Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi

CƏMİYYƏT

Ekspert: Nefroloq çox vaxt pasiyentin şəkərli diabet xəstəsi olmasından şübhələnən birinci həkim olur

Bakı, 9 fevral, Əziz Məmmədov, AZƏRTAC

Dünyanın bir çox ölkələrində səhhətindən şikayəti olmayan insanlar ildə bir dəfə kompleks tibbi müayinədən keçirlər. Bu cür müayinə hiss olunmadan keçən təhlükəli xəstəlikləri istisna etməyə və ya onların vaxtında aşkar olunmasına imkan verir. Lakin təəssüf ki, vətəndaşların əksəriyyəti kompleks tibbi müayinənin səmərəli olmasını hələ də başa düşmür və nəticədə onlar çox vaxt mütəxəssislərə xəstəliyin sonrakı mərhələsində müraciət edirlər. Məsələn, bəzi böyrək xəstəlikləri uzun müddət, demək olar ki, heç bir simptomsuz cərəyan edir. Belə hallarda problemlər yalnız təsadüfən aşkar edilə bilər. Buna görə ildə ən azı bir dəfə sidiyi ümumi analizi etdirmək məsləhət görülür. Hazırda Azərbaycanda həm dövlətə məxsus, həm də özəl klinikaların çoxunda elementar analizlər aparılması mümkündür.

Azərbaycan Səhiyyə Nazirliyinin Transplantologiya üzrə Əlaqələndirmə Şurasının üzvü, Yaponiyanın Toxoku Universitetinin məzunu, tibb üzrə fəlsəfə doktoru, Mərkəzi Neftçilər Xəstəxanasının nefroloqu Elnur Fərəcov bu fikirləri AZƏRTAC-a verdiyi eksklüziv müsahibədə söyləyib.

E.Fərəcov nefroloq ixtisası barədə məlumat verərək deyib: “Nefroloq böyrək xəstəliklərinin diaqnostikası, müalicəsi və profilaktikası ilə məşğul olur. Bundan əlavə, təkcə spesifik problemlər yarandıqda deyil, həm də profilaktika məqsədli ilə hər il nefroloqdan məsləhət almaq zəruridir. Məsələn, aşağıda sadalanan simptomlar aşkar edildikdə: sidik ifrazı rejiminin pozulması, sidiyin rənginin və qoxusunun dəyişməsi, sidikdə qan görünməsi, sidik analizinin nəticələrinin qeyri-qənaətbəxş olması, qurşaq nahiyəsində ağrılar, ürək-damar sistemi ilə bağlı problemlər yarandıqda nefroloq-həkimlə məsləhətləşmək vacibdir.

Bildiyiniz kimi, şəkərli diabetdən əziyyət çəkən pasiyentlərin sayı ilbəil artır. Bu ağır və kəskinləşən xəstəlik həyati əhəmiyyətli bütün orqanların – baş beyinin, ürəyin, böyrəklərin, gözün tor qişasının, aşağı ətrafların müxtəlif kalibrli qan damarlarının zədələnməsi ilə səciyyəvidir. Bu halda tibbi yardım üçün gec müraciət edilməsi, pasiyentin ona təyin olunmuş müalicədən imtina etməsi, qidalanma və həyat tərzi barədə həkimin tövsiyələrinə əməl etməməsi qarşısıalınmaz nəticələrə gətirib çıxarır. Üstəlik, şəkərli diabet müxtəlif fəsadlar yaranması ilə səciyyəvi olan xəstəlikdir, böyrəklərin patologiyası isə çox tez-tez rast gələn haldır. Bəzən xəstəliyin subyektiv əlamətləri üzə çıxana qədər pasiyentin şəkərli diabetə tutulmasından şübhələnən və onu qan analizinə göndərən birinci həkim məhz nefroloq olur”.

