Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi

SİYASƏT

Erməni şovinistlərinin 100 ildir dəyişməyən təfəkkür sindromu – Qars müqaviləsindən Şuşa Bəyannaməsinədək

Erməni şovinistlərinin 100 ildir dəyişməyən təfəkkür sindromu – Qars müqaviləsindən Şuşa Bəyannaməsinədək

Bakı, 19 iyun, AZƏRTAC

Azərbaycan Respublikası ilə Türkiyə Respublikası arasında müttəfiqlik münasibətləri haqqında Şuşa Bəyannaməsi imzalandığı vaxtdan regionda və dünyada qızğın müzakirə predmetinə çevrildi. Bəyannamə imzalandıqdan dərhal sonra Azərbaycan və Türkiyə prezidentlərinin verdikləri açıqlamalarda vurğulandığı kimi, hansısa üçüncü dövlətə qarşı yönəldilmədiyi elan edilən, tarixi Türkiyə-Azərbaycan münasibətlərinin bütün sahələri üzrə qarşılıqlı əlaqələrinin möhkəmləndirilməsinə zəmin yaradan sənədi erməni siyasətçiləri xüsusi narahatlıqla qarşılandı.

AZƏRTAC bununla bağlı bəzi məqamlara nəzər salır.

Ermənistanda populyar portallardan biri olan “Hayeli.am” Şuşa Bəyannaməsini bu cür şərh etdi: “Müstəqilliyə, suverenliyə, ərazi bütövlüyünə, sərhədlərin toxunulmazlığına beynəlxalq səviyyədə tanınmış bir dövlət və ya dövlətlər tərəfindən təhdid və ya təcavüz olarsa, Türkiyə və Azərbaycan bu təhlükəni və ya təcavüzü aradan qaldırmaq üçün birgə məsləhətləşmələr aparacaq. Onlar BMT Nizamnaməsinə uyğun olaraq bir-birinə lazımi kömək göstərəcək. Bu fonda Türkiyə Ermənistana Azərbaycanla sülh şərtlərini təklif edir”.

Rusiyada fəaliyyət göstərən erməni mediamaqnatı, “İzvestiya” qəzetinin redaksiya heyətinin sədri, politoloq Aram Qabrielyanov isə təxminən 20 gün əvvəl Teleqram kanalında yazdığı fikirləri “SIVILNET” televiziyasının efirindən təkrar etməli oldu. “Vətənpərvərlik” duyğuları ilə “alışıb yanan” Qabrielyanov sözün məcazi deyil, əsl mənasında Prezident Ərdoğanın səfərinin nəticəsi olaraq Ermənistanın gələcək taleyini bu cür gördüyünü bəyan edir: “Ermənistanı Türkiyə və Azərbaycanın protektoratına vermək qaçılmaz oldu”.

“Ermənistanda baş verənləri görməyin cəhənnəm olduğunu”, - deyən bu şəxsin söylədiklərində həqiqət elementləri var və “həmin elementləri” bir dövlət olaraq Ermənistanın son 30 ildə apardığı siyasət təsdiq edir. Amma...

Ermənistanda və onun hüdudlarından kənarda kifayət qədər tanınan politoloq Aleksandr İskandaryan Rəcəb Tayyib Ərdoğanın gözlənilən səfərinin “ciddi hadisələrlə yadda qalacağını” deməklə qətiyyən nəinki Nostradamusluq, heç kor Vanqalıq da etmirdi, sadəcə, gördüyünü dilə gətirirdi.

