Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi

SİYASƏT

HEYDƏR ÖNDƏ ADDIMLAYIRDI
QAZAXISTAN PREZİDENTİ NURSULTAN NAZARBAYEV HEYDƏR ƏLİYEVİ XATIRLAYIR

Moskvada çıxan “Tribuna” qəzetinin 3 iyun tarixli nömrəsində Qazaxıstan Prezidenti Nursultan Nazarbayevin Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyev haqqında xatirələri dərc olunmuşdur. AZƏRTAC həmin materialı oxuculara təqdim edir.

HEYDƏR ÖNDƏ ADDIMLAYIRDI

QAZAXISTAN PREZİDENTİ NURSULTAN NAZARBAYEV

HEYDƏR ƏLİYEVİ XATIRLAYIR

Son 15 ilin ən mühüm mövzularından biri Sovet İttifaqının süqutu və onun hüdudları daxilində yeni dövlətlərin təşəkkül tapması ilə bağlıdır. Həmin dövlətlərin əksəriyyətinə hələ bu yaxınlaradək Sov. İKP MK Siyasi Bürosunun üzvləri başçılıq edirdilər. Leonid Şebarşin “Ağır zəmanələrin xronikaları”nda bununla əlaqədar kinayə ilə qeyd etmişdir ki, SSRİ-də kadrları pis hazırlamırdılar. Bəs, biz bu kadrlar haqqında nə bilirik? Bəs siyasətçiləri həmişə əhatə etmiş uydurmalardan, böhtanlardan həqiqəti necə ayırmalı? Həqiqəti ilk mənbələrdən öyrənmək lazımdır. Bax, buna görə də “Tribuna”nın oxucularını Qazaxıstan Prezidenti Nursultan Nazarbayevin Heydər Əliyev haqqında qəzetimizin xahişi ilə yazdığı düşüncələri ilə tanış etmək istəyirik.

Mən siyasətə hələ yenicə qədəm qoyanda Heydər Əliyeviç artıq sovet dövlət hakimiyyətinin olimpində idi – uzun illər ərzində Azərbaycan Kommunist Partiyasına başçılıq etmişdi, 1982-ci ildən isə Moskvada Sovet İttifaqının mərkəzi orqanlarında rəhbər vəzifələrdə işləyirdi.

1984-cü ildən, mən Qazaxıstan hökumətinə rəhbərlik etməyə başladığım vaxtdan etibarən biz tez-tez görüşürdük. Respublikaların baş nazirləri arasında ən gənc hökumət sədri kimi mənim dünya görmüş, iqtisadiyyatın qurulması və böyük siyasət sahəsində zəngin təcrübəyə malik, eyni zamanda, açıq qəlbli və səmimi olan bu adamdan öyrənə biləcəyim çox şey vardı. O, respublikaların və onların əhalisinin problemlərini İttifaqın bir çox rəhbərlərindən qat-qat yaxşı bilirdi, Mərkəzin bu və ya digər qərarlarının nəticələrini sağlam düşüncə ilə qiymətləndirməyə qadir idi.

Buna belə bir fakt da sübutdur ki, Heydər Əliyev Sov.İKP MK Siyasi Bürosunun rəhbərləri arasında yeganə insan idi ki, 1986-cı ilin Alma-Ata hadisələri ərəfəsində M.Qorbaçovu düşünülməmiş qərarlar qəbul etməkdən çəkindirməyə çalışmışdır. O təkid edirdi ki, pensiyaya çıxan D.Kunayevin yerinə Qazaxıstana “kənardan gətirilən” lideri rəhbər təyin etmək olmaz, yerli kadrı irəli çəkmək gərəkdir. Amma ona qulaq asmadılar və nəticədə baş verməli olan hadisə baş verdi – xalq hiddətlənərək meydan və küçələrə axışdı, bu da axırda qanlı toqquşmaya gətirib çıxardı.

Sonralar, milli siyasətdəki, xüsusən Zaqafqaziyada milli siyasətdəki nöqsanlarla əlaqədar Kreml rəhbərliyini kəskin tənqid etməyə başladıqda və yetişməkdə olan Qarabağ böhranı ilə bağlı həyəcan təbili vurmağa başladıqda da belə oldu. Mən bilən, bu, Siyasi Büronun səbir kasasını daşdıran damla oldu və o, istefaya göndərildi.

