Stokholm, 26 aprel, AZƏRTAC

2020-ci ildə dünya üzrə müdafiəyə ayrılan xərclər təqribən 2 trilyon ABŞ dollarına bərabər olub.

AZƏRTAC Stokholm Sülh Problemlərinin Tədqiqatı İnstitutunun (SIPRI) mətbuat üçün yaydığı məlumata istinadla xəbər verir ki, 2020-ci ildə dünya üzrə hərbi xərclər 2019-cu illə müqayisədə 2,6 faiz artaraq, 1981 milyard ABŞ dollarına bərabər olub.

2020-ci ildə ən iri müdafiə büdcəsinə malik ölkələrin beşliyinə ABŞ, Çin, Hindistan, Rusiya və Böyük Britaniya daxildir ki, dünya üzrə məcmu hərbi xərclərin 62 faizi onların payına düşür.

Tədqiqatçıların qeyd etdiyi kimi, hərbi xərclərin 2,6 faiz artması ÜDM-in dünya üzrə əsasən COVID-19 pandemiyasının iqtisadi fəsadları ilə bağlı 4,4 faiz azaldığı ildə baş verib. İqtisadiyyatın zəifləməsi nəticəsində hərbi xərclərin dünya üzrə orta göstəricisi 2019-cu ildə ÜDM-in 2,2 faizi ilə müqayisədə 2020-ci ildə ÜDM-in 2,4 faizinə çatıb. Bu, 2009-cu böhran ilindən bəri illik hesablamada hərbi xərclərin ən yüksək artımıdır.

Bununla belə, pandemiya bu sahədən də yan keçməyib və 2020-ci ildə bir sıra ölkələr müdafiə xərclərinin bir hissəsini koronavirusa qarşı mübarizəyə yönləndirməli olublar. Cənubi Koreya, Braziliya, Rusiya və Çili müdafiə sahəsinə əvvəlcədən planlaşdırıldığından az vəsait xərcləyən ölkələrdəndir. SIPRI ekspertləri pandemiya şəraitində başqa ölkələrdə də bu trendin davamlı olması ehtimalını yüksək dəyərləndirirlər.

Ekspertlər ümumilikdə, ABŞ-ın hərbi xərclərinin əhəmiyyətli dərəcədə artmasını qeyd edirlər. 2020-ci ildə ABŞ-ın hərbi xərcləri təqribən 778 milyard dollara çatıb, bu da 2019-cu illə müqayisədə 4,4 faiz çoxdur. İllik hesablamada 2020-ci ildə dünya üzrə hərbi xərclərin 39 faizi ABŞ-ın payına düşür. Beləliklə, ABŞ-ın hərbi xərcləri 7 illik fasiləsiz azalmadan sonra ardıcıl olaraq üçüncü ildir ki, artıb.

Ardıcıl olaraq 26 ildir Çinin hərbi xərcləri artaraq, 2020-ci ildə 252 milyard ABŞ dolları təşkil edib. Bu, 2019-cu illə müqayisədə 1,9 faiz artımı ifadə edir.

Hərbi xərclərin artımı NATO-ya üzv ölkələr arasında da müşahidə edilib. Praktiki olaraq, Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatının bütün üzvləri 2020-ci ildə hərbi yükün artımı ilə qarşılaşıblar. Nəticədə NATO-ya üzv 12 ölkə hərbi xərclərə öz ÜDM-lərinin 2 faizi və ya daha çox vəsait sərf ediblər.

2020-ci ildə Rusiyanın hərbi xərcləri 2,5 faiz artaraq 61,7 milyard dollara çatıb. Rusiyada hərbi təxsisatın artımı ardıcıl olaraq iki ildir müşahidə olunur. Bununla belə, Rusiyanın faktiki hərbi xərcləri 2020-ci ildə ilkin hərbi büdcədən 6,6 faiz aşağı olub.

Böyük Britaniya ümumilikdə 59,2 milyard ABŞ dolları ayırmaqla, 2020-ci ildə dünyada ən iri müdafiə büdcəsinə sahib beşinci ölkə olub.

Rauf Əliyev

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Stokholm