Yada salaq ki, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev imzalanan sənədi “Şuşa Bəyannaməsi yeni bir işbirliyinin təminatı” adlandırdı. Rəcəb Tayyib Ərdoğan isə “Bu gün tək millət, iki dövlət təməlində yüksəltdiyimiz fəaliyyətimizi daha da irəli aparmaq üçün tarixi addımı atdıq” deyərək sənədin strateji hədəflərinə işarə vurdu. Hər iki ölkənin prezidenti Şuşa Bəyannaməsindən doğan reallıqların regiona ancaq uzunmüddətli sülh gətirməyə xidmət edəcəyini birmənalı şəkildə vurğulayır, lakin “erməni vətənpərvərləri” yaranacaq sülhdən narahat olurlar. Bu “narahatlığı” yaradan nədir? Buna aydınlıq gətirmək üçün Şuşa Bəyannaməsinin tarixi əhəmiyyətini qabardan maddələrindən biri üzərində dayanmaq zərurəti yaranır. Bu, Bəyannamənin istər hüquqi, istərsə də siyasi əhəmiyyətini artıran əsas məqam olmaqla yanaşı, onun “1921-ci il 13 oktyabr tarixli Qars müqaviləsinə sadiqlik” ruhunda tərtib edilməsidir.

Şuşa Bəyannaməsi ilə yeni ittifaqın elan edilməsinin “qonşularımızda” yaratdığı effekt 100 il əvvəl imzalanmış Qars Müqaviləsi amili ilə birbaşa bağlıdır. Erməni mühacir hökumətinin Təbrizdə nəşr etdirdiyi “Hayk” qəzetinin 1921-ci il noyabrın 13-də dərc olunmuş nömrəsindəki “Pərdə götürülmüşdür” sərlövhəli məqalədə müqavilə belə təqdim edilirdi: “Şanlı Qızıl Ordu komandanları Sovet federasiyasının tərkibinə daxil olan Ermənis-tanın mübahisəsiz hissəsini təşkil edən 1914-cü il sərhədlərində belə dayana və hətta kiçik Naxçıvanı kamalçıların cay¬naqlarından qopara bilmədilər”.

Yüz il fərqlə yazılmış yazılardakı oxşarlığa fikir verin. Vahimə subyekti Azərbaycan-Türkiyə ittifaqı olsa da, qəzəbin ünvanı hər iki halda eynidir.

Erməni millətçiliyinin təfəkkür tərzinin standartları qətiyyən dəyişmir. O təfəkkür tərzindən formalaşan ideologiya ötən əsrin 30-40-cı illərində hətta SSRİ-nin ali rəhbərliyində, İosif Stalində belə Qars müqaviləsinin ləğvi ilə bağlı qənaət yaratmışdı. Bu yöndə atılan ilk addım isə Vyaçeslav Molotovun rəhbərlik etdiyi Xarici İşlər Nazirliyinin “Türkiyəyə verilmiş ərazilərin geri qaytarılması” ilə bağlı nota oldu. Yeri gəlmişkən, 1945-ci ilin iyununda Türkiyə hökumətinə ünvanlanmış bu nota İkinci Dünya müharibəsinin yekunlarında SSRİ hökuməti üçün siyasi əsas olmalı idi.

Yüz il sonra həmin müqavilənin erməni işğalından azad edilmiş Şuşa şəhərində imzalanan Bəyannaməyə salınması, ilk növbədə, hər iki liderin dönməz iradəsinin göstəricisidir.

Şuşa Bəyannaməsinin əsasını təkcə Qars müqaviləsi deyil, 1994-cü il fevralın 9-da imzalanmış “Azərbaycan Respublikası və Türkiyə Respublikası arasında dostluq və hərtərəfli əməkdaşlığın inkişafı barədə Müqavilə”ni və “Azərbaycan Respublikası və Türkiyə Respublikası arasında əməkdaşlıq və qarşılıqlı yardım haqqında Protokol”u, eləcə də 2010-cu il avqust ayının 16-da imzalanmış “Azərbaycan Respublikası və Türkiyə Respublikası arasında strateji tərəfdaşlıq və qarşılıqlı yardım haqqında Müqavilə” də təyin edir.