Böhran isə kəskinləşdi, gərginlik və xalqın hiddəti artmağa başladı, Azərbaycanda separatçılar və millətçilər baş qaldırdılar. Burada Heydər Əliyeviçin cəsurluğuna, səbirliliyinə və dəyanətinə məəttəl qalmaya bilmirsən. Onu günahlandırmağa artıq başlanmış olan dağıntıya və iğtişaşlara, hərc-mərcliyə görə məsuliyyəti onun üzərinə atmağa çalışırdılar. Amma onu yenmək, iradəsini qırmaq mümkün olmadı.

Düşmənlərin hədə-qorxularının və dostların xəbərdarlıqlarının, hətta sadəcə özünümühafizə instinktinin əksinə olaraq, o, kənarda qala bilmədi, hadisələri “uzaqdan” seyr edən müşahidəçi olmadı, əksinə, Vətənə qayıtdı. Bir vətəndaş və vətənpərvər olaraq o, başlanmış bütün çətinlik və məşəqqətləri öz xalqı ilə birlikdə yaşamaq istədi. Özü də sadəcə yaşamaq deyil, həm də öz təcrübə və nüfuzundan istifadə edərək, vəziyyətin yaxşılaşdırılmasında iştirak etmək istəyirdi.

Bu çox kəşməkəşli dövrdə Heydər Əliyeviç o dərəcədə mükəmməl, ölçülüb-biçilmiş və açıq siyasət aparırdı ki, 1993-cü ildə xalq onu yeni müstəqil dövlətin prezidenti olmağa çağırdı və bununla da ölkənin məruz qaldığı çox mürəkkəb böhrandan çıxmağın, əslində, başqa alternativini görməyərək, öz liderinə hədsiz etimadını ifadə etdi.

Ümumiləşdirilmiş şəkildə deyə bilərəm ki, 1982-ci ildə o, Moskvaya

yola düşərkən iqtisadi və siyasi cəhətdən sabit, yüksəlişdə olan bir respublika qoyub getmişdi. On il sonra, 1993-cü ildə prezident olduqda, o, hətta müstəqillik statusu olsa da, iqtisadiyyatı tamamilə dağılmış, amansız qan tökülməsinə gətirib çıxaran tayfa, vətəndaş çəkişmələrinin, millətlərarası münaqişələrin parçaladığı, qaçqınlarla və quldur dəstələri ilə dolu olan, əhalinin ümidsizliyə qapıldığı bir ölkəni qəbul etmişdi.

Çox qısa müddətdə bütün hakimiyyət təsisatlarını bərpa etmək və möhkəmlətmək, siyasi vəziyyəti sabitləşdirmək, qan tökülməsini dayandırmaq, iqtisadiyyatı az qala boş yerdən dirçəltmək, köklü bazar islahatlarına başlamaq, xalqın rifahını əhəmiyyətli dərəcədə yüksəltmək onun tərəfindən əsl qəhrəmanlıq idi.

Hələ Sovet İttifaqında formalaşmış, sosialist ideyaları ilə tərbiyə edilmiş, amma taleyin hökmü ilə tamamilə yeni şəraitlə üzləşmiş olan bu insan birləşdirilməsi sanki mümkün olmayan bir şeyi birləşdirə bildi. O, keçmiş həyatdan məqsədyönlülük, xalqın gücünə və zəkasına sönməz inamı, vəzifəyə sadiqliyi, tapşırılmış işə görə çox yüksək məsuliyyəti götürdü və gənclik təravəti ilə prinsipcə yeni ictimai və iqtisadi münasibətlər qurmağa başladı. O, buna müvəffəq oldu. O, öz doğma torpağının qədim tarixini, zəngin mədəniyyətini və milli ənənələrini qoruyub saxlayaraq və artıraraq, qloballaşma əsrinin bəzən heç də humanist olmayan çağırış və təhdidlərinə uğurlu cavabların uyğunlaşdırılmasını təmin edə bildi.

Dövlət xadimi və beynəlxalq miqyaslı siyasətçi kimi Heydər Əliyeviçin müdriklik və uzaqgörənliyinin tamamilə əks olunduğu bir mühüm məqamı ayrıca qeyd etmək istəyirəm. Xatırlamaq lazımdır ki, o, Azərbaycana yenidən rəhbərlik etməyə başlayanda ölkə beynəlxalq aləmdən, əslində, təcrid olunmuşdu. Elçibəy başda olmaqla ölkəni bir il idarə etmiş müxalifət təcridçilik və milli müstəsnalıq siyasətini üstün tutaraq, nəinki qonşularla, həm də bir çox digər xarici ölkələrlə münasibətləri gərginləşdirmişdi.