E.Fərəcov bu müsahibədə böyrək çatışmazlığı yaranmasının səbəbləri mövzusuna da toxundu. Nefroloq dedi: “Böyrək çatışmazlığı elə patoloji vəziyyətdir ki, bu halda böyrəklərin sidikyaratma və (və ya) sidik ifrazı qabiliyyəti qismən və ya tamamilə itirilir, nəticədə orqanizmin su-duz, turşu-qələvi balansı pozulur, osmotik homoestazla bağlı ciddi pozuntular yaranır. Bu isə orqanizmin bütün sistemlərinin təkrar zədələnməsinə gətirib çıxarır. Bu xəstəliyin daha mürəkkəb mərhələsi olan kəskin böyrək çatışmazlığı böyrək toxumalarının kəskin zədələnməsi nəticəsində qəflətən inkişaf edir və ifraz edilən sidiyin miqdarının kəskin azalması və hətta tamamilə kəsilməsi ilə səciyyələnir.

Adətən pasiyentlər nefroloqa xeyli gec – xəstəliyin üçüncü və ya dördüncü mərhələsində müraciət edirlər. Bu halda böyrək çatışmazlığı ürək bulanması, ümumi zəiflik, təngnəfəslik, anemiya, iştahanın itirilməsi şəklində təzahür edir. Çox vaxt belə vəziyyət pasiyentin özünün təqsiri üzündən yaranır. Halbuki adekvat müalicə metodları vaxtında və düzgün tətbiq edildikdə böyrək çatışmazlığından əziyyət çəkən xəstələrin əksəriyyəti sağalaraq normal həyata qayıdır. Bundan əlavə, xəbərdaredici siqnallar var, onlara diqqət yetirmək lazımdır. Ən mühüm siqnal arterial təzyiqin artması və arterial hipertenziyadır.

Müasir dövrdə maddələr mübadiləsi ilə bağlı xəstəliklər – şəkərli diabet, ürəyin işemik xəstəliyi və yuxarıda qeyd etdiyimiz arterial hipertenziya daha geniş yayılıb. Təəssüf ki, bu gün 35 yaşlı insanlar arasında insult və infarkt halları da nadir hadisə deyil. Arterial hipertoniyanın səbəblərinin 90 faizi naməlum qalır. Bununla belə, arterial hipertenziyanın inkişaf etməsi riskini artıran müəyyən amillər məlumdur: siqaret çəkmək, alkoqoldan və duzdan hədsiz istifadə etmək, piylənmə, fiziki fəallığın az olması, stresslərə hədsiz məruz qalmaq, belə xəstəliklərə irsi meyillilik və sair”.

Nefroloq-həkim arterial təzyiqin normallaşdırılması üsulları barədə tövsiyələrini də bölüşdü: “Təəssüf ki, qan təzyiqinin yenidən artmasını anlamağa imkan verən hər hansı dəqiq zahiri əlamət yoxdur. Çəkinin normallaşdırılması qan təzyiqinə nəzarətin ən səmərəli dərmansız metodu olaraq qalır. İnsan 3-5 kq arıqlamaqla qan təzyiqini aşağı salar və sonradan ona yaxşı nəzarət edə bilər. Buna görə də mütəmadi olaraq təmiz havada fiziki hərəkətlər etmək, idman yerişi, qaçış, velosiped sürmək, üzmək arterial təzyiqin artmasının qarşısını ala bilər. Ciddi fiziki fəallıq çəkini və stressin orqanizmə təsirini də azaltmağa kömək edə bilər. Qida çox duzlu olmamalıdır. Alkoqollu içkilərdən istifadəni minimuma endirmək, qəbul edilən duzun miqdarını sutkada iki milliqrama qədər məhdudlaşdırmaq lazımdır. Mütəxəssislər bu qənaətə gəliblər ki, spirtli içkilərdən sui-istifadə edən şəxslərdə hipertoniya, çəkin artması halları daha çox müşahidə olunur, bu isə arterial təzyiqə nəzarət etməyi çətinləşdirir. Tez-tez başı ağrıyan, başgicəllənmədən, ürək döyüntüsündən əziyyət çəkən və digər əlamətlər müşahidə olunan insanlara məsləhətim budur ki, qan təzyiqini mütəmadi ölçsünlər və bu göstərici normadan kənar olduqda nefroloqa və ya kardioloqa müraciət etsinlər”.