Sözsüz ki, dünya mətbuatının Türkiyə Liderinin Azərbaycana son səfərinə hədsiz marağı 30 ildən çoxdur planetin ən qaynar nöqtələrindən biri kimi qəbul edilən Qarabağda ölüm və fəlakətin dayandırılmasıdırsa, digər tərəfdən, Prezident Ərdoğanın Azərbaycan Milli Məclisində dünyaya səslənərək haqqında danışdığı “o ölüm və fəlakətlərdən, axıdılan insan qanından fayda götürmək istəyənlərin” marağı oldu.

Şuşa Bəyannaməsi imzalanan günün axşamı Ermənistanın sabiq prezidenti, Milli Konqres partiyasından baş nazir postuna namizəd Levon Ter-Petrosyan işğalçı ölkənin İctimai Televiziyası ilə çıxışında fikrini belə ifadə etdi: “Qarabağ məsələsinin həllində artıq nə Ermənistanlıq, nə də ermənilərlik bir iş qalmayıb”. Xatırlatmaq yerinə düşər ki, 1923-cü ildə Rumıniyanın Konstansa şəhərində Daşnaksütyun partiyasının növbədənkənar konfransına hesabatını daşnak hökumətinin baş naziri olmuş Hovhannes Kaçaznuni bu adla təqdim etmişdi: “Daşnaksütyun üçün bir iş qalmadı”. Bunlar dəyişməyən təfəkkür tərzindən yaranan sindromlardır.

Hesab etmirik ki, oxşar adlarda paralellər aparmaq hansısa mistikadan xəbər verir, bununla belə, dünya ədəbiyyatının klassiklərindən olan Maksim Peşkov belə deyirdi: “Faktlar yaman tərs olur”.

Xəbəri sosial şəbəkələrdə paylaşın

Bizi sosial şəbəkələrdə izləyin

Vüqar Rəhimzadə: XX əsrdə xalqımız böyük bəlalarla üzləşsə də, sınmadı, güc topladı və məqsədinə nail oldu

Azərbaycanda hansı şəxslərin təhsil haqqı dövlət vəsaiti hesabına ödəniləcək?

Ukraynaya raket hücumu nəticəsində 6 bölgənin enerji infrastrukturuna ziyan dəyib

Sumqayıt Kimya Sənaye Parkında ağacəkmə aksiyası keçirilib

Alimlər fövqəlnovanın ən erkən mərhələlərini qeyd edirlər

Qubada III Aqrobiznesin İnkişafı Forumu keçirilir - YENİLƏNİB

Donald Tusk Ukrayna müharibəsinin uzanacağını güman edir

Füzulidə daha 35 ailəyə mənzillərinin açarları təqdim olunub - YENİLƏNİB

Azərbaycan Karate Federasiyasında fəxri prezidentlik institutu yaradılır

Dördüncü “Yüksəliş” müsabiqəsinə 14 min nəfərdən çox iştirakçı qeydiyyatdan keçib

Gürcüstanda müsəlman icmasına daha 20 məscid veriləcək

Cəmiyyətin Ermənistan işğalı altında olan kəndlərin azad ediləcəyi ilə bağlı gözləntisi yüksəkdir-SORĞU

Oğuz sakinlərindən nəcib təşəbbüs - yanmış meşə sahələri bərpa edilir FOTO

“Heydər Əliyev və Azərbaycan mərasim mədəniyyəti” kitabı çapdan çıxıb

“Hoa Lo” həbsxanası - Fransanın Vyetnamdakı cinayətlərinin şahidi VİDEO

İnzibati Xətalar Məcəlləsinin bir sıra maddələri üzrə cərimələrin məbləği artırılır

“Şahin” hərbi-idman oyununun Şəki rayon turunda 11 komanda mübarizə aparıb

Elektroenergetika və bərpaolunan enerji sahəsində Texniki Komitə yaradılıb

Məktəbəhazırlıq qruplarında, 4-cü və 6-cı siniflərdə şagirdlərin yerdəyişmə prosesi dayandırılacaq

“N” hərbi hissəsində komanda-qərargah təlimi keçirilib

Müasir imperializm ideyasının sələfi olan Qərb merkantilizmi indi də Ermənistanı “xərcləyir” - ŞƏRH

