Lənkəran, 22 dekabr, İlkin Adıyev, AZƏRTAC

İkinci Dünya müharibəsi bəşər tarixinin ən qanlı savaşı sayılır. 50 milyondan çox insanın həyatına son qoyan bu savaş faşizmə qarşı mərdliklə vuruşan qəhrəmanlar da yetişdirdi. Onlardan biri iki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı olan general-mayor Həzi Aslanovdur.

Həzi Aslanov 1910-cu il yanvarın 22-də Lənkəranın Gərmətük qəsəbəsində doğulub. General-mayorun ev-muzeyi doğulduğu Lənkəranda 1969-cu ildən bəri istifadədədir. 1983–cü il mayın 8-də isə Lənkəran şəhərinin mərkəzində heykəli ucaldılıb.

AZƏRTAC-ın bölgə müxbiri xəbər verir ki, bu muzey Həzi Aslanovun həyatı və keçdiyi döyüş yolu haqqında ətraflı məlumata sahib olmaq, hələ 8 yaşında əkdiyi 104 yaşlı innab ağacını görmək üçün turistlərin üz tutduğu məkanlardan biridir.

Muzey fəaliyyətə başlayarkən 2 otaqdan ibarət olsa da, 1983-cü ildə ekspozisiyası genişləndirilib və otaqların sayı beşədək artırılıb. Birmərtəbəli muzeyin binası yerli memarlıq üslubunda çiy kərpicdən tikilib.

Həzi Aslanovun ev-muzeyinin baş fond mühafizi Həcər Nəsirova bildirib ki, muzeydəki eksponatların sayı 2500-ə çatır. Bu eksponatlar arasında general-mayorun xatirə əşyaları, hərbi geyimi, sırıqlı şalvarı, əl dəsmalı, məişət əşyaları, hərbi çantası, stolüstü saatı və s. var.

Fəaliyyət göstərdiyi illər ərzində muzeyi 700 mindən artıq insan ziyarət edib. Buraya dünyanın bir çox yerindən - Amerika, Norveç, Latviya, Kanada, Fransa, Litva, Bolqarıstan, Rusiya, Polşa, Türkiyə, Kuba, Ukrayna və s. ölkələrdən qonaqlar gəlib.

Lənkəran şəhərinin tarixi abidələri üzrə baş mütəxəssis Rauf Saleyevin sözlərinə görə, 2010-cu ilin yanvar ayında muzeydə müasir tələblərə cavab verən ekspozisiya qurulub və binada əsaslı rekonstruksiya işləri aparılıb.

Qeyd edək ki, Həzi Aslanov 3 dəfə “Qırmızı bayraq” ordeni, 2-ci dərəcəli “Suvorov ordeni”, “Aleksandr Nevski” ordeni, 1-ci dərəcəli “Vətən müharibəsi” ordeni, 2 dəfə “Qırmızı ulduz” ordeni və saysız medallarla təltif olunub.

Ümummilli Lider Heydər Əliyev böyük qürur və fərəh hissi ilə deyirdi: "Həzi Aslanov öz qəhrəmanlıq, cəsurluq nümunələri ilə Azərbaycan xalqını dünyada tanıtmış bir şəxsiyyətdir. Həm döyüşçü, həm sərkərdə, general, həm də vətənpərvər bir insan, Vətəninə sədaqətlə son nəfəsinə qədər döyüşmüş, həlak olmuş həmvətənimiz Həzi Aslanov bizim üçün daim əziz olub və gələcək nəsillər üçün də əziz olacaqdır."

Qeyd edək ki, Həzi Aslanov Stalinqraddan Baltik sahillərinədək döyüş yolu keçərək 1945–ci il yanvarın 24-də Latviyanın Liepay rayonunda faşistlərlə döyüşdə qəhrəmancasına həlak olub.

Hazırda Bakıdakı küçələrdən və metronun stansiyalarından birinə Həzi Aslanovun adı verilib. Lənkəran, Bakı və Volqoqradda onun adına məktəblər fəaliyyət göstərir. Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyindəki tankerlərdən biri əfsanəvi qəhrəmanımızın adını daşıyır. Həzi Aslanov haqqında neçə-neçə sənədli və bir bədii film çəkilib, məqalələr, kitablar və romanlar yazılıb.