Xəbəri sosial şəbəkələrdə paylaşın

Bizi sosial şəbəkələrdə izləyin

® Monteneqronun sabiq prezidenti Milo Cukanoviç “Azərbaycanın dostu” qızıl ordeni ilə təltif olunub

Dünya Bankı Misirə 6 milyard dollar yardım edəcək

Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsi qeyri-iş günlərində səfərə hazırlaşan sürücülərə müraciət edib

Aİ Şurası Ukraynaya yeni yardım fondunu təsdiqləyib

Folklorşünas alim: Torpaq çərşənbəsi insanın təbiətlə həmrəy olması bayramıdır

Türkiyədə fəlakət zonasındakı sakinlər hər ay 15 min evlə təmin ediləcək

DİN: Martın 19-da ölkə üzrə 40 cinayətin açılması təmin olunub

Ölkənin əksər bölgələrinə yağış, dağlıq rayonlara qar yağıb

Dünya birjalarında neft ucuzlaşıb

Zabrat qəsəbəsindəki marketdə baş verən yanğın söndürülüb

Naxçıvanın kəndlərinin içməli su təminatı yaxşılaşdırılır

MDU-da tərəfdaş universitetlərlə birlikdə Çanaqqala Zəfərinin ildönümü qeyd edilib

Azərbaycan nefti bahalaşıb

Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva İlaxır çərşənbə ilə bağlı paylaşım edib

® GL 2023-cü ildə neft hasilatı artımına nail olub

Sabahdan Azərbaycanda 7 günlük Novruz tətili başlayır

Bakının bəzi yollarında sıxlıq müşahidə olunur SİYAHI

Mövcud hava şəraiti ilə bağlı sürücülərə müraciət edilib

Ukraynanın Krivoy-Roq şəhərində Novruz bayramı ilə bağlı konsert təşkil edilib

Saatlıda narkokuryerlik edən şəxs saxlanılıb

Hüquq müdafiəçisi: Azərbaycan NATO-nun uzunmüddətli tərəfdaşıdır

Türkiyə tədqiqatçıları stressin beyində “zamanın qavranılmasını” pozduğunu müəyyənləşdiriblər

Daşkəsəndə narkotik vasitələr satan şəxs saxlanılıb

Avstraliya məhkəməsi “Uber”i böyük məbləğdə təzminat ödəməyə məcbur edib

Yanlış ayaqqabı uşağın sağlamlığına zərər verə bilər - Mütəxəssis rəyi

Anaklia limanının dəniz infrastrukturunun tikintisi üçün beynəlxalq tender elan edilib

Süni intellekt və lazer əsaslı sensorla mədədəki xəstəliklər müəyyən ediləcək

Braziliyada hiss edilən temperatur 62 dərəcə Selsini keçib

Yaponiyada yaşlı insanlar əməyə cəlb edilir

İraq neft ixracını azaldacaq

Ümumdünya Buxara Yəhudiləri Konqresinin nümayəndə heyəti Qırmızı qəsəbəyə səfər edib

Budapeştdə biznes forumda Azərbaycandakı investisiya imkanlarından danışılıb

Gürcüstanın Təhsil və Elm Nazirliyinin Marneuli İctimai Kollecində təntənəli Novruz şənliyi keçirilib

Azərbaycanın Qırğızıstandakı səfirliyində Novruz bayramı qeyd edilib

Bu gün Torpaq çərşənbəsidir

Şabranda minik avtomobilləri toqquşub, yaralananlar var

“Robotexnika Klubu”nun üzvləri Türkiyədə keçiriləcək “Texnofest”ə layihə təqdim ediblər