İKTA operator və provayderlərə radiotezliklərdən səmərəli istifadəni tövsiyə edib

Cinayət-Prosessual Məcəlləyə təklif edilən bir sıra dəyişikliklər təsdiqlənib

Görkəmli ədibin 125 illiyi adını daşıdığı kitabxanada qeyd edilib

Alzheimer xəstəliyi orqan nəqli ilə də yayıla bilər

Hüquqşünas kimi 5 ildən artıq işləyən Azərbaycan vətəndaşları hakim ola biləcəklər

Aprelin 15-dən 19-dək ölkəmizdə quş qripi xəstəliyinə qarşı epizootoloji monitorinq keçiriləcək

Ramiz Əskərin yaradıcılığında əski və çağdaş türk abidələrinin tədqiqi və tərcüməsi - seminar

Ermənistanda Vladimir Solovyovun verilişlərinin yayımı dayandırılıb

Kukla Teatrı aprel repertuarını açıqlayıb

“Qarabağ”ın qapıçısı Azərbaycan və Rusiya çempionatlarını müqayisə edib

Yunis Hüseynov: “Qarabağ” bütün oyunlarını uduzsa belə, çempion olacaq

Mülki Prosessual Məcəlləyə dəyişikliklər təsdiqlənib

Elm və təhsil naziri Samuxda vətəndaşları qəbul edəcək

Bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadə sahəsində layihələrin həyata keçirilməsi üzrə komissiyanın iclası keçirilib

Azərbaycanda su təchizatı və kanalizasiya sisteminə qoşulmanın qayda və şərtləri yenilənəcək

“İlham Əliyev. İnkişaf - məqsədimizdir” çoxcildliyinin 132-ci kitabı çapdan çıxıb

Bərdədə “Peşə təhsili və özəl dövlət əməkdaşlığı” mövzusunda regional forum keçirilir

Bill Qeyts: Süni intellekt gələcəkdə asan tapşırıqları da yerinə yetirə bilməyəcək

İqlim dəyişikliyi saatların bir saniyə itirməsinə səbəb ola bilər

Azərbaycanın su qıtlığı probleminin həllində əldə edilən irəliləyişlər müzakirə edilib

Valideynlik hüququndan məhrumetmə barədə iddia qaldıra bilənlərin sayı artırılır

Nazir: TDT-nin platformasından istifadə etməklə biz aqrar sektorun inkişafına töhfə verə bilərik

Türkiyəli nazir: Zəlzələ zonasında 300 min obyekt tikilir

Ölkəmiz ABŞ-da Oyun Tərtibatçıları Konfransında təmsil olunub

Kiyev və Varşava təhlükəsizlik zəmanəti barədə saziş imzalamağı planlaşdırır

Azərbaycan gimnastları Dünya Kubokunda iştirak edəcəklər

ABŞ husilərə aid daha dörd PUA-nın vurulduğunu bildirib

FHN: Ötən sutka ərzində 2-si azyaşlı olmaqla 5 nəfər xilas edilib

Vaşinqtonda Hirşhorn kolleksiyasının sərgisi açılıb

Məktəb psixoloqları üçün müsabiqə

Türkiyədə FETÖ ilə əlaqədə şübhəli bilinən daha 70 nəfər saxlanılıb

BDU-nun müəllimi Rumıniyanın Aleksandr İohan Kuzi adına Yassı Universitetində mühazirə deyib

AMB: Ötən il ixracın 25,9 milyard dolları neft-qaz sektorunun payına düşüb VİDEO

Premyer Liqa: “Sumqayıt” – “Araz-Naxçıvan” oyununun hakimləri bəlli olub

Milli Məclis 21 məsələnin müzakirəsinə başlayıb

Qəbələdə torpağın qanunsuz zəbtinin qarşısı alınıb

Mərkəzi Bank: Ötən il Azərbaycandan xaricə birbaşa investisiya 3 milyard dollardan çox olub VİDEO

