Bakı, 11 fevral, AZƏRTAC

Son 18 il ərzində Azərbaycanın enerji sektorunda genişmiqyaslı layihələr icra edilib, nəhəng enerji obyektləri istifadəyə verilib, fiziki baxımdan vaxtı keçən sistem isə tamamilə yenilənib. Bu, ölkəmizin güclü iqtisadi imkanları hesabına gerçəkləşib. Prezident İlham Əliyev AZƏRTAC-a müsahibəsində bu barədə ətraflı bəhs edib. Dövlətimizin başçısı bir həftədə iki nəhəng enerji obyektinin işə salınmasını respublikamızın mövcud güclü imkanları hesabına şərtləndiyini vurğulamaqla bərabər, bu sistemin potensialının səmərəliyinin artırılmasının, elektroenergetika təsərrüfatının yenidən qurulması və yeni güclərin yaradılmasının daim diqqət mərkəzində saxlanıldığını da bildirib. Ölkə rəhbəri bütün bu məsələlərin son nəticədə respublikada generasiya güclərinin böyük dərəcədə artmasına, enerji dayanıqlılığına nail olunmasına xidmət etdiyini diqqətə çatdırıb.

Azərbaycanın energetika sistemində qısa zaman ərzində dünyada iqtisadi, maliyyə böhranı hələ də başa çatmadığı bir şəraitdə belə möhtəşəm layihələrin reallaşdırılması həm də ölkəmizin maliyyə müstəqilliyindən xəbər verir, güclü texniki imkanların, müasir standartlara cavab verən kadr potensialın mövcudluğunu nümayiş etdirir.

Bu sözləri AZƏRTAC-a açıqlamasında AMEA-nın Riyaziyyat və Mexanika İnstitutunun böyük elmi işçisi, mexanika üzrə fəlsəfə doktoru Emin Bağırov deyib.

O qeyd edib ki, mühüm energetika layihələrinin belə sürətlə, yüksək keyfiyyətlə icrası Azərbaycanın digər sahələrindəki dinamik inkişafdan irəli gəlir. Başqa sözlə, elektrik enerjisinə görə ölkəmizin tələbatının getdikcə güclənməsini respublikamızın həm davamlı sosial-iqtisadi tərəqqisi, həm də daxili və xarici tələbatı, artan ixracı diktə edir. Dövlətimizin başçısının müsahibədə bu məqamlarla bağlı səsləndirdiyi fikirlər və rəqəmlər də diqqət çəkir. Belə ki, müstəqillik dövründə respublika əhalisinin sayının 7 milyondan 10 milyon nəfərə çatması Azərbaycanda demoqrafik mənzərə haqqında aydın təsəvvür yaradır. Digər tərəfdən, ölkədə müsbət meyillər- möhkəm sabitlik, əmin-amanlıq, sosial şəraitin davamlı olaraq yaxşılaşdırılması, sənaye potensialının getdikcə güclənməsi energetika sisteminin xüsusi diqqətdə saxlanılmasını şərtləndirir.

Bu reallığı ötən il istifadə edilən enerji göstəriciləri də təsdiqləyir. Sözügedən dövrdə Azərbaycanda rekord göstərici - 27 milyard kilovat/saat elektrik enerjisi istehsal olunması və 1,6 milyard kilovat/saat ixrac faktı bu fikrin bariz ifadəsidir. Sonuncu göstərici həm də ölkəmizin artıq çox ciddi elektrik enerjisini ixrac edən dövlətə çevrildiyindən xəbər verir.

“Prezident İlham Əliyev müsahibədə elektrik enerjisinə həm ölkə daxildə, həm də xaricdə artan tələbatı ödəmək üçün Azərbaycanın böyük planlarının olduğunu da vurğulayaraq, bu məsələdə hazırda bərpaolunan enerji növlərinə xüsusi önəm verildiyini qeyd edib.

Səudiyyə Ərəbistanı Krallığının “ACWA power” şirkətinin Azərbaycanda fəaliyyətə başlaması - Xızı rayonunda 240 meqavat gücündə külək elektrik stansiyasının tikilməsi qərarını verməsi də məhz bunun əyani nümunəsidir.

