildirib ki, Azərbaycan bir çox təbii və süni maneələrə rəğmən beynəlxalq güclərin himayəsi altında olan Ermənistana qalib gələn və Cənubi Qafqaz regionunda ən güclü iqtisadiyyat və orduya malik olan ölkədir. Türkiyə NATO-da ABŞ-dan sonra ikinci güclü orduya malik, Qara dəniz, Mərmərə dənizi, Aralıq dənizinə çıxışa malik olan, Yaxın Şərq, Şimali Afrika, Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiyada böyük nüfuza sahib olan, iki qitədə yerləşən regional gücdür. Pakistan isə nüvə silahlı qüdrətli orduya, güclü kəşfiyyat sisteminə və böyük əhaliyə malik beynəlxalq gücdür. Bu üç ölkənin imzaladığı istənilən siyasi-hüquqi sənəd öz-özlüyündə digərlərini hesablaşmağa məcbur edən beynəlxalq əhəmiyyətli sənədə çevrilir.

Bu üç ölkənin bir araya gəlməsinin heç də təsadüfi olmadığını bildirən deputatın sözlərinə görə, Türkiyə və Pakistan Azərbaycanın müstəqilliyini tanıyan ilk ölkələrdir. Azərbaycanın hər iki ölkə ilə münasibətləri daima yüksələn xətlə inkişaf edib və bu əməkdaşlıq Azərbaycan üçün İkinci Qarabağ müharibəsi kimi çətin imtahanda digər bəzi ölkələrdən fərqli olaraq kağız üzərində qalmayıb, real mənəvi və diplomatik dəstəyə çevrilib. “Bakı Bəyannaməsinin mətnində “xaricdən dəstəklənən terror hücumları, kiber hücumlar, dezinformasiya kampaniyalarına qarşı” əməkdaşlığın genişləndirilməsi razılaşdırılıb. Bəyannamənin bu hissəsi xüsusi diqqət tələb edir. Türkiyə NATO-nun üzvü kimi digər üzv ölkələri ilə birlikdə qarşılıqlı kəşfiyyat məlumatlarının mübadiləsini həyata keçirir. Pakistan “İnter-Services İntelligence” kəşfiyyat orqanı isə dünyanın ən güclü xüsusi xidmət orqanlarından biri hesab olunur. Nəhayət, Azərbaycan 30 ilə yaxın Ermənistan kimi terrorçu bir ölkə ilə mübarizə apardığına görə terrorla mübarizə istiqamətində böyük təcrübə əldə edib. Nəticədə hər üç tərəfin bir-birini daha da gücləndirəcək vasitələri vardır. Azərbaycanın Ermənistanın terrorçu fəaliyyəti haqqında topladığı məlumatlar Türkiyəyə Yaxın Şərqdə həyata keçirtdiyi antiterror əməliyyatları zamanı xüsusilə faydalı ola bilər”, - deyə T.Cəfərova vurğulayıb.

Deputat dezinformasiya kampaniyalarına qarşı mübarizənin hər üç ölkənin əziyyət çəkdiyi vacib məsələlərdən biri olduğunu qeyd edərək bildirib ki, hazırda ABŞ-da erməni lobbisi tərəfindən Azərbaycan və Türkiyəyə qarşı həyata keçirilən fəaliyyət həqiqətdə xristian həmrəyliyi ilə pərdələnmiş dezinformasiya kampaniyasıdır. O deyib: “Belə kampaniyalar dünya ölkələrində, adətən, islamofobiya ilə paralel olaraq aparılır. Bu qəbildən bəyannamədə “hibrid müharibələr və islamofobiyaya meylli ölkələr” ifadəsinin işlədilməsi və onlara qarşı fəaliyyət lazımınca dəyərləndirilməlidir. İslamofobiya Pakistanın da üzləşdiyi əsas problemlərdən biridir. Ümumilikdə, İslama qarşı aparılan əsassız ideoloji “səlib yürüşləri” digər xalqların gözündə islamı və müsəlmanları gözdən salmağa istiqamətlənib. Bunun isə Pakistan üçün geosiyasi anlamda nəticəsi ona qarşı potensial koalisiyaların çoxalması və nüvə silahının tərk-silah olunması tələb edilə bilər.

“Deyilənlərdən belə qənaətə gəlmək olar ki, Bakı Bəyannaməsi Azərbaycanın yaxın və orta gələcək üçün hədəflədiyi geosiyasi məqsəd istiqamətində atdığı növbəti uğurlu addımdır”, - deyə T.Cəfərova fikirlərini yekunlaşdırıb.