Kəngərli rayonunun yaradılmasının 20 illiyi qeyd olunub

Türkiyə və Rusiya prezidentləri arasında telefon danışığı olub

Dövlət Komitəsində Yaponiyada yaşayan azərbaycanlı pianoçu ilə görüş olub

Amur vilayətindəki filiz mədənində qəza baş verib, dağıntılar altında qalanlar var

Media əməkdaşları arasında atıcılıq yarışının qalibləri bəlli olub

Türkiyə Prezidenti: Bu yay İraq sərhədimizin təhlükəsizliyini tam təmin edəcəyik

Naxçıvan ŞİH: Möminə Xatun türbəsinin ətrafındakı tikili ilə bağlı yayılanlar həqiqəti əks etdirmir

Azərbaycanın güləş millisi “Çempionlar” turnirini 10 medalla başa vurub

YAP Səbail rayon təşkilatında Novruz bayramı qeyd edilib

Nigeriyada daha yüz adam oğurlanıb

Azərbaycan-İraq əlaqələrinin inkişaf perspektivləri müzakirə olunub

Bakı Ali Neft Məktəbində “Huawei” şirkətinin laboratoriyası fəaliyyətə başlayıb

Nazirlik: Hərbi hissələrdə bayram tədbirləri qapalı şəraitdə keçirilir

Azərbaycan atıcıları Almaniyada qızıl medal qazanıblar

Bakı Dövlət Universitetində Novruz şənliyi

Yens Stoltenberq: NATO ilə Azərbaycan arasında əməkdaşlıq üçün yeni çərçivə sənədinin razılaşdırılması üzərində iş aparırıq VİDEO

Beynəlxalq mətbuat Azərbaycan Prezidentinin NATO-nun Baş katibi ilə görüşündən yazır

“Ailəm könüllüləri” proqramının könüllüləri mükafatlandırılıb

Nobel sülh mükafatı laureatı Məhəmməd Yunus BAMF-da olub

Azərbaycan icması Böyük Britaniya Parlamentinə etiraz məktubu göndərib

Müdafiə naziri Novruz bayramı münasibətilə Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik edib

Unudulmaz bəstəkar Şəfiqə Axundovanın 100 illik yubileyi qeyd olunub

Hikmət Hacıyev: Azərbaycan ilə Çin arasında ənənəvi dostluq və tərəfdaşlıq münasibətləri var VİDEO

Xüsusi təyinatlı təhsil müəssisələrində Çanaqqala zəfərinin 109-cu ildönümü qeyd edilib VİDEO

Ağdamda Bahar bayramı şənliyi keçirilib

Bakının Dəmir yolu vağzalında keçirilən oftalmoloji aksiya zamanı 120 nəfər müayinə olunub 

Monitorinq Mərkəzi Almaniyada “Avropada dilimizin bu günü və sabahı” adlı tədbir keçirib

M.F.Axundzadənin “Müsyö Jordan və dərviş Məstəli şah” əsəri İstanbulda səhnələşdiriləcək

Dövlət qulluğunda inzibati icraçı vəzifələr üzrə test imtahanına qeydiyyat elan edilib

Azərbaycan səfiri Çanaqqala Zəfərinin 109-cu ildönümü münasibətilə təşkil olunan tədbirdə iştirak edib

İsveçrənin ölkəmizdəki səfiri ilə COP29 ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb

Avropa dövlətləri Şimal-Cənub Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizinin dəmir yolu hissəsinin işə salınmasında maraqlıdırlar

Milli Kitabxanada “Tale şairi: Məmməd İsmayıl” adlı kitabın təqdimat mərasimi olub

® “Beyin ölümü diaqnozunun təyininə multidisiplinar yanaşma” mövzusunda seminar keçiriləcək

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2019-cu il 25 dekabr tarixli 503 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Dərman vasitələrinin farmakonəzarət Qaydası”nda dəyişiklik edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