Yeri gəlmişkən, “ACWA power”in külək elektrik stansiyasının tikintisi ilə bağlı layihənin reallaşdırılmasına ümumilikdə 300 milyon ABŞ dolları həcmində investisiya qoyuluşu, il ərzində isə 1 milyard kilovat saata yaxın elektrik enerjisinin istehsalı nəzərdə tutulub”, - deyə Emin Bağırov bildirib.

O, daha sonra vurğulayıb ki, Azərbaycanda “yaşıl enerji” zonası layihəsinin gerçəkləşdirilməsi də bu gün aktuallığı ilə diqqət çəkir. Bu layihənin, ilk növbədə, Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda reallaşdırılmasını potensial imkanlarla bərabər, digər amillər də şərtləndirir. Belə ki, hazırda dünyanın ən qabaqcıl texnologiyaları alternativ enerjidən istifadənin stimullaşdırılmasına və ekoloji tarazlığın təmin edilməsinə yönəldildiyindən, adları çəkilən bölgələrin bərpa-yenidənqurma məsələlərində də bu istiqamət əsas götürülür. Başqa sözlə, “yaşıl enerji” zonası kimi bərpa olunan Qarabağ və Şərqi Zəngəzurun dünyanın ən müasir yaşayış məskənlərindən biri olaraq yenidən qurulmasına xüsusi əhəmiyyət verilir. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin təsdiqlədiyi “Azərbaycan 2030: sosial-iqtisadi inkişafa dair Milli Prioritetlər”də də qlobal iqlim dəyişikliklərinin miqyasının azaldılması, təmiz ətraf mühitin təmin olunması və Azərbaycanın “yaşıl enerji” ölkəsinə çevrilməsi kimi məsələlər yaxın onilliyin əsas strateji istiqaməti kimi göstərilir.

Dövlətimizin başçısı müsahibədə düşməndən təmizlənən ərazilərimizdə “yaşıl enerji” zonası yaradılmasının zəruriliyini diqqətə çatdırıb. Ölkə rəhbəri bunun üçün böyük imkanların, habelə kifayət qədər geniş həcmdə su resurslarının mövcudluğunu vurğulayıb. Azərbaycan Prezidenti, həmçinin xarici tərəfdaşları, investorları bu layihələrin gerçəkləşdirilməsinə cəlb etməyin, yerli şirkətlərə şərait yaratmağın önəmi barədə fikirlərini bildirib: “Bu gün bərpaolunan enerji növlərinin tam işə salınması istiqamətində çox ciddi iş gedir və bu işin nəticələrini biz görürük. Nədə görürük? İlk növbədə onda ki, xarici firmalar, böyük şirkətlər bu sahəyə investisiya qoyurlar. Keçən ay bu sahədə ən böyük şirkətlərdən biri – “ACWA Power” və Azərbaycan arasında imzalanmış kontrakt əsasında təməlqoyma mərasimi keçirildi, 240 meqavatlıq külək elektrik stansiyası gələn il istifadəyə verilməlidir. Hazırda BP şirkəti ilə Cəbrayıl rayonunda 200 meqavatdan çox gücə malik olan günəş elektrik stansiyasının inşası ilə bağlı danışıqlar gedir. Günəş elektrik stansiyasının inşası ilə bağlı Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Mazdar şirkəti ilə danışıqlar gedir. Hər iki layihə təqribən 400-450 meqavat gücündədir. Üstəlik qeyd etdiyim kimi “ACWA Power” ilə 240 meqavat, ondan sonra “Xudafərin” və “Qız qalası” su anbarlarında İranla bərabər 280 meqavatlıq elektrik stansiyalarının tikintisi nəzərdə tutulur...”.

Emin Bağırov əlavə edib ki, ölkə Prezidenti bu sahənin sürətli inkişafı məqsədilə “Azərbaycan Respublikasının işğaldan azad edilmiş ərazilərində “Yaşıl enerji” zonasının yaradılması ilə bağlı tədbirlər haqqında” 2021-ci il 3 may tarixli Sərəncam imzalayıb. Ötən müddətdə həmin sərəncamın icrası ilə bağlı genişmiqyaslı layihələrin həyata keçirilməsinə başlanılıb.