İQTİSADİYYAT
Elektron xidmətlərdən sərbəst istifadə səviyyəsini əks etdirən özünəxidmətə keçid meyarı tətbiq edilir
Bakı, 19 oktyabr, AZƏRTAC
Statistikaya əsasən, Azərbaycan əhalisinin 70 faizi internet istifadəçisidir. İnternet bu gün yalnız əlaqə və ünsiyyət vasitəsi kimi deyil, həm də mallar, xidmətlər təqdim olunan platforma kimi çıxış edir. Dövlət qurumları, özəl şirkətlər öz xidmətlərini daha çox elektron formada təqdim etməyə üstünlük verirlər. Bununla yanaşı, Vergiödəyicilərinə Xidmət və Şəffaf Vergi Partnyorluğu Departamenti elektron xidmətlərdən sərbəst istifadə səviyyəsini əks etdirən özünəxidmətə keçid meyarının tətbiqinə başlayıb. Departamentin Xidmətin təşkili idarəsinin direktoru Azər Şirinovun AZƏRTAC-a müsahibə də bu sahədə görülən işlər barədədir.
- Azər müəllim, məsafədən rabitə kanalları (internet portalı, elektron terminal, elektron köşk və s.) vasitəsilə elektron xidmətlərin göstərilməsi istiqamətində Vergilər Nazirliyinin hansı xidmətləri və yeni layihələri var?
- Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Dövlət orqanlarının elektron xidmətlər göstərməsinin təşkili sahəsində bəzi tədbirlər haqqında” 2011-ci il 23 may tarixli Fərmanı ilə müəyyən edilmiş vəzifələrin yerinə yetirilməsi sahəsində böyük işlər görülüb.
Vergilər Nazirliyi tərəfindən qabaqcıl beynəlxalq təcrübəyə əsaslanan xidmət kanalları yaradılıb, yeni layihələr tətbiq edilməklə elektron xidmətlər genişləndirilib. Hazırkı şəraitdə vergi orqanları ilə vergiödəyiciləri arasında mükəmməl elektron əlaqələrin qurulmasında, bu xidmətlərin genişləndirilməsində yeni mərhələnin əsası qoyulub.
Bu gün Vergilər Nazirliyi mərkəzi icra hakimiyyəti orqanları arasında ən çox elektron xidmət göstərən dövlət orqanı kimi fəaliyyət göstərir. Nazirliyin vergiödəyicilərinə xidmət strukturlarının əsas vəzifələri tətbiq edilən elektron xidmətlər barədə vergiödəyicilərinin məlumatlandırılması, maarifləndirilməsi, elektron xidmətlərin təşviqi, bu xidmətlərdən istifadəyə kömək göstərilməsidir. Vergilər Nazirliyinin rəsmi internet səhifəsində ayrıca “Elektron xidmətlər” bölməsi yaradılıb, nazirliyin göstərdiyi bütün elektron xidmətlər, onların inzibati reqlamentləri, istifadə təlimatları, o cümlədən videotəlimatlar burada yerləşdirilib.
Vergiödəyicilərinə xidmət mərkəzlərinə müraciət edən şəxslərə elektron xidmətlərdən istifadə qaydası əyani şəkildə izah olunur, həmin mərkəzlər vasitəsilə elektron xidmətlərdən təkrar istifadə edən vergiödəyiciləri ilə xüsusi təlimlər təşkil olunur. Xidmət mərkəzlərinin hamısında vergiödəyicilərinin sərbəst istifadə edə biləcəyi, internetə çıxışı olan özünəxidmət kompüterləri quraşdırılıb.
- Özünəxidmətə keçid necə reallaşdırılır?
- Elektron xidmətlərimizdən sərbəst istifadənin təşviq edilməsi məqsədilə Vergiödəyicilərinə xidmət və şəffaf vergi partnyorluğu departamenti tərəfindən özünəxidmətə keçid meyarı tətbiq olunur. Xidmət mərkəzlərində elektron xidmətlərdən istifadə etmiş
vergiödəyicilərinin sonrakı dövrdə xidmət mərkəzlərinə gəlmədən elektron xidmətlərdən sərbəst istifadə səviyyəsini əks etdirən bu meyar üzrə ilkin olaraq 2017-ci ilin ikinci rübü üçün hədəf 30 faiz səviyyəsində müəyyən edilib və növbəti dövrlərdə bu faiz göstəricisinin artırılması nəzərdə tutulur.