Sərt praqmatik, əməkdaşlıq və inteqrasiya tərəfdarı olan Heydər Əliyeviç vəziyyəti düzəltmək, beynəlxalq birliklə, ilk növbədə, MDB ilə münasibətləri qaydaya salmaq üçün titanik səylər göstərmişdir. Minnətdarlıqla deyirəm ki, o, mənim inteqrasiya sahəsində göstərdiyim bir çox səylərə və irəli sürdüyüm təşəbbüslərə də rəğbətlə yanaşırdı. Mən öz yaşlı həmkarımın müdrik məsləhətinə və dəstəyinə həmişə ümid bəsləyə bilirdim.

Biz saatlarla bir yerdə oturub, Xəzər regionunun problemlərini müzakirə etmişik. Bizi belə bir anlam birləşdirirdi ki, Xəzərin ehtiyatları heç vaxt və əsla ixtilaf və ədavət mövzusu olmamalıdır, xüsusən ona görə ki, regionun münaqişə potensialı həqiqətən çox yüksəkdir. Odur ki, biz Xəzərin dostluq və qarşılıqlı surətdə faydalı əməkdaşlıq dənizi olması üçün, indiki kimi, onda da mümkün olan hər şey edirdik. Bütün Xəzərətrafı dövlətlərin və bütün dünyadakı tərəfdaşlarımızın bunda marağı var.

Heç kimin xətrinə dəymədən, qəti surətdə deyə bilərəm ki, yalnız Rusiya, Azərbaycan və Qazaxıstan liderlərinin siyasi iradəsi, qarşılıqlı fəaliyyətə və qarşılıqlı anlaşmaya ürəkdən səy göstərməsi Xəzər dənizinin hüquqi statusunu müəyyənləşdirmək prosesini vaxtilə ilişib qaldığı nöqtədən çıxarmağa kömək etdi.

Bu gün Azərbaycan yenidən yüksəlişdədir və çox ümidvaram ki, Heydər Əliyeviçin işinin davamçısı onun oğlu, ölkənin yeni Prezidenti İlham Əliyev olacaqdır. Qətiyyən şübhə etmirəm ki, Qazaxıstan və Azərbaycan, əvvəlki kimi yenə də, nəinki mehriban qonşular, həm də təkcə Xəzərətrafı regionda deyil, hər yerdə səmərəli tərəfdaşlar olacaqlar.

Nursultan Nazarbayev

Qazaxıstanın Prezidenti

Xəbəri sosial şəbəkələrdə paylaşın

Bizi sosial şəbəkələrdə izləyin

“Heydər Əliyev və Azərbaycan mərasim mədəniyyəti” kitabı çapdan çıxıb

“Hoa Lo” həbsxanası - Fransanın Vyetnamdakı cinayətlərinin şahidi

İnzibati Xətalar Məcəlləsinin bir sıra maddələri üzrə cərimələrin məbləği artırılır

“Şahin” hərbi-idman oyununun Şəki rayon turunda 11 komanda mübarizə aparıb

Elektroenergetika və bərpaolunan enerji sahəsində Texniki Komitə yaradılıb

Məktəbəhazırlıq qruplarında, 4-cü və 6-cı siniflərdə şagirdlərin yerdəyişmə prosesi dayandırılacaq

“N” hərbi hissəsində komanda-qərargah təlimi keçirilib

Müasir imperializm ideyasının sələfi olan Qərb merkantilizmi indi də Ermənistanı “xərcləyir” - ŞƏRH

İKTA operator və provayderlərə radiotezliklərdən səmərəli istifadəni tövsiyə edib

Cinayət-Prosessual Məcəlləyə təklif edilən bir sıra dəyişikliklər təsdiqlənib

Görkəmli ədibin 125 illiyi adını daşıdığı kitabxanada qeyd edilib

Alzheimer xəstəliyi orqan nəqli ilə də yayıla bilər

Hüquqşünas kimi 5 ildən artıq işləyən Azərbaycan vətəndaşları hakim ola biləcəklər

