Bakı, 19 sentyabr, AZƏRTAC

Sentyabrın 19-u görkəmli şərqşünas alim, pedaqoq, filologiya elmləri doktoru, professor Aida İmanquliyevanın xatirə günüdür.

AZƏRTAC xəbər verir ki, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) akademik Ziya Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutunun kollektivi II Fəxri xiyabanda görkəmli şərqşünas alim Aida İmanquliyevanın məzarını ziyarət edib, xatirəsini dərin ehtiramla anıb, məzarı önünə əklil və gül dəstələri qoyublar.

Şərqşünaslıq İnstitutunun direktoru, akademik Gövhər Baxşəliyeva 27 il əvvəl dünyasını dəyişmiş böyük alimin keçdiyi həyat yolundan, çoxşaxəli elmi fəaliyyətindən bəhs edib. O, Aida xanımın dünya şərqşünaslıq elminə böyük töhfələr verdiyini və Azərbaycan qadınına örnək bir ömür yaşadığını bildirib.

Gövhər Baxşəliyeva böyük alimin qoyduğu zəngin elmi irslə yanaşı, elmi kadrların hazırlanmasında göstərdiyi xidmətlərdən söz açıb, onun Şərqşünaslıq İnstitutuna rəhbərlik etdiyi dövrdə bacarıqlı təşkilatçı kimi özünü göstərdiyini, Aida İmanquliyevanın itkisinin bütövlükdə Azərbaycan elminin böyük itkisi olduğunu vurğulayıb.

Bildirilib ki, Aida İmanquliyeva Azərbaycan şərqşünaslığında yeni dövr ərəb ədəbiyyatının ilk tədqiqatçısı və bu sahədə ilk qadın professor, elmlər doktoru olub. Professor Aida İmanquliyevanın çoxsaylı elmi əsərlərində Qərb və Şərq mədəni ənənələrinin sintezi, yaradıcı üslubun inkişafı və yeni bədii üslubun təşəkkül tapması tədqiq olunur ki, bu da nəinki ərəb ədəbiyyatının, həmçinin bütün yeni Şərq ədəbiyyatlarının həmin aspektdə tədqiqi üçün mühüm zəmin yaradır. Bir alim kimi Aida İmanquliyevanın maraq dairəsi geniş və çoxşaxəli idi. Amma onun çoxsaylı elmi araşdırmalarının əsas tədqiqat obyekti ərəb məhcər ədəbiyyatı olub. Aida İmanquliyeva ərəb məhcər ədəbiyyatının beynəlxalq miqyasda ən görkəmli, ən sanballı tədqiqatçısı idi. Bunu nəinki Azərbaycan və keçmiş sovet ərəbşünasları, hətta Avropa şərqşünasları belə etiraf edirlər. Üç monoqrafiya (“Mixail Nüaymə və “Qələmlər birliyi”, “Cübran Xəlil Cübran”, “Yeni ərəb ədəbiyyatı korifeyləri”) və 70-dən çox elmi məqalənin müəllifi Aida İmanquliyeva Şərq filologiyası sahəsində yazılmış bir çox elmi əsərlərin redaktoru idi. Azərbaycan EA Şərqşünaslıq İnstitutunda fəaliyyət göstərən “Asiya və Afrika ölkələri xalqları ədəbiyyatları” ixtisası üzrə müdafiə şurasının sədri olub. Azərbaycan şərqşünaslıq elmini keçmiş SSRİ məkanında və onun hüdudlarından kənarda layiqincə təmsil edib.

Ümumittifaq Şərqşünaslar Cəmiyyətinin Rəyasət Heyətinin, Şərq ədəbiyyatlarının tədqiqi üzrə Ümumittifaq Koordinasiya Şurasının üzvü olan Aida İmanquliyeva uzun illər səmərəli pedaqoji fəaliyyət göstərib, Azərbaycan Dövlət Universitetində ərəb filologiyası fənnindən mühazirələr oxuyub.

Gövhər Baxşəliyeva deyib: “Bütün gözəl xüsusiyyətləri özündə təcəssüm etdirən, yüksək intellektual potensiala malik Aida İmanquliyeva əsl Azərbaycan xanımı idi. Əhatəli elmi fəaliyyəti ilə yanaşı, Aida xanımın gözəl, nümunəvi ailəsi olub və o, cəmiyyət üçün ləyaqətli övladlar tərbiyə edib. Onun xatirəsi ürəklərdə əbədi yaşayır”.

Şərqşünaslıq İnstitutunun Ərəb filologiyası şöbəsinin müdiri, filologiya elmləri doktoru Vilayət Cəfərov Aida İmanquliyevanın vəfatının Şərqşünaslıq İnstitutu üçün böyük itki olduğunu söyləyib. Bildirib ki, Aida xanım keçmiş SSRİ məkanında şərqşünaslar arasında böyük nüfuza malik idi. Onun sayəsində bir sıra tanınmış ərəbşünas alimlər ölkəmizə gəlib, Azərbaycan ərəbşünaslığı, Şərqşünaslıq İnstitutunun fəaliyyəti ilə yaxından tanış olublar.

Vilayət Cəfərov uzun illər birgə çalışdığı Aida xanımla bağlı xatirələrini bölüşüb, məşhur alimlərin onun haqqında söylədikləri dəyərli fikirləri xatırladıb.

Aida İmanquliyevanı “Azərbaycan şərqşünaslığının parlaq ulduzu” adlandıran institutun Mərkəzi Asiya ölkələri şöbəsinin müdiri, iqtisadiyyat üzrə elmlər doktoru Dünyamalı Vəliyev deyib: “Aida xanımla uzun müddət çalışmaq xoşbəxtliyi mənə nəsib olub. Sovet dövründə Şərqşünaslıq İnstitutunun formalaşmasında Aida xanımın mühüm xidmətləri olub. İnstitutun direktoru işlədiyi illərdə o, elmin bu sahəsinin inkişaf etdirilməsi üçün çox böyük işlər görüb. Şərqşünaslıq elminə böyük töhfələr verən Aida İmanquliyeva hər zaman yüksəkixtisaslı ərəbşünas kadrlar hazırlanmasına böyük diqqət yetirib”.

Gənc nəsillər Aida İmanquliyevanın əsərlərinə daim müraciət edir, görkəmli şərqşünas alimin əsərləri, elmi monoqrafiyaları bu gün də aktuallığını qoruyub saxlayır. Alimin əsərləri dönə-dönə oxunur, təhlil və tədqiq edilir, tərcümə olunur, yenidən işıq üzü görür.