Cabbar Qaryağdıoğluna həsr olunmuş “Xalqın mədəni sərvəti” layihəsi davam edir

“Böyük Dəbilqə”: Azərbaycanın 3 cüdoçusu mübarizəyə başlayır

Ötən il Azərbaycan iqtisadiyyatına olan birbaşa xarici investisiyaların həcmi açıqlanıb VİDEO

Tanınmış arxeoloq Tufan Axundov vəfat edib

“Anev-2024 Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı” ilinin açılış mərasimi keçirilib

Ötən il cari əməliyyatlar hesabının profisiti 8,3 milyard ABŞ dolları olub VİDEO

Madaqaskarda qasırğa 14 nəfərin həyatına son qoyub

Kişi voleybolçuların Yüksək Liqasında növbəti oyun keçiriləcək

AMEA Naxçıvan bölməsinin Rəyasət Heyətinin iclası keçirilib

Premyer Liqa: “Qarabağ” üçün çempionluq oyunu, “Neftçi” autsayderə qarşı

Cənubi Afrikada avtobus qəzası nəticəsində 45 nəfər ölüb

Ombudsman 31 Mart – Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü ilə əlaqədar bəyanat yayıb

Azərbaycanda ilk sosial televiziya fəaliyyətə başlayacaq

Xırdalanda əl qumbaraları və partladıcılar tapılıb VİDEO

Xankəndidə silah-sursat aşkarlanıb

Ötən gün təhvil götürülən silah-sursatın sayı açıqlanıb

Sabirabadda yol qəzası olub, iki nəfər xəsarət alıb

DİN: Cinayət törətməkdə şübhəli bilinən 42 nəfər saxlanılıb

Şirvanda saxlanılan şəxsdən 4 kiloqram narkotik vasitə götürülüb

Azərbaycan neftinin qiyməti 89 dolları ötüb

Çinin internet şirkətləri iki ayda 35 milyard dollara yaxın gəlir əldə edib

Bakının bir sıra yollarında sıxlıq müşahidə olunur - SİYAHI

Füzuli sakini: Gözəl günlərimiz bundan sonra daha çox olacaq

Qazaxda narkotik satmaqda şübhəli bilinən şəxs saxlanılıb

Keçmiş məcburi köçkün: Düşünürəm ki, artıq bütün şəhidlərimizin ruhu şaddır

Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb VİDEO

ABŞ Baltimordakı körpünün bərpasına 60 milyon dollar ayırıb

Tədqiqat: 7 saatdan az yuxu yüksək təzyiq riskini artırır

Alimlər virusların insandan heyvana daha çox keçdiyini ortaya çıxarıblar

İsveç arxeoloqları XII əsrə aid gümüş sikkələr aşkarlayıblar

Finlandiyada etiraz nümayişləri Pasxa bayramından sonra davam edəcək

Vyetnamlı məktəbli dünyada SAT üzrə ən yaxşı nəticə göstərib

Bir ay tam yuxu alan insanlar özlərini 6 yaş cavan hiss edirlər - Araşdırma

Brüsseldə zorakılıq halları nəzarətdən çıxır

Azərbaycan Beynəlxalq Astronavtika Federasiyasının “Yaz toplantıları” konfransında təmsil olunub

Türkiyə 10 illik fasilədən sonra Liviyaya uçuşları bərpa edib

Uşaqlıq və yeniyetməlik dövründə oturaq həyat tərzi damar sərtliyini artıra bilər

Çinin “Phoenix” telekanalı Azərbaycana həsr olunmuş xüsusi veriliş yayımlayıb VİDEO

Pentaqon: Rusiya ABŞ-ın terror aktı ilə bağlı xəbərdarlığına məhəl qoymayıb

Parisdə Olimpiya Oyunlarının açılış mərasimi ləğv edilə bilər

XİN: Macarıstan terrorizmi hər zaman qınayacaq

“Crocus City Hall”dakı terror aktında şübhəli bilinən daha bir nəfər saxlanılıb