Xocavəndlilər baharın gəlişini yüksək əhvali-ruhiyyə ilə qeyd edirlər

“Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzinin işçilərinin say həddinin təsdiq edilməsi və əməkhaqqı fondunun müəyyən edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2019-cu il 15 iyul tarixli 309 nömrəli Qərarında dəyişiklik edilməsi barədə
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

QAÇQINKOM-un sədri Siyəzəndə vətəndaşların müraciətlərini dinləyib

Bakı Kitab Mərkəzi xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqlar üçün Novruz şənliyi təşkil edib

“İnternet informasiya ehtiyatı vasitəsilə elektron ticarəti həyata keçirən qeyri-rezidentin elektron qaydada vergi uçotuna alınması, yenidən uçota alınması və uçotdan çıxarılması Qaydası”nın təsdiq edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2023-cü il 30 oktyabr tarixli 387 nömrəli Qərarında dəyişiklik edilməsi barədə
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

Daha bir neçə müntəzəm avtobus marşrutu müsabiqəyə çıxarılır

“Müntəzəm beynəlxalq, şəhərlərarası (rayonlararası) və şəhərdaxili (rayondaxili) sərnişin daşımalarının yerinə yetirilməsi ilə bağlı sifarişçinin keçirdiyi müsabiqədə iştiraka görə ödənişin məbləği”nin təsdiq edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

“Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 1998-ci il 21 avqust tarixli 175 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasında telekommunikasiya vasitələri və qurğularının sertifikatlaşdırılması Qaydaları”nda dəyişiklik edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

Beynəlxalq müsabiqədə qalib gələn tələbələrə diplomlar təqdim edilib

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2021-ci il 10 sentyabr tarixli 256 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasının dövlət sərhədindən buraxılış məntəqələrinin sayı və yerləşdiyi ərazilərin siyahısı”nda dəyişiklik edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

UNEC kollektivi bu il də Novruz bayramını ahıl sakinlərlə qeyd etdi

Hakim partiyaların fəal dialoqu Azərbaycan-Çin münasibətlərinin inkişafına böyük töhfələr verir

“Daşkəsən rayonunda kartofçuluq təsərrüfatının inkişafına dəstək” layihəsinin icrasına başlanılıb

Azərbaycanda “Elektron kommunikasiya haqqında” qanun layihəsi hazırlanır

Abşeronda Novruz bayramı böyük izdihamla qeyd olunub

MEK Özbəkistanda türkdilli xalqlara həsr edilmiş beynəlxalq konfransda təmsil olunub

“Həvəsləndirmə və Biznes mükafatları” müsabiqəsi barədə məlumatlandırma görüşü keçirilib

Şəhid övladı Novruz tonqalını alovlandırdı

COP29 və elmi-texniki tərəqqi

Özbəkistan istehsal etdiyi yaşıl enerjini Azərbaycan üzərindən ixrac edəcək

Abşeronda Çanaqqala Zəfərinin 109–cu ildönümü qeyd olunub

Yens Stoltenberqin Bakı səfəri NATO-Azərbaycan münasibətlərinə töhfə verəcək – AÇIQLAMA

Qubada qaçış marafonunun qalibləri mükafatlandırılıb

Azərbaycan Kanoe və Avarçəkmə Federasiyası COP29-a dəstək xarakterli təmizlik aksiyası keçirib

ANAMA: Ötən həftə 202 partlamamış hərbi sursat zərərsizləşdirilib

“İnformasiya müharibəsində qələbə-Müzəffər Ali Baş Komandan cənab İlham Əliyev” adlı kitabın təqdimatı olub VİDEO

Mirzə Uluqbəy adına Füzuli şəhər tam orta məktəbdə Novruz şənliyi

Gəncədə görmə əlilliyi olan 18 yaşına çatmayan uşaqlar üçün Novruz şənliyi keçirilib