- Departamentin Xidmətin təşkili idarəsi tərəfindən aparılan təhlil zamanı 2017-ci ilin 9 ayı ərzində xidmət mərkəzlərində qəbul edilmiş vergiödəyicilərinin sayının ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 8 faiz, göstərilmiş xidmətlərin sayının isə 5,5 faiz artmasına baxmayaraq, son iki ayda bu dinamikada azalma müşahidə olunub. Bunun səbəbini necə izah edərdiniz?
- Son aylarda xidmət mərkəzlərinə müraciət edən vergiödəyicilərinin sayının azalmasının səbəbləri araşdırılarkən belə qənaət yaranıb ki, buna daha çox aşağıdakı amillər təsir edir:
Vergilər Nazirliyi tərəfindən davamlı şəkildə elektron xidmətlərin təşviqi, yeni elektron xidmətlərin təqdim edilməsi, vergiödəyiciləri ilə fiziki təmasın məhdudlaşdırılması və daha çox elektron yazışmalara üstünlük verilməsi; elektron sənəd mübadiləsinə qoşulanların, o cümlədən gücləndirilmiş elektron imza (“ASAN İmza”) alanların sayının artması (cari ilin 9 ayı ərzində verilmiş “ASAN İmza” sertifikatlarının sayı ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 2,2 dəfə artaraq 110 min 651 olub.
2013-cü ildən indiyədək 366 min 187 “ASAN İmza” sertifikatı verilib. Bu ilin ilk 9 ayı ərzində dövlət qeydiyyatına alınmış 8352 hüquqi şəxsin 5785-i və ya 69,3 faizi, eləcə də 943 fiziki şəxs elektron formada vergi uçotuna alınıb.
Departamentimizin elektron xidmətlərin tətbiqi ilə əlaqədar maarifləndirmə və təbliğat işlərini genişləndirməsi, ayrı-ayrı xidmətlər üzrə videotəlimatlar hazırlayaraq nazirliyin rəsmi internat saytında, KİV-lərdə, sosial şəbəkələrdə yayması, xidmət mərkəzlərinə müraciət edən vergiödəyicilərinə elektron xidmətlərdən sərbəst istifadə barədə təlimatlandırılması və onları özünəxidmətə cəlb etməsi.
- Özünəxidmətə keçidin etimadı doğrultması və uğur qazanması üçün hansı tədbirlərin görülməsi nəzərdə tutulur?
- Departamentimiz gələcəkdə də vergiödəyiciləri tərəfindən elektron xidmətlərdən istifadənin genişləndirilməsi, bu sahədə özünəxidmətə keçidin təmin olunması istiqamətində müvafiq tədbirlərin görülməsini davam etdirəcək. Bir faktı qeyd edək ki, təhlil zamanı cari ilin avqust ayında elektron xidmətlərdən istifadə üçün xidmət mərkəzlərinə müraciət etmiş fiziki şəxslərin 66,8 faizinin 18-44 yaş arasında olduğu müəyyən edilib. Həmin şəxslərin elektron xidmətlərdən istifadənin daha tez mənimsənilməsi imkanlarının olduğunu nəzərə alaraq, xidmət strukturları tərəfindən özünəxidmətə keçidin genişləndirilməsi məqsədlə maarifləndirmə tədbirlərinin, əlavə təlimlərin təşkili nəzərdə tutulub.
Məqsədimiz vergiödəyicilərinin istək və tələblərinə uyğun xidmətlərin nazirliyin müvafiq informasiya mənbələrindən, o cümlədən rəsmi internet saytından, İnternet vergi idarəsindən və Çağrı Mərkəzindən əldə etmələrinə nail olmaqdır. Bütün bunlar xidmətlərin şəffaflıq şəraitində əlçatanlığına, həm vergiödəyicilərinin, həm də vergi orqanlarının inzibatı xərclərinin azalmasına, vaxtdan daha səmərəli istifadə edilməsinə şərait yaradır.