Aprelin 15-dən 19-dək ölkəmizdə quş qripi xəstəliyinə qarşı epizootoloji monitorinq keçiriləcək

Ramiz Əskərin yaradıcılığında əski və çağdaş türk abidələrinin tədqiqi və tərcüməsi - seminar

Ermənistanda Vladimir Solovyovun verilişlərinin yayımı dayandırılıb

Kukla Teatrı aprel repertuarını açıqlayıb

“Qarabağ”ın qapıçısı Azərbaycan və Rusiya çempionatlarını müqayisə edib

35 ailədən ibarət növbəti köç karvanı Füzuliyə çatıb

Qubada 3-cü “Aqrobiznesin İnkişafı Forumu” keçirilir

Yunis Hüseynov: “Qarabağ” bütün oyunlarını uduzsa belə, çempion olacaq

Mülki Prosessual Məcəlləyə dəyişikliklər təsdiqlənib

Elm və təhsil naziri Samuxda vətəndaşları qəbul edəcək

Bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadə sahəsində layihələrin həyata keçirilməsi üzrə komissiyanın iclası keçirilib

Azərbaycanda su təchizatı və kanalizasiya sisteminə qoşulmanın qayda və şərtləri yenilənəcək

“İlham Əliyev. İnkişaf - məqsədimizdir” çoxcildliyinin 132-ci kitabı çapdan çıxıb

Bərdədə “Peşə təhsili və özəl dövlət əməkdaşlığı” mövzusunda regional forum keçirilir

Bill Qeyts: Süni intellekt gələcəkdə asan tapşırıqları da yerinə yetirə bilməyəcək

İqlim dəyişikliyi saatların bir saniyə itirməsinə səbəb ola bilər

Azərbaycanın su qıtlığı probleminin həllində əldə edilən irəliləyişlər müzakirə edilib

Valideynlik hüququndan məhrumetmə barədə iddia qaldıra bilənlərin sayı artırılır

Nazir: TDT-nin platformasından istifadə etməklə biz aqrar sektorun inkişafına töhfə verə bilərik

Türkiyəli nazir: Zəlzələ zonasında 300 min obyekt tikilir

Ölkəmiz ABŞ-da Oyun Tərtibatçıları Konfransında təmsil olunub

Kiyev və Varşava təhlükəsizlik zəmanəti barədə saziş imzalamağı planlaşdırır

Azərbaycan gimnastları Dünya Kubokunda iştirak edəcəklər

ABŞ husilərə aid daha dörd PUA-nın vurulduğunu bildirib

FHN: Ötən sutka ərzində 2-si azyaşlı olmaqla 5 nəfər xilas edilib

Vaşinqtonda Hirşhorn kolleksiyasının sərgisi açılıb

Məktəb psixoloqları üçün müsabiqə

Türkiyədə FETÖ ilə əlaqədə şübhəli bilinən daha 70 nəfər saxlanılıb

BDU-nun müəllimi Rumıniyanın Aleksandr İohan Kuzi adına Yassı Universitetində mühazirə deyib

AMB: Ötən il ixracın 25,9 milyard dolları neft-qaz sektorunun payına düşüb VİDEO

Premyer Liqa: “Sumqayıt” – “Araz-Naxçıvan” oyununun hakimləri bəlli olub

Milli Məclis 21 məsələnin müzakirəsinə başlayıb

Qəbələdə torpağın qanunsuz zəbtinin qarşısı alınıb

Mərkəzi Bank: Ötən il Azərbaycandan xaricə birbaşa investisiya 3 milyard dollardan çox olub VİDEO

Cabbar Qaryağdıoğluna həsr olunmuş “Xalqın mədəni sərvəti” layihəsi davam edir

“Böyük Dəbilqə”: Azərbaycanın 3 cüdoçusu mübarizəyə başlayır

Ötən il Azərbaycan iqtisadiyyatına olan birbaşa xarici investisiyaların həcmi açıqlanıb VİDEO

Tanınmış arxeoloq Tufan Axundov vəfat edib

“Anev-2024 Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı” ilinin açılış mərasimi keçirilib

Ötən il cari əməliyyatlar hesabının profisiti 8,3 milyard ABŞ dolları olub VİDEO

Madaqaskarda qasırğa 14 nəfərin həyatına son qoyub

Kişi voleybolçuların Yüksək Liqasında növbəti oyun keçiriləcək

AMEA Naxçıvan bölməsinin Rəyasət Heyətinin iclası keçirilib

Premyer Liqa: “Qarabağ” üçün çempionluq oyunu, “Neftçi” autsayderə qarşı

Cənubi Afrikada avtobus qəzası nəticəsində 45 nəfər ölüb

Ombudsman 31 Mart – Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü ilə əlaqədar bəyanat yayıb

