Bakı, 23 mart, AZƏRTAC

Beynəlxalq münasibətlər birqütblü dünyanın böhranı şəraitində mövcud olsa da, ABŞ hələ də dünyanın aparıcı qüvvəsi olmaqda davam edir. İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra Azərbaycanın formalaşdırdığı yeni geosiyasi reallığı ABŞ da daxil olmaqla bütün böyük qüvvələr tədricən qəbul etmək məcburiyyətində qaldılar. Biz bunu ABŞ Prezidenti Cozef Baydenin Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə Novruz bayramı münasibətilə göndərdiyi təbrik məktubunda görə bilərik.

Bu fikirləri AZƏRTAC-a açıqlamasında ekspert Elşən Məcidov söyləyib.

O qeyd edib ki, Ermənistan Qarabağ münaqişəsinin davam etdiyini, Minsk qrupunun formatına qayıtma zərurətini hələ də səsləndirir. Buna baxmayaraq, Azərbaycan öz şanlı Qələbəsi ilə münaqişəyə son qoyub və Minsk qrupu formatının üstündən isə birdəfəlik xətt çəkib. Cozef Baydenin göndərdiyi məktuba diqqət yetirsək mətndə münaqişə, Dağlıq Qarabağ və ya Minsk qrupuna işarə edəcək bir cümlə və ya söz belə tapa bilmərik. Bu, ABŞ-ın Ermənistanın mövqeyini dəstəkləmədiyinin sübutudur. Lakin Ermənistanın mövqeyinin dəstəklənməməsindən və yuxarıda adı çəkilən ifadələrin mətndə yer almamasından biz ABŞ-ın Azərbaycanı dəstəklədiyi hökmünü məntiqi yolla çıxara bilmərik. Belə ki, ABŞ regional proseslərə öz yanaşmasını da təqdim edə bilərdi. Lakin təbrik məktubunun mətninə diqqət yetirdikdə biz regional proseslərə yeni yanaşmanın olmadığının şahidi oluruq. Əksinə, məktub ABŞ-ın Azərbaycanın irəli sürdüyü formatı tam olaraq dəstəklədiyinə işarə edir. Mətndə C.Bayden əməkdaşlıq və sülhə sadiqliyi təsdiqləyir, Cənubi Qafqazda demokratiya, sülh və tərəqqini dəstəkləməyə davam edəcəyini bildirir, ortaq təhlükəsizlik narahatlıqlarının həllindən və regional barışığı təşviqdən bəhs edir. Bundan savayı ABŞ Prezidenti iqtisadi əməkdaşlıq üçün yeni imkanların araşdırılması məqsədilə ölkəmizlə birgə işləyəcəyini qeyd edir.

“Azərbaycan Ermənistana sülh müqaviləsi ilə bağlı beş bənddən ibarət təklif göndərib. Xatırladaq ki, Azərbaycanın xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov tərəfindən irəli sürülən sülh təklifi dövlətlərin bir-birlərinin suverenliyinin, ərazi bütövlüyünün, beynəlxalq sərhədlərinin toxunulmazlığı və siyasi müstəqilliyinin qarşılıqlı sürətdə tanınmasını, bütün zamanlarda qarşılıqlı sürətdə ərazi iddialarından əl çəkməyi, təhlükəsizliyə hədə törətməkdən imtina etməyi, sərhədlərin delimitasiya və demarkasiyası daxil olmaqla diplomatik münasibətlərin qurulmasını və nəqliyyat-kommunikasiya əlaqələrinin açılması ilə qarşılıqlı maraq doğuran sahələrdə əməkdaşlığı özündə ehtiva edir”, - deyə ekspert bildirib.

Azərbaycan Prezidentinin cavab məktubunun daha genişhəcmli olduğunu vurğulayan Elşən Məcidov deyib: “Cavab məktubu Azərbaycanın regional proseslərlə bağlı mövqeyinin ifadə olunmasını özündə təcəssüm etdirir. Dövlətimizin başçısı tərəfindən göndərilən məktub Azərbaycan və ABŞ arasında mövcud yüksək əlaqələrin sadalanmasından başlayır. Bu kiçik ekskurs regional proseslərə ölkəmizin baxış bucağını özündə ehtiva edən ikinci hissə üçün müəyyən giriş rolunu oynayır. Azərbaycan Prezidenti ABŞ-a dövlətimizin nə qədər vacib aktor olmasını xatırlatmaqla yanaşı, bizimlə və bizim yaratdığımız geosiyasi reallıqla hesablaşmağın zəruri olduğunu izah edir. Yeni geosiyasi reallıq isə ilk növbədə bundan ibarətdir ki, ölkəmiz 30 ilə yaxın müddət ərzində icra edilməmiş vəziyyətdə qalan BMT Təhlükəsizlik Şurasının müvafiq qətnamələrini özü icra edib. Ölkəmizin ərazi bütövlüyü, suverenliyi və beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədlərinin toxunulmazlığı prinsipləri əsasında Ermənistan ilə sülh müqaviləsi imzalamağa hazır olduğunu ifadə edən Azərbaycan sülhün tərəfdarı olduğunu bir daha təsdiqləyir. Bu formatın və şərtlərin ifadə edilməsindən sonra dövlətimizin başçısı gələcəyə köklənmiş baxış əsasında ABŞ-ın Azərbaycanın sülh gündəliyini dəstəkləyəcəyinə ümid etdiyini bildirir. Bunu 10 noyabr tarixli razılaşmada iştirak etməyən ABŞ-a sülh müqaviləsinin imzalanmasında tərəf kimi çıxış etməyə və regionda öz diplomatik mövcudluğunu möhkəmləndirməyə bir dəvət kimi də başa düşmək olar”.

Ekspert qeyd edib ki, dövlətimizin başçısı, həmçinin ABŞ şirkətlərini postmünaqişə dövründə bərpa və yenidənqurma işlərinə dəvət edir. Belə hesab edirik ki, burada Azərbaycan Prezidenti ABŞ-ın regionda mövcudluğunu, iqtisadi layihələrdə iştirakını nəzərdə tutur. Azərbaycan balanslaşdırma siyasətindən imtina etməyəcəyini bildirmək istəyir. Həmçinin ABŞ iqtisadi cəhətdən mövcudluğunu təmin etmək istəyirsə, Azərbaycan öz qapılarını həmişə ABŞ investisiyaları üçün açıq saxlayacaq.