Bakı, 26 sentyabr, AZƏRTAC

Xəbər verdiyimiz kimi, bu yaxınlarda Sankt-Peterburq şəhərində Rusiya Federasiyasının Rabitə və Kütləvi Kommunikasiyalar Nazirliyi tərəfindən XV beynəlxalq “PKI-Forum Rusiya 2017” beynəlxalq konfransı keçirilib. Rusiya, Polşa, Qazaxıstan, Belarus və digər ölkələrdən 300-ə yaxın nümayəndənin iştirak etdiyi forumda Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin Məlumat Hesablama Mərkəzinin nümayəndəsi, Sertifikat Xidmətləri Mərkəzinin müdiri Arif Mailov rəhbərlik etdiyi mərkəzdə görülən işləri və əldə edilən nəticələri əks etdirən “Azərbaycan Respublikasında açıq açar infrastrukturunun inkişafı və yeni nəsil şəxsiyyət vəsiqəsi layihəsinin statusu” mövzusunda təqdimatla çıxış edib. AZƏRTAC konfransda müzakirə olunan məsələlərlə bağlı Sertifikat Xidmətləri Mərkəzinin müdiri Arif Mailovun müsahibəsini təqdim edir.

- Arif müəllim, konfransda hansı mövzularda müzakirələr aparılıb?

- Forumun beş bölməsində 35 məruzə təqdim edilib və ənənəvi “dəyirmi masa” formatında 3 sessiya təşkil olunub. Builki forumun əsas mövzuları sertifikat mərkəzlərinin fəaliyyətinin hüquqi normativ tənzimlənməsi, Rusiya Federasiyasında elektron sənəd dövriyyəsinin hüquqi aspektlərinin müzakirəsi, açıq açar infrastruktur texnologiyalarında yeniliklərin tətbiqi (“blockchain” və açıq açar infrastruktur texnologiyalarının əlaqələndirilməsi) və ölkələr arasında “elektron imza”ların qarşılıqlı tanınması üzrə beynəlxalq təcrübə mübadiləsi aparılıb. “Tənzimləyici ilə dialoq” mövzusuna həsr olunmuş birgə yığıncaqda sertifikat mərkəzləri ilə Rusiya Federasiyasının Rabitə və Kütləvi Kommunikasiyalar Nazirliyi ilə açıq diskussiyalar aparılıb. Rusiya Federasiyasında “elektron imza” sahəsində tənzimləyici funksiyaları Rabitə və Kütləvi Kommunikasiyalar Nazirliyi həyata keçirir.

- “Elektron imza”nın tətbiqinə dair məruzələr dinlənildimi?

- Forumun plenar iclasında çıxış edənlərdən biri - “НИИАС” ОАО informasiya cəmiyyətinin elmi-tədqiqat kompleksinin rəhbəri Andrey Qaldin perspektiv “elektron imza” texnologiyalarının dəmir yolu nəqliyyatında tətbiqi haqqında məruzə ilə çıxış edib. Avropa-Rusiya-Çin beynəlxalq dəmir yolu marşrutunda “elektron imza”nın və elektron sənəd dövriyyəsinin tətbiqi üçün görüləcək tədbir və təkliflər məruzəçi tərəfindən irəli sürülüb. Demək olar ki, məruzələrin əksəriyyəti “elektron imza” və elektron sənəd dövriyyəsi sahəsində qanunvericiliyin inkişafına həsr edilmişdi. Forumun ikinci bölməsində açıq açar infrastrukturunun perspektiv texnologiyaları üzrə müzakirələr aparılıb. Digər məruzələr dövlətlər arasında “elektron imza”ların qarşılıqlı tanınmasına (eİDAS, UNCİTRAL) həsr olunub.

- Arif müəllim, sizin təqdimatınız hansı mövzuya həsr olunmuşdu?

- Kriptoqrafiya standartlarının inkişafı üzrə məruzələr forumun dördüncü və beşinci bölmələrində təqdim edilib. Bu bölmədə mənim də “Azərbaycan Respublikasında açıq açar infrastrukturunun inkişafı və yeni nəsil şəxsiyyət vəsiqəsi layihəsinin statusu” mövzusunda təqdimatım olub.

- Konfransın nəticəsi olaraq hansı qənaətlərə gəlmək olar?

- Dünyada önəmli sayılan kriptoqrafiya sahəsinin sürətli inkişafı ilə əlaqədar hər il Rusiya Federasiyasında və həmçinin Avropada (Polşa) keçirilən beynəlxalq PKI forumlarda Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin qeyd edilən istiqamət üzrə mütəxəssislərinin iştirakı böyük önəm daşıyır. Dövlətlər arasında “elektron imza”ların qarşılıqlı tanınmasını və dünyada bu istiqamətin transsərhəd elektron əməliyyatlarında istifadəsinin sürətli inkişafını nəzərə aldıqda, Sertifikat Xidmətləri Mərkəzində “körpü mərkəzi”nin qurulması zəruridir. Həmçinin yeni nəsil şəxsiyyət vəsiqələrinin çipi üçün Azərbaycanın (“Made in Azerbaijan” brendi) öz əlaqələndirici proqram təminatının (“middleware”) yaradılması məqsədilə mütəxəssislərimizin xaricdə təlim keçməsinə dəstək verilməsi məqsədəuyğundur.