Azərbaycanda ilk sosial televiziya fəaliyyətə başlayacaq

Xırdalanda əl qumbaraları və partladıcılar tapılıb VİDEO

Xankəndidə silah-sursat aşkarlanıb

Ötən gün təhvil götürülən silah-sursatın sayı açıqlanıb

Sabirabadda yol qəzası olub, iki nəfər xəsarət alıb

DİN: Cinayət törətməkdə şübhəli bilinən 42 nəfər saxlanılıb

Şirvanda saxlanılan şəxsdən 4 kiloqram narkotik vasitə götürülüb

Azərbaycan neftinin qiyməti 89 dolları ötüb

Çinin internet şirkətləri iki ayda 35 milyard dollara yaxın gəlir əldə edib

Bakının bir sıra yollarında sıxlıq müşahidə olunur - SİYAHI

Füzuli sakini: Gözəl günlərimiz bundan sonra daha çox olacaq

Qazaxda narkotik satmaqda şübhəli bilinən şəxs saxlanılıb

Keçmiş məcburi köçkün: Düşünürəm ki, artıq bütün şəhidlərimizin ruhu şaddır

Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb VİDEO

ABŞ Baltimordakı körpünün bərpasına 60 milyon dollar ayırıb

Tədqiqat: 7 saatdan az yuxu yüksək təzyiq riskini artırır

Alimlər virusların insandan heyvana daha çox keçdiyini ortaya çıxarıblar

İsveç arxeoloqları XII əsrə aid gümüş sikkələr aşkarlayıblar

Finlandiyada etiraz nümayişləri Pasxa bayramından sonra davam edəcək

Vyetnamlı məktəbli dünyada SAT üzrə ən yaxşı nəticə göstərib

Bir ay tam yuxu alan insanlar özlərini 6 yaş cavan hiss edirlər - Araşdırma

Brüsseldə zorakılıq halları nəzarətdən çıxır

Azərbaycan Beynəlxalq Astronavtika Federasiyasının “Yaz toplantıları” konfransında təmsil olunub

Türkiyə 10 illik fasilədən sonra Liviyaya uçuşları bərpa edib

Uşaqlıq və yeniyetməlik dövründə oturaq həyat tərzi damar sərtliyini artıra bilər

Çinin “Phoenix” telekanalı Azərbaycana həsr olunmuş xüsusi veriliş yayımlayıb VİDEO

Pentaqon: Rusiya ABŞ-ın terror aktı ilə bağlı xəbərdarlığına məhəl qoymayıb

Parisdə Olimpiya Oyunlarının açılış mərasimi ləğv edilə bilər

XİN: Macarıstan terrorizmi hər zaman qınayacaq

“Crocus City Hall”dakı terror aktında şübhəli bilinən daha bir nəfər saxlanılıb

Hikmət Hacıyev: COP29 Azərbaycanın qətiyyətini, diplomatik və siyasi cəsarətini nümayiş etdirir VİDEO

Gürcüstanın Bakuriani bölgəsində baş verən qar uçqunu nəticəsində bir nəfər itkin düşüb

Göyçayda yol qəzası baş verib, xəsarət alanlar var VİDEO

Premyerası Bakıda keçirilmiş “Kalina krasnaya” filmi 50 yaşını qeyd edir

Gəncədə yaşayış binasında yanğın baş verib VİDEO

Netanyahu HƏMAS-ın “strateji aktivlərinə” həbs qoyulduğunu açıqlayıb

ABŞ Konqresinin nümayəndə heyəti Ankarada “F-16” tədarükü mövzusunu müzakirə edəcək

Gürcüstanın Baş naziri ölkə müsəlmanları üçün iftar süfrəsi təşkil edib

BMT: Konqonun şərqindəki döyüşlər 6 milyona yaxın insanın evlərini tərk etməsinə səbəb olub

Naxçıvandan Qarabağa yollanan şəhid ailələri Füzuli rayonunda olublar

“Crocus City Hall”da terror aktı törədilən yerdə sübutların yoxlanılması başa çatdırılıb